Συνθήκες για την υπερβολική ανατίμηση των ασφάλιστρων οδικής βοήθειας, δίχως να διασφαλίζεται η βελτίωση των υπηρεσιών προς τον καταναλωτή, διαμορφώνει το σχέδιο νόμου για την οδική βοήθεια οχημάτων. Αυτό εκτιμά η Ένωση Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδας η οποία ζητά τη ριζική επανεξέταση του κειμένου από το Υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών. Το επίμαχο σχέδιο νόμου στερείται της αναγκαίας συνοχής και σαφήνειας, αφήνοντας αδιευκρίνιστα μείζονα νομικά θέματα που αφορούν τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις.
Σύμφωνα με τους εκπροσώπους της Ένωσης, το σχέδιο νόμου αντί να θεσπίζει ποιοτικές προδιαγραφές για την παροχή της οδικής βοήθειας, επιχειρεί να επιβάλει τους όρους λειτουργίας των ανταγωνιστικών επιχειρήσεων του κλάδου, ευνοώντας τη δημιουργία ολιγοπωλιακών καταστάσεων εις βάρος εκατομμυρίων ασφαλισμένων που, σε ενδεχόμενη εφαρμογή του, θα κληθούν να πληρώσουν έως και τριπλάσια ασφάλιστρα οδικής βοήθειας!
Ουσιαστικά, τα 2/3 της αγοράς οδικής βοήθειας υποχρεώνονται να ακολουθήσουν τις κατά πολύ υψηλότερες τιμολογήσεις της μειοψηφίας. Πρόκειται για μια ευρωπαϊκή πρωτοτυπία κατά την οποία ελάχιστοι παροχείς οδικής βοήθειας θα καθορίζουν απόλυτα τους όρους του παιχνιδιού, ελέγχοντας την τιμή προσφοράς της οδικής βοήθειας και μη υποχρεούμενες σε καμία δέσμευση έναντι του τελικού καταναλωτή–ασφαλισμένου για την ποιότητα παροχής των υπηρεσιών.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις προβλέψεις του σχεδίου νόμου:
Οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις οδικής βοήθειας υποχρεούνται να λειτουργήσουν χρησιμοποιώντας είτε ιδιόκτητα μέσα, είτε μέσα άλλων επιχειρήσεων οδικής βοήθειας. Η χρήση ιδίων μέσων προϋποθέτει από τις επιχειρήσεις να διαθέτουν συγκεκριμένο αριθμό φορτηγών οχημάτων και οδηγών ανά νομό. Οι εν λόγω ποσοτικές προϋποθέσεις όχι μόνο δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες των ασφαλισμένων και στις πραγματικές συνθήκες λειτουργίας των επιχειρήσεων, αλλά απαιτούν δαπάνες δυσανάλογες με το μέγεθος της ελληνικής αγοράς με αποτέλεσμα το τεράστιο λειτουργικό κόστος να μετακυλιστεί στους τελικούς καταναλωτές – ασφαλισμένους!
Δημιουργούνται επιχειρήσεις οδικής βοήθειας «δύο ταχυτήτων», οι αυτόνομες πανελλαδικές, (οι ασφαλιστικές) και οι μικτές πανελλαδικές (οι μη ασφαλιστικές), μη ασφαλιστικές επιχειρήσεις, με τις τελευταίες να απολαμβάνουν πολύ ευνοϊκότερους όρους μεταχείρισης.
Δεδομένου ότι η υψηλότατη επένδυση για την απόκτηση ιδιόκτητων μέσων συνεπάγεται υπέρογκη αύξηση του κόστους της οδικής βοήθειας, οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις που θα επιλέξουν τη χρήση μέσων τρίτων εξωθούνται κατά κύριο λόγο σε συνεργασία με τις ελάχιστες μη ασφαλιστικές (μικτές πανελλαδικές) επιχειρήσεις οδικής βοήθειας οι οποίες θα μπορούν να καθορίζουν το ύψος των ασφάλιστρων στο επίπεδο που επιθυμούν και το οποίο σήμερα κυμαίνεται από δύο έως τρεις φορές υψηλότερο σε σχέση με αυτό που προσφέρεται από τις ασφαλιστικές.
Η προβλεπόμενη συνεργασία μεταξύ ασφαλιστικής (αυτόνομης πανελλαδικής) και μη ασφαλιστικής (μικτής πανελλαδικής) επιχείρησης μεταθέτει την ανάληψη του ασφαλιστικού κινδύνου σε μια μη ασφαλιστική επιχείρηση δίχως αυτή να πληροί στοιχειώσεις εγγυήσεις φερεγγυότητας, όπως προβλέπουν οι επιταγές της ασφαλιστικής νομοθεσίας!
Η Ένωση Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος θεωρεί ότι οποιαδήποτε νομοθετική πρωτοβουλία για την αναβάθμιση της οδικής βοήθειας στη χώρα μας θα πρέπει να εστιάζει σε προϋποθέσεις φερεγγυότητας όλων των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον κλάδο, στη θέσπιση ποιοτικών προδιαγραφών για την αδειοδότηση των μέσων οδικής βοήθειας (έλεγχος παλαιότητας, τεχνικός έλεγχος, σύγχρονος τεχνικός εξοπλισμός), την επιμόρφωση των οδηγών, την πρόβλεψη ποιοτικών όρων λειτουργίας στις συμβάσεις με τοπικούς συνεργάτες και τη δυνατότητά έκδοσης νέων αδειών φορτηγών Ι.Χ.. Για το λόγο αυτό εκφράζουν τη διαφωνία τους με τη φιλοσοφία του σχεδίου νόμου και ζητούν τη ριζική επανεξέτασή του με την ενεργό συμμετοχή του Υπουργείου Ανάπτυξης.
Προτάσεις για τη αναβάθμιση της οδικής βοήθειας
Ο ομοιόμορφος καθορισμός ποσοτικών κριτηρίων και η επιβολή των όρων επιχειρηματικής δραστηριότητας δεν εγγυάται απαραίτητα την αναβάθμιση των υπηρεσιών οδικής βοήθειας. Η φιλοσοφία οποιαδήποτε νομοθετικής πρωτοβουλίας η οποία στοχεύει στη βελτίωση των υπηρεσιών οδικής βοήθειας θα πρέπει να μην επιβάλει ποσοτικές προϋποθέσεις αλλά να εστιάζει σε προϋποθέσεις φερεγγυότητας και ποιοτικών κριτηρίων. Στην κατεύθυνση αυτή προτείνονται:
Η καθιέρωση κριτηρίων φερεγγυότητας ασφαλιστικής και φορολογικής ενημερότητας για τις μη ασφαλιστικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον κλάδο της οδικής βοήθειας. Η θέσπιση δέσμης ποιοτικών προδιαγραφών για την αδειοδότηση και λειτουργία των μέσων παροχής οδικής βοήθειας, ήτοι: έλεγχος παλαιότητας, τακτικός τεχνικός έλεγχος, ελάχιστες προδιαγραφές αναφορικά με την επάρκεια σύγχρονου τεχνικού και τεχνολογικού εξοπλισμού, η διεξαγωγή σεμιναρίων εκπαίδευσης των οδηγών, η πρόβλεψη ποιοτικών όρων λειτουργίας και εξυπηρέτησης στις συμβάσεις που συνάπτονται με τοπικούς συνεργάτες και η δυνατότητα έκδοσης νέων αδειών φορτηγών ιδιωτικής χρήσης.
Σχέδιο νόμου για την οδική βοήθεια: οι επιπτώσεις
Ποσοτικές προϋποθέσεις για τη χρήση ιδιόκτητων μέσων
Οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις του κλάδου Βοήθειας υποχρεώνονται να λειτουργήσουν είτε με ιδιόκτητα μέσα και προσωπικό, είτε να συνεργάζονται με άλλες ασφαλιστικές επιχειρήσεις ή πανελλαδικές εταιρείες οδικής βοήθειας που διαθέτουν δικά τους μέσα.
Τα ελάχιστα ποσοτικά κριτήρια που τίθενται για τη λειτουργία των Επιχειρήσεων Οδικής Βοήθειας Οχημάτων ανά νομό (ελάχιστος αριθμός φορτηγών οχημάτων και οδηγών-μηχανικών) είναι αυθαίρετα διότι δε λαμβάνουν υπόψη τα ιδιαίτερα γεωγραφικά, πληθυσμιακά και τουριστικά χαρακτηριστικά του κάθε νομού. Επίσης, αφαιρούν τη δυνατότητα από την κάθε επιχείρηση να επιλέξει το επιχειρηματικό μοντέλο για την παροχή των υπηρεσιών οδικής βοήθειας, το οποίο καθορίζεται από τον αριθμό των ασφαλισμένων ανά νομό, την εποχικότητα των αναγκών και τις ειδικές ανάγκες των ασφαλισμένων. Η αποτελεσματικότητα του επιχειρηματικού μοντέλου αποτελεί ευθύνη της διοίκησης της κάθε επιχείρησης και κρίνεται από τον ίδιο τον καταναλωτή στο πλαίσιο των επιλογών που διαθέτει σε μια ανοιχτή αγορά. Ακόμη, αυξάνουν το λειτουργικό κόστος των επιχειρήσεων και κατά συνέπεια το κόστος προσφοράς των υπηρεσιών οδικής βοήθειας το οποίο μετακυλίεται στον τελικό καταναλωτή-ασφαλισμένο προϋποθέτουν αρχική επένδυση ύψους περίπου 10 εκ. ευρώ ενώ το ετήσιο λειτουργικό κόστος υπολογίζεται στα 20 εκ ευρώ.
Ο ελάχιστος αριθμός ιδίων μέσων που θα πρέπει να διαθέτει μια επιχείρηση για να προσφέρει πανελλαδική κάλυψη ανέρχεται στα 242 ιδιόκτητα φορτηγά οχήματα και στους 554 οδηγούς. Αυτό σημαίνει ότι οι 5 επιχειρήσεις του κλάδου βοήθειας, ανεξαρτήτως κύκλου εργασιών θα πρέπει να διαθέτουν συνολικά περισσότερα από 1.200 φορτηγά και 2.700 οδηγούς! Είναι σαφές ότι πρόκειται για μεγέθη που είναι πλήρως αναντίστοιχα με το μέγεθος της ελληνικής αγοράς.
Στρέβλωση του ελεύθερου ανταγωνισμού και δημιουργία ολιγοπωλίου
Σε πλήρη αντίθεση των δεδηλωμένων προθέσεων του νομοθέτη, το σχέδιο νόμου δημιουργεί συνθήκες στρέβλωσης αν όχι κατάργησης του ελεύθερου ανταγωνισμού και επιφυλάσσει διακριτική μεταχείριση στις ασφαλιστικές επιχειρήσεις, θέτοντάς τις υπό την ομηρία των μη-ασφαλιστικών επιχειρήσεων οδικής βοήθειας. Συγκεκριμένα
εισάγεται ατεκμηρίωτη διάκριση των επιχειρήσεων οδικής βοήθειας σε αυτόνομες πανελλαδικές –στον οποίο εντάσσονται οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις και μικτές πανελλαδικές επιχειρήσεις– στον οποίο κατατάσσονται οι μη ασφαλιστικές επιχειρήσεις οδικής βοήθειας. Οι προϋποθέσεις λειτουργίας των δύο κατηγοριών είναι διαφορετικές και σκανδαλωδώς ευνοϊκότερες για τις μικτές πανελλαδικές. Για παράδειγμα δε διευκρινίζεται εάν οι ασφαλιστικές (αυτόνομες πανελλαδικές) επιχειρήσεις έχουν τη δυνατότητα να συνάψουν απ’ ευθείας συνεργασίες με τοπικές επιχειρήσεις, δυνατότητα που δίνεται στις μη ασφαλιστικές (μικτές πανελλαδικές)
οι μη ασφαλιστικές επιχειρήσεις (μικτές πανελλαδικές), με την προϋπόθεση κατοχής ιδιόκτητων μέσων σε έναν από τους νομούς Αττικής, Θεσσαλονίκης, Αχαΐας, έχουν τη δυνατότητα να επεκτείνουν τη δραστηριότητά τους μέσα από τη σύναψη τοπικών συνεργασιών. Έχουν δηλαδή τη δυνατότητα πανελλαδικής δικτύωσης με μια επένδυση υποπολλαπλάσια από αυτή που απαιτείται από τις ασφαλιστικές (αυτόνομες) επιχειρήσεις για να συνεχίσουν να ασκούν τη δραστηριότητα της οδικής βοήθειας οι ασφαλιστικές (αυτόνομες) επιχειρήσεις, δεδομένου ότι η τεράστια επένδυση για την απόκτηση ίδιων μέσων θα αυξήσει σε δυσανάλογα ύψη το κόστος της υπηρεσίας, εξωθούνται εκ των πραγμάτων σε συνεργασία με τις μη ασφαλιστικές (μικτές πανελλαδικές) επιχειρήσεις. Καθώς το σχέδιο νόμου περιορίζει δραστικά –αν δεν απαγορεύει- τη δυνατότητα δημιουργίας νέων μη ασφαλιστικών (Μικτών Πανελλαδικών) Επιχειρήσεων, οι ασφαλιστικές (αυτόνομες) Πανελλαδικές επιχειρήσεις που επιθυμούν να συνεχίσουν τη δραστηριότητά τους θα εξαρτώνται από ελάχιστες μη ασφαλιστικές (μικτές πανελλαδικές) –που σήμερα δεν υπερβαίνουν τις δύο– και οι οποίες θα μπορούν να καθορίζουν και να επιβάλλουν το ύψος των ασφαλίστρων
Ουσιαστικά, τα 2/3% της αγοράς οδικής βοήθειας, δηλαδή οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις που προσφέρουν την υπηρεσία σε τιμή έως και τρεις φορές χαμηλότερη σε σχέση με τις μη ασφαλιστικές, θα αναγκαστεί να αναπροσαρμοστεί στα –κατά πολύ υψηλότερα- οικονομικά δεδομένα της μειοψηφίας, με αποτέλεσμα την τεράστια επιβάρυνση των ασφαλισμένων οι οποίοι θα κληθούν να καταβάλουν έως και υπερτριπλάσιο ασφάλιστρο!
Χαλαρή δέσμευση για την ποιότητα της υπηρεσίας
Ενδεχόμενη εφαρμογή του σχεδίου νόμου εισάγει μια ευρωπαϊκή πρωτοτυπία κατά την οποία ελάχιστοι υπεργολάβοι οδικής βοήθειας καθορίζουν απόλυτα τους κανόνες του παιχνιδιού, ελέγχοντας την τιμή προσφοράς της οδικής βοήθειας και μη υποχρεούμενες σε καμία δέσμευση έναντι του τελικού καταναλωτή – ασφαλισμένου για την ποιότητα παροχής των υπηρεσιών! Οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις ασκούν τη δραστηριότητα της οδικής βοήθειας με τρόπο σύννομο και σύμφωνα με τις επιταγές της ασφαλιστικής νομοθεσίας. Η προβλεπόμενη συνεργασία μεταξύ ασφαλιστικής (αυτόνομης) και μη ασφαλιστικής (μικτής πανελλαδικής) επιχείρησης, συνιστά μεταφορά του ασφαλιστικού κινδύνου από μια ασφαλιστική σε μια μη ασφαλιστική επιχείρηση –ενίοτε και τοπικού χαρακτήρα– δίχως η τελευταία να πληρεί στοιχειώδεις εγγυήσεις φερεγγυότητας και αξιοπιστίας.
Συρρίκνωση δραστηριότητας τοπικών επιχειρήσεων
Η εύρυθμη λειτουργία της αγοράς οδικής βοήθειας ακυρώνεται και από τη συρρίκνωση των τοπικών επιχειρήσεων οδικής βοήθειας, η πλειονότητα των οποίων οδηγείται σε εξαφάνιση διότι από τη στιγμή που οι μη ασφαλιστικές (μικτές πανελλαδικές) επιχειρήσεις αποκτούν ρόλο διαμεσολαβητή μεταξύ των ασφαλιστικών (αυτόνομων) επιχειρήσεων και των τοπικών συνεργατών, ο αριθμός των τοπικών συνεργατών ελέγχεται και καθορίζεται από την μικτή πανελλαδική. Οι τοπικές επιχειρήσεις οι οποίες μπορεί να συνάψουν συνεργασία με μικτή πανελλαδική θα σαφώς λιγότερες από αυτές που συνεργάζονται σήμερα με ασφαλιστικές επιχειρήσεις, δεδομένου ότι σήμερα κάθε μία ασφαλιστική επιχείρηση επιλέγει διαφορετικούς συνεργάτες σε κάθε νομό ενώ αντιθέτως οι μικτές πανελλαδικές διαθέτουν δικούς τους συνεργάτες σε αρκετούς νομούς. Δεν προβλέπεται η δυνατότητα ίδρυσης νέων τοπικών εταιρειών οδικής βοήθειας, ενώ απαγορεύεται η χορήγηση νέων αδειών φορτηγών ιδιωτικής χρήσεως, με αποτέλεσμα να δυσχεραίνεται στο μέλλον η εξυπηρέτηση των ασφαλισμένων λόγω έλλειψης εκσυγχρονισμένου στόλου φορτηγών οχημάτων ενώ παράλληλα θα αυξάνεται ο στόλος των καλυπτόμενων οχημάτων.
Άλλα θέματα
Πέραν των δυσμενών επιπτώσεων στην παροχή της υπηρεσίας προς τους ασφαλισμένους, το σχέδιο νόμου για την οδική βοήθεια περιλαμβάνει μια σειρά διατάξεων που παρεμβαίνουν αυθαίρετα και ενίοτε αντικανονικά σε θέματα εμπορικής λειτουργίας των ασφαλιστικών επιχειρήσεων. Επιγραμματικά αναφέρονται:
Η επιβολή ελάχιστου τεχνικού ασφάλιστρου
Η απαγόρευση δωρεάν προσφοράς και διαφήμισης οδικής βοήθειας οχημάτων
Η επιβολή συγκεκριμένης τιμολογιακής πολιτικής
Η αντικατάσταση της αμοιβής ανά περιστατικό με ετήσια πάγια αμοιβή
Πρόκειται για θέματα τα οποία επίσης υπάγονται στην αποκλειστική αρμοδιότητα του Υπουργείου Ανάπτυξης το οποίο εποπτεύει τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις και την άσκηση της ασφαλιστικής δραστηριότητας.