Sergio Marchionne: Το τέλος μιας ολόκληρης εποχής

Δεκατέσσερα χρόνια μετά την ανάληψη των ηνίων της Fiat, o 66χρονος σήμερα Sergio Marchionne αντικαταστάθηκε εσπευσμένα χθες το απόγευμα από τη θέση του Διευθύνοντος Συμβούλου της FCA, την οποία ο ίδιος δημιούργησε, για λόγους άμεσα συνδεδεμένους με την υγεία του. Σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις της εταιρείας, αλλά και του Προέδρου της, John Elkann, μετά την πρόσφατη εγχείρηση στην οποία υπεβλήθη στο δεξί ώμο πριν λίγες μέρες, τα τελευταία 24ώρα η υγεία του ιταλο-καναδού μάνατζερ επιδεινώθηκε σημαντικά.

Η αλήθεια είναι πως στην τελευταία δημόσια εμφάνισή του στις 26 Ιουνίου, ο Sergio Marchionne εμφανίστηκε εμφανώς καταβεβλημένος παραδίδοντας ένα Jeep Wrangler στην αστυνομία της Ιταλίας, σε μία ειδική τελετή που έλαβε χώρα στη Ρώμη. Μερικές μέρες μετά μετέβη στην Ελβετία για να υποβληθεί σε αυτό που περιγράφει η FCA ως «μία εγχείρηση στο δεξί του ώμο». Μετά τις χθεσινές εξελίξεις και για ευνόητους ασφαλώς λόγους, η FCA δεν έχει πει τι συνέβη μετά την έξοδο του Sergio Marchionne από το χειρουργείο, εκτός από το ότι «υπέστη επιπλοκές που επιδεινώθηκαν ξαφνικά το Σάββατο».

Ποιος είναι ο Sergio Marchionne

Ο Sergio Marchionne, γιος ενός «καθημερινού» carabiniere της γείτονας χώρας και με μητέρα με καταγωγή από τον Κροατία, γεννήθηκε στο Chieti, στην περιοχή του Abruzzo της Ιταλίας. Η οικογένειά του μετακόμισε στο Τορόντο του Καναδά, όταν ο Sergio ήταν μόλις 14 ετών, αναζητώντας μία καλύτερη τύχη. Ο ανήσυχος Sergio Marchionne εξειδικεύτηκε στα οικονομικά -και όχι στα αυτοκίνητα, όπως πολλοί ενδεχομένως να πιστεύουν- τομέα στον οποίο και εργάστηκε σε ποικίλα πόστα και εταιρείες έως και το 2014, όταν και ανέλαβε τα ηνία της Fiat.

Έκτοτε, ο Sergio Marchionne έχτισε πολύ γρήγορα στην Ιταλία μία θρυλική εικόνα γύρω από το πρόσωπο του. Και μάλιστα όχι άδικα, μιας και σε λίγα μόλις χρόνια κατάφερε με τις στρατηγικές αποφάσεις που πήρε να δώσει στη Fiat S.p.A. μια ασφαλή επιχειρηματική ρότα σώζοντας την πάλαι ποτέ κραταιά εταιρεία από δύσκολους ατραπούς. Ο πρώην σπουδαστής φιλοσοφίας στο Τορόντο (εξ ου και η διπλή υπηκοότητά του), ουδέποτε φόρεσε γραβάτα, επιλέγοντας τα σκουρόχρωμα casual πουλόβερ, επιλογή η οποία, όπως ο ίδιος έχει σχολιάσει μεταξύ σοβαρού και αστείου, απλά του γλυτώνει χρόνο από την καθημερινότητά του. Πίνοντας… κουβάδες espresso σε καθημερινή βάση και μ’ ένα τσιγάρο μονίμως στο χέρι -μέχρι και πέρσι, όταν και αποφάσισε να εγκαταλείψει την αγαπημένη αυτή συνήθειά του- ο Sergio Marchionne εργαζόταν σκληρά για την FCA και προπάντων ατέλειωτες ώρες, ζητώντας διαρκώς από τους συνεργάτες του να τον ακολουθήσουν στο κατά τεκμήριο εξαντλητικό πρόγραμμά του.

 «Νιώθω σαν να ζούσα σ’ ένα τούνελ. Δεν είναι μόνο απαιτητικός, θέλει όλη σου η ζωή να είναι αφιερωμένη σε αυτόν», δηλώνει ένας τραπεζίτης που έχει συνεργαστεί με τον Marchionne πάνω σε διάφορα project και συμφωνίες της FCA τα τελευταία χρόνια.

Και συμπληρώνει:

«Σου στέλνει email όλες τις ώρες της ημέρας και θέλει απάντηση μέσα σε πέντε λεπτά, ακόμα και στη μέση της νύχτας. Αν δεν απαντήσεις αμέσως… Άρχισα να ζω και να βλέπω την οικογένειά μου όταν σταμάτησα να δουλεύω μαζί του».

«Μπορείτε να υποστηρίξετε ότι ο Sergio έχει κακό ταμπεραμέντο, μπορεί να πεις ότι είναι κακός πατέρας, καθώς ποτέ δεν ξοδεύει χρόνο με τα παιδιά του, αλλά ποτέ δεν μπορείς να αμφισβητήσεις τις ικανότητες του ως μάνατζερ».

Όπως και να ‘χει, ο Marchionne κατάφερε να κάνει αυτό που πολλοί πίστευαν ότι ήταν αδύνατο πριν από μία και πλέον δεκαετία: να παντρέψει με επιτυχία την τότε προβληματική Fiat με την αμερικάνικη Chrysler υπό τη σκέπη μιας κοινής εταιρείας. Που, παρεμπίπτοντος, είναι σήμερα ο έβδομος μεγαλύτερος κατασκευαστής αυτοκινήτων στον κόσμο. Και μάλιστα, δίχως χρέη.

Ο έξυπνος τρόπος που πραγματοποιούσε τις διαπραγματεύσεις, το… γρήγορο μυαλό του, η ικανότητα του να διαγνώσει την ευκαιρία ακόμα και εκεί που όλοι έβλεπαν μία αποτυχία, η προβολή των όποιων αποφάσεών του στο μέλλον, αλλά πρωτίστως τα οικονομικά αποτελέσματα που απέφεραν οι κινήσεις τους, πολύ γρήγορα έφεραν πίσω τα χαμόγελα στους επενδυτές του αμερικανο-ιταλικού ομίλου. Και μάλιστα δικαίως, καθώς η αξία της Fiat αυξήθηκε περισσότερο από 11 φορές κατά τη διάρκεια της θητείας του, με την Jeep να ανεβαίνει γρήγορα… κατηγορία στο παγκόσμιο αυτοκινητικό στερέωμα. Και όλα αυτά, με την αρωγή της απόσχισης του κλάδου φορτηγών και τρακτέρ της FCA (βλ. CNH Industrial), αλλά και του αντίστοιχου spin off της Ferrari.

 «Μου αρέσει να διορθώσω τα πράγματα. Και η Fiat χρειάζεται να επιδιορθωθεί τώρα», δήλωσε μετά το διορισμό του ως CEO της ιταλικής εταιρείας το 2004.

Οι πρώτες του κινήσεις και αποφάσεις είχαν σχέση με τις μεγάλες περικοπές στο κόστος, καθώς με το καλημέρα κιόλας ο Marchionne μείωσε δραστικά τον αριθμό των πλατφορμών κάνοντας τα πάντα ώστε να πετύχει ο γάμος με την Chrysler. Την οποία και εξαγόρασε πλήρως τελικά σε μια συμφωνία που ενορχήστρωσε ο ίδιος κατά τη διάρκεια των χριστουγεννιάτικων διακοπών του σε μία παραλία της Φλόριντα το 2013, σε κατ’ ίδιαν συναντήσεις του με στελέχη της αμερικανικής εταιρείας για τις οποίες ακόμα και οι στενότεροι συνεργάτες δεν γνώριζαν.

Και κάπως έτσι στις μέρες μας η Jeep είναι η βασική ατμομηχανή για την Fiat Chrysler Automobiles. Συγχρόνως, ο Marchionne, αν και ουδέποτε κατάφερε να προσελκύσει ένα ισχυρό επιχειρηματικό εταίρο, όπως την GM, έκανε το τολμηρό βήμα να τερματίσει την παραγωγή των μη κερδοφόρων σεντάν του ομίλου στις ΗΠΑ, «σκοτώνοντας» προηγουμένως την Lancia, την οποία ανέκαθεν θεωρούσε ως μια εταιρεία χωρίς επιχειρηματική προοπτική.

Το κύκνειο άσμα

Αποτελώντας το κύκνειο άσμα του Sergio Marchionne, το νέο 5ετές αναπτυξιακό πλάνο, το οποίο ανέπτυξε με αρκετές λεπτομέρειες ο επί 9 συναπτά έτη ισχυρός άνδρας της FCA στις αρχές Ιουνίου σε ειδική εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο Μπαλόκο της Ιταλίας, ήρθε να αποκαλύψει με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο τον αναθεωρημένο σχεδιασμό του αμερικανο-ιταλικού ομίλου που στο εξής θα ποντάρει για την επιβίωσή του πολύ περισσότερο στις premium μάρκες του, τις Alfa Romeo, Maserati και Jeep και λιγότερο στις πιο «λαϊκές» Fiat και Chrysler, που από εδώ και στο εξής θα (αυτό)περιοριστούν σε Ευρώπη/ Ν. Αμερική και ΗΠΑ, αντίστοιχα.

Κεντρικοί πυλώνες της νέας εποχής για την FCA θα αποτελέσουν κατά Marchionne… ευαγγέλιο η πληθωρική γκάμα ηλεκτρικών μοντέλων από το στρατόπεδο της Maserati, ένα supercar από την Alfa Romeo, και μάλιστα με αρκετές δόσεις υβριδισμού, μια πλήρης παλέτα μικρών και μεγάλων SUV προτάσεων από την Jeep, που πλέον καθίσταται η αιχμή του δόρατος για τον όμιλο σε εμπορικό επίπεδο, αλλά και οι επενδύσεις ύψους άνω των 10 δις $ στα Zero Emission Vehicles και την τεχνολογία αυτόνομης οδήγησης. Στον αντίποδα, οι φιλοδοξίες του ιταλο-καναδού μάνατζερ και το όραμα του για την επόμενη μέρα για τις Fiat, Chrysler και Dodge είναι χαμηλότερες βασιζόμενες σ’ ένα business plan με συρρικνωμένη γκάμα μοντέλων που θα πωλούνται ανά περίπτωση σε συγκεκριμένες πλέον αγορές.

Αυτή τη στιγμή η… αγία τετράδα των εμπορικών σημάτων που εκπροσωπούν οι Jeep, Alfa Romeo, Maserati και Ram συνεισφέρει στα έσοδα του αμερικανο-ιταλικού ομίλου σε ποσοστό 65% (μάλιστα, η πρόβλεψη του CEO της FCA κάνει λόγο για 80% το 2022), με τις τρεις πρώτες να έχουν παγκόσμια παρουσία εστιάζοντας στο premium κομμάτι της εκάστοτε αγοράς στην οποία και απευθύνονται. Και το κυριότερο: πρόκειται για εταιρείες με περίσσιο… λίπος και δυνατότητες υψηλότερης κερδοφορίας στο εγγύς μέλλον σε σχέση με τις «τοπικές» πλέον Fiat και Chrysler. Κάτι που στο εγγύς μέλλον θα σταθεί ικανό ώστε να καλυφθούν τα αυξημένα έξοδα που συνεπάγεται η αναγκαστική στροφή του ομίλου τόσο στην ηλεκτροκίνηση όσο και στην αυτόνομη οδήγηση, η οποία προσθέτει, σύμφωνα με τον επικεφαλής του τμήματος R&D της FCA, Harald Wester, περί τα 25.000 ευρώ στο κόστος κάθε αυτοκινήτου._Χ.Α.