Με αφορμή το 6ο συνέδριο Ηλεκτροκίνησης, συνομιλούμε με τον κ. Σπύρο Παπαευθυμίου, Πρόεδρο ΗΑΕΕ και Καθηγητή στο Πολυτεχνείο Κρήτης.
Το 6ο Συνέδριο Ηλεκτροκίνησης, στο οποίο οι 4ΤΡΟΧΟΙ είναι χορηγοί επικοινωνίας, διοργανώνεται στο Ελληνικό Μουσείο Αυτοκινήτου στις 18 Ιανουαρίου 2023 από την HAEE (Hellenic Association for Energy Economics) και το insider.gr. Με την ευκαιρία, συνολιλούμε με τον κ. Σπύρο Παπαευθυμίου, Πρόεδρο ΗΑΕΕ και Καθηγητή στο Πολυτεχνείο Κρήτης προκειμένου να διαπιστώσουμε τα βήματα που έχουν πραγματοποιηθεί αλλά και τις προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν στο δρόμο για την απανθρακοποίηση των Μεταφορών.
Ποιος είναι ο στόχος της διοργάνωσης του συγκεκριμένου συνεδρίου;
Είμαστε στην ευχάριστη θέση να διοργανώνουμε για 6η συνεχή χρονιά το Συνέδριο Ηλεκτροκίνησης, στο οποίο μας τιμούν με την παρουσία τους εκπρόσωποι της Πολιτείας, του επιχειρηματικού κλάδου, αλλά και της έρευνας και καινοτομίας. Στόχος της διοργάνωσης είναι να αποτελέσει μια πρωτοποριακή πλατφόρμα ανταλλαγής απόψεων και συμμετοχής του κοινού, απαντώντας στα πιο καίρια ερωτήματα που αφορούν την ανάπτυξη της αγοράς ηλεκτροκίνησης, των υποδομών φόρτισης αλλά και τις τελευταίες τεχνολογικές εξελίξεις, που θα αποτελέσουν την βάση για το μέλλον των μεταφορών, που προβλέπεται σε μεγάλο βαθμό να είναι «ηλεκτρικό».
Φτάνοντας στην 6η διοργάνωση, ποια συμπεράσματα θα μπορούσαν να εξαχθούν σε σχέση με τα βήματα που έχουν πραγματοποιηθεί στη χώρα μας όλα αυτά τα χρόνια στην κατεύθυνση της υιοθέτησης της ηλεκτροκίνησης;
Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια ραγδαία ανάπτυξη της ηλεκτροκίνησης στην χώρα μας, γεγονός που οφείλεται αφενός στην τεχνολογική εξέλιξη, την ωρίμανση της αγοράς με μια πληθώρα νέων μοντέλων οχημάτων και νέων υποδομών φόρτισης και αφετέρου της πολιτικής βούλησης, που δίνει το κατάλληλο «σήμα» στην αγορά για την περαιτέρω ανάπτυξή της. Τα προγράμματα του Κινούμαι Ηλεκτρικά, το νέο πρόγραμμα για τα Πράσινα Ταξί, τα ΣΦΗΟ και τα νέα προγράμματα που θα βγουν το επόμενο χρονικό διάστημα, όπως είναι το Φορτίζω Παντού, είναι σίγουρα προς την σωστή κατεύθυνση, αρκεί να συνοδευτούν από την ανάπτυξη των κατάλληλων υποδομών φόρτισης, τόσο αριθμητικά όσο και χωροθετικά.
Μπαίνοντας στο 2023, πιστεύετε ότι μπορούν να επιτευχθούν οι στόχοι όσον αφορά τις υποδομές, προκειμένου να εφαρμοστούν στις Μεταφορές όσα ορίζει ο Εθνικός κλιματικός νόμος για το 2030;
Οι στόχοι του Κλιματικού Νόμου είναι προφανές ότι δεν μπορούν να επιτευχθούν χωρίς τις αντίστοιχες υποδομές, ειδικά όταν μιλάμε για οχήματα, που κάνουν πολλές διαδρομές ημερησίως, όπως είναι τα ταξί. Επίσης είναι εξίσου προφανές, ότι η χρηματοδότηση των υποδομών είναι αναγκαία και εδώ είμαστε τυχεροί που έχουν προδιαγραφεί σχετικά κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης, που και αυτά έχουν προκύψει από το σχεδιασμό των συναρμόδιων Υπουργείων Μεταφορών και Ενέργειας. Άρα συνοψίζοντας θεωρώ, όχι ότι μπορούν, αλλά ότι πρέπει να επιτευχθούν οι στόχοι για τις υποδομές.
Θεωρείτε σωστό η χώρα μας, η οποία δεν διαθέτει δική της αυτοκινητοβιομηχανία, να “επιβάλει” την ηλεκτροκίνηση πέντε χρόνια νωρίτερα απ’ ό,τι η ΕΕ;
Εδώ θεωρώ ότι πρέπει να είμαστε προσεκτικοί ως προς την διατύπωση που υπάρχει μέσα στον Κλιματικό Νόμο. Ο στόχος που έχει τεθεί, είναι για το 2030, υπό την αίρεση όμως της ημερομηνίας που θα τεθεί στο ενωσιακό δίκαιο. Καθώς η ΕΕ μόλις τον Οκτώβριο συμφώνησε ότι το έτος αυτό θα είναι το 2035, η Ελλάδα αναμένεται, όπως προδιαγράφει και ο κλιματικός νόμος, να ακολουθήσει αυτήν την ημερομηνία. Η χώρα μας, ναι δεν διαθέτει δική της αυτοκινητοβιομηχανία, όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η αγορά ηλεκτροκίνησης θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας, όπως παραδείγματος χάριν στην τεχνική υποστήριξη ηλεκτρικών οχημάτων και στη δημιουργία υποδομών φόρτισης. Επίσης δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η ηλεκτροκίνηση δεν αφορά μόνο αυτοκίνητα, αλλά και σκούτερ, πατίνια, ποδήλατα και μικροαυτοκίνητα, στα οποία η χώρα μας μπορεί να αποκτήσει και δική της παραγωγή σε συνδυασμό πάντα με την αντίστοιχη κινητροδότηση.
Κατά πόσο η περίοδος του κορωνοϊού και η τρέχουσα οικονομική κατάσταση έχουν επιπτώσεις στην τήρηση του χρονοδιαγράμματος για τη συγκεκριμένη μετάβαση; Θεωρείτε πιθανό τόσο η ΕΕ, όσο και η χώρα μας θα αναγκαστούν να δώσουν κάποια παράταση;
Στην παρούσα φάση δεν φαίνεται να έχει ιδιαίτερες επιπτώσεις, καθώς οι πωλήσεις των ηλεκτρικών αυτοκινήτων ξεπερνάνε τους στόχους που έχουν τεθεί στο ΕΣΕΚ, καταγράφοντας ένα ετήσιο μερίδιο αγοράς περίπου 8%, ενώ τον Δεκέμβριο καταγράφηκε ρεκόρ, πλησιάζοντας το 13%. Επίσης οι τιμές των ηλεκτρικών οχημάτων αναμένεται τα επόμενα 3-4 χρόνια να εξισωθούν με αυτές των συμβατικών οχημάτων, σε συνδυασμό με την πληθώρα νέων μοντέλων, που θα κατακλύσουν την αγορά. Τέλος είναι σημαντικό ότι στο κλιματικό νόμο υπάρχει και η πρόβλεψη αναθεώρησης κάποιων στόχων, όπως είναι στα ταξί, ανάλογα με το πως θα κινηθεί η αγορά.
Όπως γνωρίζετε υπάρχει μια μεγάλη μερίδα του κόσμου που αντιδρά στη μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση, προτάσσοντας επιχειρήματα που αφορούν το κόστος της νέας τεχνολογίας, τις ελλιπείς υποδομές φόρτισης, τις δυσκολίες δημιουργίας επαρκών υποδομών σε πυκνοκατοικημένες περιοχές κλπ. Πιστεύετε ότι με το πέρασμα των ετών θα καμφθούν αυτές οι φωνές αμφισβήτησης;
Τα τελευταία χρόνια είχε επικρατήσει στον δημόσιο διάλογο το λεγόμενο range anxiety, το οποίο αφορούσε στο άγχος που έχουν οι οδηγοί ότι δεν θα βρουν φορτιστή στην διαδρομή τους. Το τελευταίο καιρό και καθώς πληθαίνουν τα ηλεκτρικά οχήματα, το range anxiety μετατρέπεται σε charger anxiety, ο οδηγός έχει άγχος αν θα βρει διαθέσιμο φορτιστή και πόση ώρα θα χρειαστεί να περιμένει για να φορτίσει. Έτσι λοιπόν, θεωρώ ότι με το πέρασμα των ετών καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε και τα αντίστοιχα προβλήματα, που λύνονται με ένα συνδυασμό τεχνολογικής εξέλιξης (μεγαλύτερη αυτονομία, ταχύτερη φόρτιση), ωριμότητας της αγοράς και του κατάλληλου σχεδιασμού σε τοπικό και εθνικό επίπεδο.
Τι απαντάτε στα επιχειρήματα που υποστηρίζουν ότι υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις (υδρογόνο, e-fuels κλπ.);
Η ηλεκτροκίνηση δεν είναι πανάκεια για τις πράσινες μεταφορές και με την παρούσα τεχνολογική εξέλιξη δεν αποτελεί καν λύση για τύπους μεταφορών, όπως είναι οι βαριές μεταφορές μεγάλων αποστάσεων και οι αεροπορικές μεταφορές. Το υδρογόνο και τα e–fuels θα έχουν το δικό τους μερίδιο αγοράς, όπως προβλέπεται και από τους μακροπρόθεσμους στόχους που θέτει η ΕΕ.
Μήπως ένα μέρος των αντιδράσεων αυτών έχει να κάνει με το γεγονός πως πρόκειται για μια από τις ελάχιστες τεχνολογικές μεταβάσεις, στις οποίες το νέο προϊόν αντί να πλασάρεται στον καταναλωτή ως κάτι το ελκυστικό, ουσιαστικά του το επιβάλλουν;
Δεν θεωρώ ότι επιβάλλεται στον καταναλωτή το ηλεκτρικό αυτοκίνητο, αλλά αποτελεί μια εναλλακτική λύση μετακίνησης, η οποία θα συμφωνήσω ότι προς το παρόν είναι ακριβή. Οι στόχοι που τίθενται για το 2035, όπως και οι πιο πρόσφατοι, αφορούν τις νέες ταξινομήσεις ηλεκτρικών οχημάτων και όχι την απαγόρευση κίνησης των συμβατικών οχημάτων. Αν θέλετε, η επιβολή τίθεται στις αυτοκινητοβιομηχανίες, που όντως πρέπει να μετασχηματίσουν την παραγωγή τους σε μια άνευ προηγουμένου τεχνολογική μετάβαση.
Επίσης, με δεδομένο το κόστος της νέας τεχνολογίας, αλλά και τα εγγενή προβλήματά της, μήπως αναμένουμε μια γενικότερη αναθεώρηση του μοντέλου των μετακινήσεών μας, με λιγότερους κατόχους ΙΧ αυτοκινήτων;
Η αναθεώρηση του μοντέλου μετακινήσεων πρέπει να θεωρείται δεδομένη στην πορεία προς μια βιώσιμη αστική κινητικότητα. Η ηλεκτροκίνηση, όπως ανέφερα παραπάνω, δεν αφορά μόνο τα αυτοκίνητα, αλλά και τα μικρά αυτοκίνητα, τα σκούτερ τα ποδήλατα. Η αλλαγή του τρόπου μετακίνησης μας με λιγότερους κατόχους ΙΧ, θα επιτευχθεί μόνο με τον κατάλληλο σχεδιασμό εναλλακτικών επιλογών και εδώ ιδιαίτερο βάρος πέφτει στην τοπική αυτοδιοίκηση.
Αναφερθήκαμε προηγουμένως στην έλλειψη δικής μας αυτοκινητοβιομηχανίας; Υπάρχει η δυνατότητα η συγκεκριμένη μετάβαση να αποτελέσει την αφορμή για τη δημιουργία κάποιων εγχώριων μονάδων που να παράγουν προϊόντα σχετικά με το κομμάτι της ηλεκτροκίνησης (πχ μπαταρίες, φορτιστές) ή και πάλι αυτό είναι κάτι το οποίο θα καλυφθεί από χώρες με βιομηχανική παράδοση;
Υπάρχει η δυνατότητα και ήδη έχουν τεθεί οι βάσεις για την ανάπτυξη εγχώριων μονάδων, που θα έχουν έντονο εξαγωγικό χαρακτήρα. Μπαταρίες και φορτιστές ήδη παράγουμε στην Ελλάδα, αλλά με τις χρηματοδοτήσεις που έχουν έρθει από το Ταμείο Ανάκαμψης, το Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης αλλά και από τα Έργα Κοινού Ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος αναμένεται να δοθεί νέα ώθηση στον κλάδο, που θα δημιουργήσει μεγάλη προστιθέμενη αξία στην οικονομία της χώρας. Ένας άλλος τομέας που αναμένεται να γνωρίσει άνθηση τα επόμενα χρόνια είναι η ανακύκλωση των μπαταριών και η αξιοποίηση τους σε νέες εφαρμογές έξυπνων δικτύων και ενεργειακής αυτονομίας.
Κλείνοντας, θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την συνέντευξη και να καλέσω όλους τους αναγνώστες σας στο 6ο Συνέδριο Ηλεκτροκίνησης, που φέτος θα διοργανωθεί από την ΗΑΕΕ στις 18 Ιανουαρίου στο Ελληνικό Μουσείο Αυτοκινήτου στην Αθήνα και θα καλύψει όλες τις πτυχές της ηλεκτροκίνησης και των εναλλακτικών καυσίμων στις μεταφορές.
Μπορείτε να συμβουλεύεστε το επίσημο site του Συνεδρίου ΕΔΩ σχετικά με τους επιβεβαιωμένους ομιλητές του Συνεδρίου, όπως έχουν διαμορφωθεί μέχρι στιγμής.