Η ηλεκτροκίνηση δεν έχει πέραση μόνο στα επιβατικά αυτοκίνητα. Ιδού ακόμα μία εφαρμογή όπου ο θερμικός κινητήρας παραδίδει σταδιακά τα σκήπτρα του.
Κατά την πρόσφατη επίσκεψή μας στη Βόρεια Μακεδονία για να οδηγήσουμε την ηλεκτρική μετατροπή ενός Zastava 750, μας δόθηκε η ευκαιρία να επισκεφθούμε και την εταιρεία Green Machines, που κατασκευάζει εκεί μια μεγάλη ποικιλία σαρώθρων και η οποία στη χώρα μας αντιπροσωπεύεται από τη Νικ. Ι. Θεοχαράκης. Σύσσωμη η διοίκηση της εταιρείας μάς υποδέχθηκε στο εργοστάσιο, προκειμένου να μας ξεναγήσει στις εγκαταστάσεις του εργοστασίου, αλλά και στην ενδιαφέρουσα τεχνολογία των σαρώθρων.
Η Green Machines ξεκίνησε το 1964 στη Σκοτία με την επωνυμία «Applied Sweepers», κατασκευάζοντας οχήματα για τον καθαρισμό των δρόμων. Από το 2016 η έδρα της εταιρείας βρίσκεται στο Ζάλτσμπουργκ της Αυστρίας, εντούτοις το εργοστάσιο όπου κατασκευάζονται τα προϊόντα της βρίσκεται στα Βελεσά (Veles), περί τα 55 χλμ. νότια των Σκοπίων. Η τοπική εταιρεία που έχει αναλάβει την κατασκευή και συναρμολόγηση των σαρώθρων είναι η Brako, με διάφορες βιομηχανικές δραστηριότητες, εξειδικευμένη μεταξύ άλλων και στην παραγωγή μετάλλων. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι εκεί κατασκευάζονται όλα τα μεταλλικά τμήματα των σαρώθρων, όπως το πλαίσιο, η καμπίνα, οι άξονες, τα ρεζερβουάρ κτλ.
Η πιο ενδιαφέρουσα εξέλιξη αναμφίβολα έχει να κάνει με την παρουσίαση του ηλεκτρικού μοντέλου, το 2008, το οποίο παρουσιάζει σημαντικές διαφορές σε σχέση με την πετρελαιοκίνητη έκδοση, που παρουσιάστηκε επτά χρόνια νωρίτερα. Η τελευταία διαθέτει έναν κινητήρα Kubota 1,5 λίτρου με απόδοση 31,4 kW, που δίνει κίνηση σε τρεις αντλίες λαδιού οι οποίες φροντίζουν για όλες τις λειτουργίες του οχήματος, συμπεριλαμβανομένης της κίνησής του. Είναι πραγματικά εντυπωσιακό πως κάτω από την καμπίνα και τον κάδο βρίσκονται στριμωγμένα όλα τα μηχανικά μέρη, αν και από ό,τι μας είπαν οι άνθρωποι της εταιρείας το πιο περίπλοκο τμήμα της κατασκευής είναι το λογισμικό, που ελέγχει όλα τα επιμέρους συστήματα. Η βασική αντλία δίνει κίνηση στα τέσσερα υδραυλικά μοτέρ – ένα για κάθε τροχό, ενώ οι υπόλοιπες αντλίες χρησιμοποιούνται για να δώσουν κίνηση στις βούρτσες να μετακινήσουν τον κάδο, ή ακόμα και να μεταβάλουν το μετατρόχιο (κατά περίπου 40 εκ.) του εμπρός άξονα, κάτι που γίνεται αυτόματα για λόγους ευστάθειας, όταν το σάρωθρο τεθεί στη λειτουργία transit mode, με την οποία μπορεί να οδηγηθεί μέχρι τη μέγιστη ταχύτητα των 40 χλμ./ώρα.
Τελείως διαφορετική είναι η φιλοσοφία της ηλεκτρικής έκδοσης, που βασίζεται σε διαφορετικό πλαίσιο, το οποίο μάλιστα είναι αλουμινένιο. Για την κίνηση φροντίζει ένα μεγάλο μοτέρ στον πίσω άξονα, ενώ συναντάμε ακόμα ένα για την αναρρόφηση και ένα που κινεί μία αντλία για τα βοηθητικά συστήματα που εξακολουθούν να λειτουργούν υδραυλικά. Εν προκειμένω, δε μεταβάλλεται ο εμπρός άξονας, καθώς δεν υπάρχει κίνδυνος ανατροπής, χάρη στο χαμηλό κέντρο βάρους που εξασφαλίζουν οι μπαταρίες βάρους 750 κιλών.
Με το σταδιακό εξηλεκτρισμό των μεταφορών, προφανώς αντίστοιχη μετάβαση θα γίνει και σε άλλου τύπου οχήματα, ιδίως εκείνα που διανύουν καθημερινά πολλά χιλιόμετρα στον αστικό ιστό. Το ηλεκτρικό σάρωθρο της Green Machines είναι ένα από τα λίγα που διατίθενται σήμερα (άλλες τρεις έχουν λανσάρει αντίστοιχες κατασκευές, κάποιες όμως από αυτές βρίσκονται ακόμη στη διαδικασία της εξέλιξης) και, παρ’ ότι διαθέτει διπλάσια τιμή έναντι της πετρελαιοκίνητης έκδοσης, μέσα σε πέντε χρόνια μπορεί να αποσβέσει το επιπλέον κόστος, χάρη στο χαμηλότερο κόστος συντήρησης. Όσο για την αξιοπιστία των μπαταριών, από το πρώτο ηλεκτρικό σάρωθρο της Green Machines που πουλήθηκε το 2008 στο Άμστερνταμ, όλα ακόμη λειτουργούν με την αρχική μπαταρία. Ενδεικτικά μας πληροφόρησαν πως από τα 90.000 στοιχεία συσσωρευτών που η Green Machines έχει διαθέσει όλα αυτά τα χρόνια, μόνο οκτώ χρειάστηκε να αντικατασταθούν. Τέλος, ας σημειωθεί πως σε κάθε χώρα υπάρχει εξειδικευμένο τεχνικό προσωπικό με 24ωρη υποστήριξη, ενώ εντυπωσιακός είναι και ο εξοπλισμός των σαρώθρων, με τη λίστα των έξτρα αξεσουάρ να περιλαμβάνουν από κάμερα οπισθοπορείας μέχρι καθίσματα Recaro! Όσο για την πετρελαιοκίνητη έκδοση, αναμένεται να αντικατασταθεί στο προσεχές μέλλον από μια βενζινοκίνητη.
Αν όλα αυτά σας φαίνονται βαρετά, απλώς να επισημάνουμε πως τα σάρωθρα της Green Machines επελέγησαν, λόγω του σχεδιασμού τους, να πρωταγωνιστήσουν στο Star Wars και στο Men in Black II…_ Μ. Σ.