Στην πίστα των Μεγάρων με τη Formula Student UoP5e και το BMW i8. (+ 2 βίντεο)
Με τα περιβαλλοντικά οφέλη να κυριαρχούν, οι εντυπωσιακές επιδόσεις αποτελούν το παραγνωρισμένο κομμάτι της ηλεκτροκίνησης. Τουλάχιστον μέχρι την ημέρα που το εκρηκτικό ηλεκτρικό μονοθέσιο του Πανεπιστημίου των Πατρών βρέθηκε στη γραμμή εκκίνησης δίπλα στο υβριδικό BMW i8…
Κείμενο: Μανώλης Σαλούρος / Φωτογραφίες: Γιάννης Αλμπανέλλης
ΑΦΟΡΜΗ για την ανορθόδοξη αυτήν αναμέτρηση στάθηκε η παρουσίαση της ομάδας UoP Racing Team του Πανεπιστημίου Πατρών, στον όμορφο και φιλόξενο χώρο της πίστας καρτ των Μεγάρων, προκειμένου να ενημερώσουν εμάς και τους χορηγούς τους για τα πεπραγμένα της περασμένης χρονιάς, αλλά και για την εξέλιξη του νέου, πέμπτου κατά σειρά μονοθεσίου, με την κωδική ονομασία «UoP5e». Με αυτό θα πάρουν μέρος σε αγώνες του θεσμού το προσεχές καλοκαίρι, αρχής γενομένης στην ιστορική πίστα του Σίλβερστοουν, στις 20-23 Ιουλίου. Θυμίζουμε ότι η συγκεκριμένη ομάδα μετρά δεκαπέντε χρόνια συνεχούς παρουσίας στους διαγωνισμούς Formula Student και βάσει παγκόσμιας κατάταξης είναι η κορυφαία ελληνική. Επίσης, μεταξύ 655 ομάδων σε όλο τον κόσμο κατέχει την 33η θέση ανάμεσα στις 108 ηλεκτρικές συμμετοχές, έχοντας σημειώσει μία σειρά από πρωτιές και διακρίσεις σε παγκόσμιο επίπεδο. Σημεία αναφοράς το 2013, οπότε η ομάδα πρωτοπόρησε για ακόμα μία φορά σχεδιάζοντας και κατασκευάζοντας το πρώτο ηλεκτρικό μονοθέσιο στην Ελλάδα, αλλά και το καλοκαίρι του 2014, όταν κατέκτησε την 1η θέση στη συνολική κατάταξη του διαγωνισμού της Τσεχίας με το πρώτο ηλεκτρικό μονοθέσιό της, κερδίζοντας μάλιστα την 1η θέση σε πέντε από τα οκτώ επιμέρους αγωνίσματα και ξεπερνώντας πολύ μεγαλύτερες και καταξιωμένες ομάδες! Αρωγός της προσπάθειας, από την πρώτη κιόλας ημέρα, τότε το 2001, το Εργαστήριο Συστημάτων Παραγωγής και Αυτοματισμού (LMS) του Τμήματος Μηχανολόγων και Αεροναυπηγών Μηχανικών.
Αξίζει να σημειώσουμε εδώ την εξαιρετική παρουσία και της Aristotle Racing Team του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, η οποία γιόρτασε φέτος τα δέκα χρόνια παρουσίας της, όπως θα δείτε στις επόμενες σελίδες μας, αλλά και της Centaurus Racing Team του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Ταυτόχρονα, όλο και πιο δραστήρια γίνεται η ομάδα Prom Racing by Bosch του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, ενώ δυναμικά έρχεται και ακόμα μία ομάδα από το Αριστοτέλειο, η ARIST.U.R.TLE, η οποία μάλιστα αποτελεί τη δεύτερη ηλεκτροκίνητη προσπάθεια στην Ελλάδα, έπειτα από αυτήν των Πατρών. Θυμίζουμε ότι στο τεύχος Νοεμβρίου του 2015, στο Kartodromo, είχαμε παρουσιάσει όλες τις προσπάθειες των πανεπιστημίων μας, με το θέμα να κοσμεί το εξώφυλλό μας και εμάς να καμαρώνουμε, όπως και κάθε φορά που μιλάμε, γράφουμε και οδηγούμε κάποιο από τα «διαμάντια» προδιαγραφών Formula Student που έχει δημιουργηθεί από χέρια φοιτητών ελληνικών πολυτεχνικών σχολών. Αξίζει να επισημάνουμε ότι οι ελληνικές συμμετοχές διαγωνίζονται με πολύ περιορισμένα μπάτζετ, σε σχέση με τον ανταγωνισμό.
Ώρα για δράση!
Στα Μέγαρα, λοιπόν, αυτήν τη φορά για τη δοκιμή του νέου UoP5e, αλλά και για μια ιδιαίτερη «κόντρα» με ό,τι πιο κοντά στη λογική και την τεχνολογία μιας τέτοιας ηλεκτρικής Formula Student. Το υβριδικό BMW i8 ήταν εκεί, περισσότερο σε ρόλο ιδανικού και απόλυτα ταιριαστού guest star, και όχι φυσικά για μια απευθείας αναμέτρηση στον τομέα των επιδόσεων, καθώς η περιορισμένη τελική ταχύτητα του μονοθεσίου σύντομα θα εξανέμιζε το όποιο προβάδισμα μπορεί να εξασφαλίσει η αρχική του επιτάχυνση.
Ο καιρός σύμμαχός μας ύστερα από μια βροχερή εβδομάδα, και η ομάδα του Πανεπιστημίου ετοιμάζει με επαγγελματικό ρυθμό και προσήλωση το μονοθέσιο. Στην κυριολεξία δεν κρατιόμαστε από το να εισβάλουμε στο εσωτερικό του UoP5e, προσπαθώντας να φέρουμε στη μνήμη μας το προηγούμενο, UoP4e, αλλά και όλα τα άλλα μονοθέσια των πανεπιστημίων τα οποία είχαμε οδηγήσει στο Καρτόδρομο, για να αρχίσουν οι συγκρίσεις… Η Racecraft μας έχει ντύσει στα χρώματα της Adidas Motorsport, ο σωματότυπός μας βοηθάει πολύ να εισχωρήσουμε στο στενό κόκπιτ, αν και οι πιο ψηλοί έχουν καλύτερη εποπτεία στο δρόμο.
Βολευόμαστε, όμως, με το σασί να αγκαλιάζει ουσιαστικά το σώμα μας, και γινόμαστε αυτομάτως ένα με το μονοθέσιο. Σαφέστατα η καλύτερη θέση σε σχέση με ό,τι αντίστοιχο έχουμε βρεθεί μέσα, μέχρι σήμερα. Αριστερά και δεξιά της θέσης του οδηγού υπάρχουν πλέον, σε αυτήν την πέμπτη γενιά, οι μπαταρίες πολυμερών λιθίου, μοιρασμένες σε δύο battery packs, ενώ ο ηλεκτροκινητήρας έχει μετακομίσει πιο κοντά στην πλάτη του καθίσματος, μειώνοντας έτσι σημαντικά το μήκος της κατασκευής. Αυτό επέτρεψε τη μείωση του ύψους του κέντρου βάρους, καθώς και τη σημαντική μείωση της αδράνειας γύρω από τον κατακόρυφο άξονα, προσδίδοντας (σε συνδυασμό και με το μειωμένο μετατρόχιο) επιπλέον ευελιξία. Το νιώθουμε αυτό από την πρώτη κιόλας επαφή μας, με την ντέμο άσκηση του σλάλομ που μας έχουν ετοιμάσει τα μέλη της ομάδας, όπου το UoP5e στην κυριολεξία ξεγλιστράει ιδανικά ανάμεσα από τις κορύνες, και μάλιστα με αρκετά υψηλή ταχύτητα εισόδου. Όπως και στο προκάτοχο, οι τροχοί είναι 10 ιντσών, ενώ η ανάρτηση έχει αποχωριστεί πλέον το μοχλικό σύστημα, και τα αμορτισέρ έχουν μετακομίσει ανάμεσα σε ψαλίδι και σασί, καθώς η ομάδα έκρινε σκόπιμο το κέρδος που προκύπτει σε βάρος, ροπή αδράνειας, αξιοπιστία και κόστος, λόγω των πολύ λιγότερων εξαρτημάτων που απαιτούνται.
Αυτό που μας κάνει ιδιαίτερη εντύπωση από τον πρώτο κιόλας γύρο είναι οι πολλές και εξαιρετικές πληροφορίες που φτάνουν στον οδηγό.
Το σύστημα διεύθυνσης είναι ελάχιστα πιο γρήγορο σε αυτήν του τη γενιά, η κρεμαγιέρα είναι κατασκευασμένη από την ομάδα, ενώ ο πλήρης ανασχεδιασμός του pedalbox όχι μόνον εξοικονόμησε σχεδόν μισό κιλό, αλλά πλέον δίνει εξαιρετική αμεσότητα στον οδηγό, εξαιτίας και της εξάλειψης κάθε «τζόγου», που πέτυχε η UoP Racing. Από δύναμη; Ούτε λόγος, φυσικά, με το ηλεκτροκίνητο μονοθέσιο να εκτινάσσεται ήδη από το πρώτο άγγιγμα του γκαζιού και την ευθεία της πίστας καρτ να τελειώνει σε χρόνο dt. Το εκπληκτικό σε αυτήν τη διαδικασία είναι ότι, παρά το χαμηλό βάρος του συνόλου και την υψηλή δύναμή του, απουσιάζει παντελώς το σπινάρισμα, με την εκκίνηση να γίνεται ιδανικά. Αυτό συμβαίνει γιατί οι αλλαγές επέτρεψαν στην ομάδα να τοποθετήσει λίγο πάνω από το 60% του βάρους πίσω, στους κινητήριους τροχούς. Αυτό, σε συνδυασμό με τη γεωμετρία της ανάρτησης, τις ρυθμίσεις των αμορτισέρ και την επιλογή της τελικής σχέσης μετάδοσης, συμβάλλει και στις εξαιρετικές επιδόσεις από στάση.
Ταυτόχρονα, τo UoP5e στρίβει, και μάλιστα εντυπωσιακά, αναπτύσσοντας έως και 2 G(!) πλευρικής επιτάχυνσης στις στροφές, χάρη στο ειδικά εξελιγμένο αεροδυναμικό πακέτο, το οποίο παράγει τόση κάθετη δύναμη, που (θεωρητικά) θα μπορούσε να κρατήσει το μονοθέσιο στην οροφή ενός τούνελ στα 150 χλμ./ώρα! Η τελική ταχύτητα, όμως, έχει περιοριστεί στα 109 χλμ./ώρα, αφού οι απαιτήσεις του διαγωνισμού («κλειστές» πίστες με συνεχείς αλλαγές πορείας) καθιστούν επιθυμητή τη μέγιστη διαμήκη αλλά και πλευρική επιτάχυνση, χωρίς να παίζει ιδιαίτερο ρόλο η τελική ταχύτητα. Ο ήχος που απελευθερώνεται πλέον είναι πολύ πιο ζωηρός από ό,τι στο UoP4e, καθώς η κίνηση μεταδίδεται τώρα μέσω ενός (σχεδιασμένου και κατασκευασμένου από την ομάδα) κιβωτίου ταχυτήτων δύο σταδίων με γρανάζια με «ίσια» δόντια, το οποίο μετατοπίζει το φάσμα αποδοτικής λειτουργίας του κινητήρα πιο χαμηλά, στα χιλιόμετρα που κινείται συνήθως το μονοθέσιο στους αγώνες, βοηθώντας εξαιρετικά στην απόδοση του συνόλου. Αυτό το «σφύριγμα» των γραναζιών κατά την επιτάχυνση, λοιπόν, αποτελεί ένα επιπλέον ευχάριστο, ουσιαστικό αλλά και ηχητικό μπόνους… Η τελευταία ρηξικέλευθη αλλαγή της ομάδας έγινε μόλις φέτος: ακολουθώντας μια νέα φιλοσοφία βέλτιστης αποδοτικότητας πόρων (resource efficiency), η ομάδα εγκατέλειψε τις παραδοσιακές λύσεις που ακολουθούνται στο Formula Student και, μέσω ενός έξυπνου σχεδιασμού, κατάφερε να μειώσει σημαντικά όχι μόνο το χρόνο και το κόστος κατασκευής του μονοθεσίου, αλλά και το βάρος του, ενώ οι νέες διεργασίες και η έξυπνη χρήση υλικών μείωσαν σημαντικά και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Τα έβλεπε και τα καμάρωνε! Και πως να μην το έκανε άλλωστε ο Σ.Χ., παρακολουθώντας τα μέλη της UoP Racing να ενεργούν με μεθοδολογία και ταχύτητα αγωνιστικής ομάδας.
Αυτό αντικατοπτρίζεται σε όλα τα επιμέρους στοιχεία του μονοθεσίου, με το πλαίσιο να αποτελεί χαρακτηριστικότερο παράδειγμα όλων. Η ομάδα εγκατέλειψε τη χρήση ανθρακονήματος και, μέσω μιας έξυπνης και ιδιόμορφης τεχνικής, έκανε χρήση πάνελ αλουμινίου, υλικού με υψηλή διαθεσιμότητα και χαμηλό κόστος, το οποίο παράλληλα έχει χαμηλό βάρος και υψηλή αντοχή, ενώ είναι και ανακυκλώσιμο. Η τεχνική κατασκευής περιλάμβανε κοπή μέσω αριθμητικά ελεγχόμενων εργαλειομηχανών των επίπεδων πάνελ και συνένωσή τους μέσω δομικών συγκολλητικών ουσιών. Τελικό αποτέλεσμα η μείωση του κόστους και του χρόνου κατασκευής σε λιγότερο από το μισό (το οποίο προέκυψε κυρίως από τη μη χρήση καλουπιών), με παράλληλη οριακή μείωση και του βάρους. Πόσο ζυγίζει συνολικά; Μόλις 213 κιλά…
Επίλογος… Στην ευθεία!
Το κερασάκι στην τούρτα. Η ημέρα μας ολοκληρώνεται ιδανικά δίπλα, στη μεγάλη πίστα των Μεγάρων. Τα παιδιά φέρνουν σπρώχνοντας το UoP5e μέχρι την αρχή της ευθείας -μετά τις «φιστικιές» (Κ5)-, για να μην καταναλώσουν άσκοπα την απαραίτητη ενέργεια, στήνονται δίπλα μας, και όλα είναι έτοιμα. Το αποτέλεσμα είναι γνωστό πριν ακόμη αρχίσουμε, αλλά στην προκειμένη περίπτωση, όπως προείπαμε, δεν πρόκειται για κόντρα, αλλά για μια τρανή απόδειξη των δυνατοτήτων της ηλεκτρικής Formula Student απέναντι στο τεχνολογικό κομψοτέχνημα της αυτοκίνησης, BMW i8. Ενός υβριδικού supercar με δάπεδο εξ ολοκλήρου κατασκευασμένο από αλουμίνιο και μεγάλες επιφάνειες από ανθρακόνημα, το οποίο διαθέτει εμπρός έναν ηλεκτροκινητήρα που μεταφέρει 131 ίππους μέσω μιας αυτοματοποιημένης μετάδοσης 2 σχέσεων στους εμπρός τροχούς, ενώ ταυτόχρονα ο υπερτροφοδοτούμενος 3κύλινδρος twin-power των 1.499 κ.εκ., με πίεση υπερπλήρωσης 1,5 bar, προσφέρει και αυτός με τη σειρά του 231 ίππους, άρα συνδυαστικά 362 ίππους/5.800 σ.α.λ. Όλα τα παραπάνω σε ένα σύνολο το οποίο, παρά τα 200 κιλά της ηλεκτρικών συστατικών υβριδικής μετάδοσης, έχει βάρος μόλις 1.485 κιλά. Στο Sport το αυτόματο κιβώτιο των 6 σχέσεων (επιλέχθηκε έναντι του γνωστού ZF των 8 σχέσεων λόγω χαμηλότερου βάρους), ESP εκτός, φρένο με το αριστερό και ταυτόχρονα στο πάτωμα το γκάζι, για να ενεργοποιηθεί το Launch Control, και εκκίνηση…
Το φορμουλάκι, παρ’ όλα αυτά, είναι σταθερά μπροστά στο αρχικό κομμάτι της διαδρομής και μέχρι τα 75 μ. όπου έχουμε τοποθετήσει την πρώτη κορύνα (όριο διαγωνισμού Formula Student), ενώ ήδη από τα 55 μέτρα έχει πιάσει την τελική του των 109 χλμ./ώρα. Το i8, των 4,4 δλ.(!) για το «0-100», μαζεύει τη διαφορά ανάμεσα στα 100 και τα 150 μέτρα και, φυσικά, εξαφανίζεται μέχρι το τέλος της ευθείας.
Κάπως έτσι ολοκληρώθηκε ακόμα μία ιδανική ημέρα-εμπειρία μαζί τους. Θα το λέμε και θα το γράφουμε συνεχώς, και ας γινόμαστε κουραστικοί. Τέτοιους Έλληνες χρειαζόμαστε, και οφείλουμε να δημιουργούμε τις προϋποθέσεις ώστε να μένουν και να πραγματοποιούν λαμπρή πορεία στη χώρα μας. Από εκεί είμαστε υποχρεωμένοι να ξεκινήσουμε, μήπως και έχουμε ελπίδα να συμβαδίσουν το κακό παρόν και το αβέβαιο μέλλον μας ως κράτους με τη λαμπρή ιστορία μας._ Μ. Σαλ.
Δείτε το βίντεο της άτυπης αυτής κόντρας εδώ:
Ευχαριστούμε την Digital Tracer Electronics, αντιπροσωπεία της Garmin στην Ελλάδα, που παρείχε τις εξαιρετικές κάμερες VIRB Ultra 30, και τον Παύλο Συμεών, που πραγματοποίησε τις εναέριες λήψεις με το Phantom 4 της DJI.
Σε αυτό το βίντεο, ένας δικός μας γύρος, μέσα το UoP5e:
UoP Racing Team
Την περασμένη σεζόν συμμετείχαν στην ομάδα οι:
Αθανάσιος Σπετσιέρης, Αναστάσιος Δανέζης, Αντώνιος Κατσαρός, Γεώργιος Σιάγγας, Δημήτριος Αθηναίος, Διονύσης Σπηλιόπουλος, Ελένη Δημάκη, Ευάγγελος Γιαννιόδης, Ευγενία Νταρμά, Θανάσης Σούφλας, Θεόδωρος Μπεκιάρης, Κατερίνα Μότση, Κωνσταντίνα Γουλιερμή, Κωνσταντίνος Γοργοράπτης, Κωνσταντίνος Τζιμάνης, Κωσταντίνος Μπαρής, Λυδία Παγάνη, Νικόλαος Δημητρόπουλος, Νικόλαος Φουρτάκας, Παναγιώτης Μπαρής, Παναγιώτης Ντάκος, Παναγιώτης Σύρπας, Σταμάτης Σταματίου, Φώτης Θωμάς.
Οδηγοί ήταν οι: Νικόλαος Δημητρόπουλος, Αντώνιος Κατσαρός, Παναγιώτης Μπαρής, Διονύσης Σπηλιόπουλος.
Οφείλουμε επίσης να ευχαριστήσουμε τον Χάρη Μπίκα, τον άνθρωπο με τον οποίο επικοινωνούμε άψογα τα τελευταία χρόνια και ο οποίος συντονίζει την όλη προσπάθεια.
UoP5e
0-100 χλμ./ώρα: 3,1 δλ. (σε 45 μέτρα)
75 μέτρα: 109 χλμ./ώρα (σε 4 δλ.)
150 μέτρα: Με την ίδια τελική ταχύτητα –
109 χλμ./ώρα (σε 7,1 δλ.)
Τελική ταχύτητα: 109 χλμ./ώρα (σε 55 μέτρα)
ΒΜW i8
0-100 χλμ./ώρα: 4,4 δλ. (σε 69,8 μέτρα)
75 μέτρα: 102,6 χλμ./ώρα (σε 4,57 δλ.)
150 μέτρα: 132,5 χλμ./ώρα (σε 6,85 δλ.)
Τελική ταχύτητα: 250 χλμ./ώρα
Τεχνικά χαρακτηριστικά
UoP5e
Κινητήρας: Ηλεκτρικός (Emrax 228)
Ισχύς: 136 ίπποι/5.000 σ.α.λ.
Ροπή: 240 Nm/0-3.000 σ.α.λ.
Βάρος: 213 κιλά
0-100 χλμ./ώρα: 3,1 δλ.
0-75 μέτρα: 4 δλ. (109 χλμ./ώρα)
Μέγιστη επιβράδυνση: 1,4 G
Μέγιστη πλευρική επιτάχυνση: 2 G
Κάθετη δύναμη: 135 χλγμ. στα 70 χλμ./ώρα