Από μια αποθήκη στο Isle of Wight στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων.
Μαζί με την ανακοίνωση των κινήτρων για την ηλεκτροκίνηση, τα περισσότερα Μέσα φιλοξένησαν τις προηγούμενες μέρες αφιερώματα στο πορτοκαλί ηλεκτρικό αυτοκίνητο πόλης που δέσποζε δίπλα στο πόντιουμ απ’ όπου ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε τα σχετικά μέτρα την ημέρα του περιβάλλοντος.
“Enfield 8000: Το ηλεκτρικό αυτοκίνητο που ήταν δίπλα στον Μητσοτάκη και εντυπωσίασε -Φτιαχνόταν στη Σύρο στα 70s”, ήταν ένας από τους σχετικούς τίτλους, για να συνεχίσει το σχετικό άρθρο: “Το ρετρό ηλεκτρικό αυτοκίνητο Enfield 8000 που ήταν παρκαρισμένο δίπλα στον Κυριάκο Μητσοτάκη κέρδισε όλα τα βλέμματα κατά τη διάρκεια της ομιλίας του πρωθυπουργού…”.
Ποιο ήταν, λοιπόν το Enfield 8000 και γιατί επελέγη από το επικοινωνιακό επιτελείο της κυβέρνησης για τη συγκεκριμένη περίσταση;
Η ιστορία του Enfield 8000, που κατασκευάστηκε στις αρχές της δεκαετίας του ’70 στη Σύρο σε 120 αντίτυπα, είναι πλέον λίγο-πολύ γνωστή και όταν λέμε πως αποτελεί το πρώτο σύγχρονο ηλεκτρικό αυτοκίνητο παραγωγής σε όλον τον κόσμο, με κανένα τρόπο δεν έχει δόση εθνοπατριωτικής υπερβολής. Στο μουσείο της BMW στο Μόναχο, στο “γενεαλογικό δένδρο” της ηλεκτροκίνησης, το θρυλικό Enfield απεικονίζεται μετά μετά από ένα βανάκι του ’49 (την ηλεκτρική παραλλαγή του DKW Schnellaster, το οποίο κατασκευάστηκε σε περίπου 100 αντίτυπα) και το σεληνιακό όχημα του ’69. Στο εν λόγω timeline, του Ε8000 έπεται ένα 3κυκλο γαλατάδικο όχημα, η BMW 1602 Elektro που κατασκευάστηκε σε δύο αντίτυπα για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του ’72 και εν συνεχεία ένα ακόμα ηλεκτρικό πρωτότυπο του 1986. Θα πρέπει να φτάσουμε στο 1996 για να συναντήσουμε ακόμα ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο παραγωγής, το EV1, το αδικοχαμένο coupe της General Motors.
Η ιστορία του Ε8000 μπορεί να ήταν καταγεγραμμένη σε κάποια βιβλία, ο πολύς ο κόσμος όμως, ακόμα και οι συντάκτες του ειδικού τύπου δεν γνώριζαν πολλά περισσότερα πέρα από το γεγονός πως ένα μικρό ηλεκτρικό αυτοκίνητο κατασκευαζόταν στις αρχές της δεκαετίας του ’70 στο Νεώριο της Σύρου, που μόλις είχε περάσει στην ιδιοκτησία του Γιάννη Γουλανδρη, και εν συνεχεία εξαγόταν στην Αγγλία. Άγνωστες στους πολλούς και οι αιτίες που το αυτοκίνητο ποτέ δεν κυκλοφόρησε στην Ελλάδα.
Με μοναδικό εφόδιο τις συγκεκριμένες γνώσεις κατέβηκα το Δεκέμβρη του 2011 στη Σύρο, προκειμένου να φωτογραφίσω το ηλεκτρικό Mitsubishi iMiEV, να σκαλίσω λίγο την ιστορία του Enfield και μέσα από τον προφανή παραλληλισμό ανάμεσα στα δύο πρωτοποριακά οχήματα μηδενικών ρύπων, να προκύψει ένα ενδιαφέρον άρθρο για τις προοπτικές της αυτοκίνησης.
Η ιστορία του Ε8000 αποδείχθηκε πολύ πιο ενδιαφέρουσα απ’ ότι μπορούσα να φανταστώ και κατά τη σύντομη παραμονή μας στην Ερμούπολη έσπευσαν να μας τη διηγηθούν ξανά και ξανά άνθρωποι που εργάζονταν τότε στο Νεώριο στο συγκεκριμένο πρότζεκτ.
Για την οικονομία του χώρου αναφέρω απλά ότι ο επόμενος μήνας με βρήκε στο Isle of Wight, ένα μικρό νησάκι νότια της Αγγλίας, να σκηνοθετώ ένα ντοκιμαντέρ για το Enfield 8000, το οποίο εν συνεχεία απαίτησε μια ενδελεχή έρευνα σε Ελλάδα και εξωτερικό που διήρκεσε δύο χρόνια.
Το Isle of Wight δεν αποτελούσε μόνο τόπο διαμονής για ένα βασικό συντελεστή του αυτοκινήτου, τον John Ackroyd, αλλά ήταν και το μέρος που ουσιαστικά έκανε τα πρώτα του βήματα το μικρό ηλεκτρικό αυτοκίνητο, πριν η παραγωγή του μεταφερθεί στη Σύρο για διάφορους λόγους. “Ανάμεσα σε δύο νησιά”, είναι λοιπόν ο τίτλος του ντοκιμαντέρ αυτού, το οποίο εδώ και 4 χρόνια προβάλλεται από το Cosmote History και όσο κι αν ακούγεται υπερφίαλο έχει κάνει πλέον ευρύτερα γνωστή την ιστορία του μικρού ηλεκτρικού αυτοκινήτου.
Κι αν η ιστορία του Enfield είναι τώρα οικεία σε πολλούς, αυτό που ελάχιστοι ίσως γνωρίζουν είναι η διαδρομή του συγκεκριμένου αυτοκινήτου που αξιοποιήθηκε για την ομιλία του πρωθυπουργού και φιλοξενείται εδώ και περίπου 7 χρόνια στο Βιομηχανικό Μουσείο της Ερμούπολης, το οποίο μάλιστα πρέπει να είναι και το μοναδικό πλέον που διασώζεται σε λειτουργική κατάσταση στην αρχική του μορφή.
“Το πουλάω, ενδιαφέρεσαι;”
Επιστροφή, λοιπόν, στο Isle of Wight το χειμώνα του 2012, όταν λίγες μόλις ώρες πριν αναχωρήσουμε από το νησί καταφέραμε να εντοπίσαμε τον Edward Day, που οι πληροφορίες ήθελαν να έχει στην κατοχή του ένα Ε8000. Δυστυχώς δεν καταφέραμε να δούμε το αυτοκίνητο από κοντά, πόσω μάλλον να κάνουμε κάποια πλάνα, που θα ήταν πολύτιμα για το ντοκιμαντέρ. Σύμφωνα με τα λεγόμενά του, είχε αφαιρέσει τις μπαταρίες και θα το έθετε ξανά σε λειτουργία στις αρχές του καλοκαιριού, οπότε και υποσχέθηκε να μας στείλει κάποια πλάνα σε υψηλή ανάλυση.
Ανταλλάξαμε επαφές, όμως στις πρώτες επικοινωνίες που πραγματοποίησα λίγους μήνες μετά, δυστυχώς δεν ανταποκρινόταν. Μέσω τρίτων εντόπισα νέα στοιχεία επικοινωνίας και στην υπόμνησή μου πως επιθυμώ να επιστρέψω στο νησί για να γυριστούν τα απαραίτητα πλάνα και ίσως μια συνέντευξη μαζί του, έλαβα από τη γραμματέα του μια λακωνική απάντηση πως πουλούσε το αυτοκίνητο, ρωτώντας με μάλιστα αν ενδιαφέρομαι…
Με τα οικονομικά μου λόγω της κρίσης αλλά και των γυρισμάτων του ντοκιμαντέρ να μη βρίσκονται στην καλύτερη κατάσταση, σκέφθηκα πως δεν υπήρχε άλλος τρόπος να επαναπατριστεί το αυτοκίνητο από μια δωρεά προς το Βιομηχανικό Μουσείο της Σύρου. Επικοινώνησα με την Ανδριακή, τη ναυτιλιακή εταιρεία της οικογένειας Γουλανδρή από την οποία ο κ.Κωστόπουλος πήρε αμέσως τη σκυτάλη προκειμένου η επιστροφή του Enfield να γίνει πραγματικότητα.
Ψυχή του εγχειρήματος του επαναπατρισμού, με όλα τα τεχνικά και γραφειοκρατικά ζητήματα που ανέκυψαν ήταν ο Αλέξης Μαραντζίδης από τη μεριά του Μουσείου, που εν συνεχεία μερίμνησε για την αποκατάσταση του αυτοκινήτου στην εργοστασιακή του μορφή.
Έως ότου γίνει πράξη όλο αυτό, και με τόσο κόσμο κινητοποιημένο, έχασα κάμποσα χρόνια από τη ζωή μου, καθώς η επικοινωνία με τον κάτοχο του Enfield εξακολουθούσε να είναι προβληματική, φτάνοντας μάλιστα μερικές φορές να αμφιβάλω αν στην πραγματικότητα υπήρχε το αυτοκίνητο, που το είχα δει μόνο σε μια φωτογραφία χαμηλής ανάλυσης.
Η ψυχή μου πήγε στη θέση της όταν στο συνεργείο του Barry Price, όπου είχαμε συγκεντρωθεί οι συντελεστές του ντοκιμαντέρ και οι εκπρόσωποι του Μουσείου, εμφανίστηκε το Enfield πάνω στο γερανό της οδικής βοήθειας. Δε χρειάστηκαν παρά να τοποθετηθούν οι 8+1 μπαταρίες μολύβδου για να πάρει το αυτοκίνητο μπροστά, ξεκινώντας κατ’ ευθείαν το ταξίδι του στο νησί όπου γεννήθηκε. Και τι ταξίδι, αλήθεια, από το γκαράζ του Edward Day στο βάθρο της πρωθυπουργικής ομιλίας.
Αν έχουμε κάποιον ενδοιασμό ως προς το συμβολισμό που προκάλεσε η παρουσία του Enfield στην ανακοίνωση για τον πράσινο μετασχηματισμό της αυτοκίνησης στη χώρα μας έχει να κάνει με το γεγονός πως το Ε8000, πέρα από το γεγονός ότι ήταν πρώιμο για την εποχή του, υπέφερε από όλες τις κακοδαιμονίες που χαρακτηρίζουν το επιχειρείν στη χώρα μας. Μένει, λοιπόν, να αποδειχθεί πως τα πράγματα, έστω και λίγο, έχουν αλλάξει στην Ελλάδα στο σχεδόν μισό αιώνα που μεσολάβησε…