Κανένας κοινωνικός αποκλεισμός για τους συμπολίτες μας με αναπηρία

Η Δόμνα Μιχαηλίδου, Υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Υποψήφια Βουλευτής Α’ Πειραιώς και Νήσων, τοποθετείται στο θέμα της προσβασιμότητας των συμπολιτών μας με αναπηρία. Aναφέρεται επίσης στην επιλογή της να μετακινείται με μοτοσυκλέτα και τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς και δίνει την εκτίμησή της για το πώς οι νέες γενιές θα φέρουν μια αλλαγή στην νοοτροπία της κοινωνίας.

Παρακολουθήσαμε πρόσφατα ένα θεατρικό έργο το οποίο έθιγε τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι με αναπηρία στην καθημερινότητά τους. Ως Υφυπουργός Πρόνοιας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, ευαισθητοποιημένη μάλιστα στο συγκεκριμένο θέμα, πώς νομίζετε ότι πρέπει να αντιμετωπιστεί το θέμα της προσβασιμότητας σε κτίρια, κοινόχρηστους χώρους, καταστήματα (που πολλές φορές αγνοούν την ισχύουσα νομοθεσία), και βέβαια στον δρόμο – στις διαβάσεις και στα πολλές φορές ανύπαρκτα ή απροσπέλαστα πεζοδρόμια; > H συμπερίληψη και η προσβασιμότητα ήταν, είναι και θα είναι για εμάς μονόδρομος. Τέσσερα χρόνια δουλέψαμε πολύ σκληρά για να χτίσουμε μια κοινωνία που θα μας χωρά όλες και όλους. Μια κοινωνία στην οποία όλες και όλοι θα έχουν λόγο και ρόλο. Κανένας κοινωνικός αποκλεισμός για τους συμπολίτες μας με αναπηρία. Έχετε απόλυτο δίκιο ότι οφείλαμε να αντιμετωπίσουμε το θέμα της προσβασιμότητας. Και το κάναμε. Θεσμοθετήσαμε και ξεκινήσαμε το Πρόγραμμα του Προσωπικού Βοηθού. Για πρώτη φορά στη χώρα μας, παρέχουμε τη δυνατότητα υποστήριξης των ατόμων με αναπηρία από Προσωπικό Βοηθό της επιλογής τους. Κάναμε πραγματικότητα την Ηλεκτρονική Κάρτα Αναπηρίας.

Μια υπηρεσία που θεσμοθετήθηκε το 1996 και υλοποιήσαμε σχεδόν 30 χρόνια αργότερα. Εξασφαλίσαμε στους ανάπηρους συμπολίτες μας άμεση και δωρεάν πρόσβαση στους Αρχαιολογικούς Χώρους και στα Μουσεία με ένα απλό σκανάρισμα της Ψηφιακής Κάρτας Αναπηρίας τους.

Πραγματοποίησαμε σε συνεργασία με το Κέντρο Εκπαιδεύσεως και Αποκαταστάσεως Τυφλών, εκπαιδευτικές δράσεις που αφορούν στην προσβασιμότητα, αλλά και στον τρόπο προσέγγισης των ατόμων με οπτική αναπηρία (και κατ’ επέκταση εξοικείωσης των εργαζομένων γύρω από ζητήματα εξυπηρέτησης ατόμων με οπτική αναπηρία) στους χώρους πολιτισμού και τα θέατρα. Τέτοιες δράσεις έλαβαν χώρα στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού, στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, στο Δημοτικό θέατρο Πειραιά αλλά και στη Βουλή των Ελλήνων. Εξασφαλίσαμε από το Ταμείο Ανάκαμψης 24 εκατομμύρια ευρώ για την επιδότηση παρεμβάσεων προσβασιμότητας κατ’ οίκον.

Το πρόγραμμα αφορά στην επιχορήγηση παρεμβάσεων προσβασιμότητας για 4.000 ιδιωτικές κατοικίες, 700 ιδιωτικούς χώρους εργασίας, 300 δημόσιους χώρους εργασίας και 17 Κέντρα Κοινωνικής Πρόνοιας. Αν φτάνουν όλα αυτά; Δεν φτάνουν. Ενημέρωση, εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση. Είναι τρεις λέξεις που πρέπει να μπουν στη ζωή μας. Δεν είναι δυνατόν να συνεχίζουμε να παρκάρουμε ή να σταθμεύουμε στις διαβάσεις πεζών και αναπήρων, ούτε να εμποδίζουμε την ειδική κίτρινη διαγράμμιση στα πεζοδρόμια για τους συνανθρώπους μας με ολική ή μερική οπτική αναπηρία. Η αναπηρική κατάσταση είναι μέρος της ανθρώπινης κατάστασης και πρέπει να αντιμετωπίζεται ως ένα στοιχείο διαφορετικότητας που δικαιούται αναγνώριση και σεβασμό.

Ακόμα κι αν (κακώς) η ελληνική κοινωνία δεν είναι ευαισθητοποιημένη στα θέματα κινητικότητας των ανάπηρων συμπολιτών μας, να επισημάνουμε πως ακριβώς τα ίδια προβλήματα αντιμετωπίζουν και οι νέοι γονείς με το παιδικό καροτσάκι, που -όπως άλλωστε και πολλές φορές και οι πεζοί- αναγκάζονται να κυκλοφορούν στον δρόμο. Πέρα από νομοθετικές παρεμβάσεις, πώς νομίζετε ότι αλλάζουν νοοτροπίες ετών, που δεν συναντάμε σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες; > Έχουμε κάνει βήματα προόδου, αυτό δεν μπορεί να αμφισβητηθεί. Έχουμε όμως ακόμα δρόμο μπροστά μας. Οι παγιωμένες αντιλήψεις δεν αλλάζουν τόσο εύκολα. Δεν φτάνεις από το μαύρο στο λευκό από τη μία μέρα στην άλλη. Παρεμβάλλονται, από τη μία άκρη στην άλλη, εκατοντάδες αποχρώσεις του γκρι. Δουλεύουμε σκληρά.

Οι ενεργητικές κοινωνικές πολιτικές είναι απαραίτητες, αλλά για να είναι αποτελεσματικές χρειάζονται τη συμβολή και την προσπάθεια όλων μας. Είτε μιλάμε για τους ανάπηρους συμπολίτες μας, είτε μιλάμε για μια μητέρα που σπρώχνει το καρότσι με το μωρό της και δεν μπορεί να διασχίσει το πεζοδρόμιο γιατί πάνω σε αυτό είναι παρκαρισμένες μηχανές. Η αλλαγή νοοτροπίας μπορεί να αλλάξει με καλύτερη πληροφόρηση, ενημέρωση και εκπαίδευση.

Δεν μπορούμε να λέμε «αφήνω για πέντε λεπτά το αυτοκίνητο με αλάρμ στη ράμπα των αναπήρων και επιστρέφω». Είναι πρόβλημα. Δυσκολεύουμε τις ζωές των συμπολιτών μας. Και σε πολλές των περιπτώσεων τους αναγκάζουμε να κλειστούν στο σπίτι τους για να μην έρθουν αντιμέτωποι με τα δικά μας πέντε «δεν έγινε και τίποτα» λεπτά. Αν καταφέρουμε να αλλάξουμε τις νοοτροπίες του «ε και τι έγινε» τότε θα είναι πολύ καλύτερα τα πράγματα. Η προσβασιμότητα γίνεται προϋπόθεση για την επιτυχή έκβαση κάθε παρέμβασης που στοχεύει στην αναβάθμιση της ζωής όλων μας.

Μεγαλώσατε στον Πειραιά και τώρα ζείτε στο κέντρο της Αθήνας. Τι μέσο χρησιμοποιείτε για τις καθημερινές σας μετακινήσεις; > Στον Πειραιά γεννήθηκα και μεγάλωσα. Με θυμάμαι πάντα να περπατώ από την Ηρώων Πολυτεχνείου, που ήταν το πατρικό μου και σήμερα είναι το πολιτικό γραφείο μου, μέχρι την Καλλίπολη, την Πειραϊκή, το Χατζηκυριάκειο αλλά και από την άλλη πλευρά μέχρι τα Μανιάτικα και την Αγια Σοφιά. Τις έχω περπατήσει όλες τις πειραιώτικες γειτονιές.

Τώρα πια κινούμαι με μηχανή. Είμαι το μόνο μέλος στο υπουργικό συμβούλιο που κινείται κάθε μέρα με μηχανή. Από φέτος κατεβαίνω στον Πειραιά συχνά και με το μετρό. Μετά από 12 χρόνια καθυστερήσεων ολοκληρώσαμε ένα έργο τεράστιας σημασίας για τον Πειραιά με πολλαπλά οφέλη για εμάς τους Πειραιώτες, για τους πολίτες όλης της χώρας αλλά και τους τουρίστες μας. Ένα έργο που έχει δώσει ήδη ανάσα στο κυκλοφοριακό πρόβλημα του Πειραιά κι έχει συμβάλλει στην ενίσχυση της ταυτότητας της πόλης.

Η Δόμνα Μιχαηλίδου για τα ΜΜΜ

Πόσο χρήσιμο είναι για έναν πολιτικό που χρησιμοποιεί τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, να έρχεται σε επικοινωνία με τον κόσμο και να βιώνει τα καθημερινά του προβλήματα; >

Όπως σας είπα συχνά χρησιμοποιώ το μετρό. Η επικοινωνία με τον κόσμο δεν είναι απλά χρήσιμη, ιδιαίτερα στο δικό μου Υπουργείο, αλλά απαραίτητη. Από τις πρώτες κιόλας ημέρες που ανέλαβα το Χαρτοφυλάκιο της Πρόνοιας και της Κοινωνικής Αλληλεγγύης αντιλήφθηκα ότι πρέπει εγώ να κατέβω στον δρόμο για να ακούσω, για να καταλάβω ποια είναι τα προβλήματα. Γιατί, αν περίμενα την εκπροσώπηση των προβλημάτων στο Υπουργείο, τότε θα είχα μια τελείως μυωπική σχέση με την πραγματικότητα. Στη δική μου περίπτωση, η ενασχόλησή μου με την πολιτική με έκανε πιο ολοκληρωμένο άνθρωπο.

Καθώς στο παρελθόν είχαμε δει υπουργούς και βουλευτές πάνω σε μοτοσυκλέτα χωρίς να φορούν κράνος, υπάρχουν άλλοι συνάδελφοί σας που χρησιμοποιούν τη μοτοσυκλέτα για τις μετακινήσεις τους και κατά πόσο είναι τυπικοί σε θέματα ασφαλείας; > Δεν υπάρχει περίπτωση να με δείτε πάνω στη μηχανή χωρίς κράνος, ακόμα και για τις μικρότερες αποστάσεις. Το κράνος σώζει και είναι απαραίτητο και μέσα στην πόλη. Γιατί υπάρχει αυτός ο μύθος που λέει ότι το κράνος χρειάζεται πιο πολύ στα ταξίδια.

Τα περισσότερα ατυχήματα γίνονται σε ακτίνα 20 χλμ από τον τόπο κατοικίας και σε αστικό περιβάλλον. Είχα ακούσει κάποτε κάτι πάρα πολύ σωστό «το κράνος είναι σημαντικότερο ακόμη και από την ίδια τη μοτοσυκλέτα». Αναφορικά με τους συναδέλφους μου μπορώ να σας πω ότι όσες φορές τους έχω δει να κυκλοφορούν με μηχανή είναι τυπικοί, ως οφείλουν, σε θέματα ασφαλείας. Πρέπει να δίνουμε το καλό παράδειγμα.

Πιστεύετε ότι χάρη στις νεότερες γενιές θα δούμε θετικές αλλαγές στη συμπεριφορά μας στο δρόμο (και όχι μόνο); > Βασική προτεραιότητα από την πρώτη ημέρα της διακυβέρνησής μας αποτελούν οι νέοι. Χτίζουμε για αυτούς ένα κοινωνικό κράτος δικαίου ώστε να τους δώσουμε τα εργαλεία για να μπορέσουν να διαπρέψουν. Η αλλαγή περνά μέσα από τη νέα γενιά κι εμείς το ξέρουμε πολύ καλά για αυτό και προχωρήσαμε στη λήψη συγκεκριμένων μέτρων και πρωτοβουλιών με στόχο τη στήριξή τους. Αναβαθμίσαμε την εκπαίδευση σε όλες τις βαθμίδες. Αυξήσαμε τον κατώτατο μισθό που ισχύει από την 1η Απριλίου και ανέρχεται στα 780 ευρώ, με τη δέσμευση να αυξηθεί στα 950 ευρώ εντός της νέας τετραετίας.

Προχωρήσαμε στην εφαρμογή του προγράμματος «Σπίτι μου», που περιλαμβάνει το πρόγραμμα άτοκων ή χαμηλότοκων στεγαστικών δανείων και το πρόγραμμα «Κάλυψη» για τη δωρεάν στέγαση ευάλωτων νέων, ηλικίας 25-39 ετών, που είναι δικαιούχοι του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος. Τονώσαμε την απασχόληση των νέων με δράσεις στις οποίες περιλαμβάνονται ανάμεσα στα άλλα: Το πρόγραμμα απόκτησης εργασιακής εμπειρίας «Πρώτο Ένσημο». Τα νέα προγράμματα κατάρτισης σε ψηφιακές και πράσινες δεξιότητες συνολικού ύψους 1 δισ. ευρώ που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Τα προγράμματα του νέου ΕΣΠΑ για την απασχόληση των νέων, με συνολικό προϋπολογισμό 1 δισ. ευρώ που περιλαμβάνουν προγράμματα κατάρτισης για την ένταξη στην αγορά εργασίας ανέργων 18-29 ετών, προγράμματα υποστήριξης της νεανικής επιχειρηματικότητας, ενίσχυση της μαθητείας για τους νέους έως 29 ετών.

Προχωρήσαμε όμως και σε δράσεις για τη συμφιλίωση επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής, που ανάμεσα στα άλλα περιλαμβάνουν: Άδεια πατρότητας 14 ημερών. Γονική άδεια και για τους δύο γονείς με τους δύο μήνες να επιδοτούνται από τη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης. Το πρόγραμμα «νταντάδες της γειτονιάς», που έχει ξεκινήσει πιλοτικά, για τη φροντίδα βρεφών και νηπίων ηλικίας από 2 μηνών έως 2,5 ετών.

Τη δημιουργία μονάδων παιδικής φροντίδας σε μεγάλες επιχειρήσεις. Την επέκταση του ωραρίου λειτουργίας νηπιαγωγείων και ολοήμερων δημοτικών σχολείων. Τη διεύρυνση των επιδοτούμενων από τη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης αδειών μητρότητας από 6 σε 9 μήνες. Κάναμε πολλά. Έχουμε να κάνουμε ακόμα περισσότερα για όλες και όλους.