Οι νέες, ακόμα πιο αυστηρές προδιαγραφές εκπομπών ρύπων Euro 7 αναμένεται να αποτελέσουν μια ακόμα θηλιά στο λαιμό των Ευρωπαίων κατασκευαστών.
Οι νέοι κανονισμοί Euro 7 που αναμένεται να ανακοινωθούν μέσα στην εβδομάδα -ενδεχομένως και αύριο- θα περιορίσουν περαιτέρω τις εκπομπές επιβλαβών ρύπων, όπως τα μικροσωματίδια, οι υδρογονάνθρακες και το μονοξείδιο του άνθρακα, των βενζινοκίνητων και πετρελαιοκίνητων αυτοκινήτων και φορτηγών παραλαμβάνοντας τη σκυτάλη από την προδιαγραφή Euro 6, που ισχύει από το 2014.
Όπως όλα δείχνουν, το Euro 7 είναι πιθανό να αποτελέσει την προδιαγραφή που θα ορίζει τις εκπομπές ρύπων των οχημάτων τα οποία θα φέρουν την τελική γενιά κινητήρων εσωτερικής καύσης στην Ευρώπη, καθώς η ΕΕ σχεδιάζει να επιτρέψει την πώληση οχημάτων με μηδενικές εκπομπές μετά το 2035.
Η πιο πρόσφατη αναβολή της υιοθεσίας του προτύπου Euro 7 έγινε στις 20 Ιουλίου, μετά από μια νέα αναβολή στις 5 Απριλίου και την πρώτη που ανακοινώθηκε πιο πριν μέσα στο τέταρτο τρίμηνο του 2021. Ωστόσο, όπως επισημαίνουν οι αξιωματούχοι της ΕΕ, ακόμα και μετά την ανακοίνωση των νέων προδιαγραφών, δεν υπάρχει ακόμα καμία εγγύηση ότι θα εγκριθούν από τις αρμόδιες αρχές.
Αφού η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εγκρίνει τους κανόνες, μια διαδικασία «συναπόφασης» θα είναι αυτή που θα δώσει την τελική μορφή των κανονισμών Euro 7 αλλά και τη διαδικασία εφαρμογής τους. Όπως εκτιμούν έγκυροι αναλυτές και αξιωματούχοι, η εφαρμογή των νέων και σαφώς πιο αυστηρών προδιαγραφών είναι πολύ πιθανό να τεθούν σε ισχύ όχι νωρίτερα από το 2025 – και ενδεχομένως ακόμη και ένα ή δύο χρόνια αργότερα, ανέφεραν πηγές από τις Βρυξέλες.
Η δημιουργία κανόνων με βάση το Euro 7 είναι μια πολύπλοκη διαδικασία
Αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έχουν αναγνωρίσει τις συνεχιζόμενες καθυστερήσεις στην υιοθέτηση του Euro 7, οι οποίες οφείλονται σε διάφορους παράγοντες. Δύο από αυτούς είναι η πολυπλοκότητα στην ταυτόχρονη δημιουργία κανόνων για επιβατικά αυτοκίνητα, μοτοσικλέτες και φορτηγά εμπορικής χρήσης και η ανάγκη να αναγνωριστούν όλες οι προτεραιότητες των ενδιαφερομένων.
Αρκετοί στους κόλπους της ΕΕ θεωρούν ως «ανασταλτικό παράγοντα» ακόμα και τους ίδιους τους κανόνες που προβλέπει το πρόγραμμα «Fit for 55» που απαιτούν μηδενικές εκπομπές ρύπων έως το 2035, οι οποίοι δεν αναμενόταν όταν ξεκίνησε η διαδικασία δημιουργίας των προδιαγραφών Euro 7.
Για ορισμένες αυτοκινητοβιομηχανίες, αυτές οι καθυστερήσεις εγείρουν ένα εύλογο ερώτημα: γιατί χρειάζονται οι νέοι κανονισμοί, δεδομένου ότι θα αποδειχτούν δαπανηροί και χρονοβόροι τόσο στην εφαρμογή τους, όσο για τις ίδιες τις αυτοκινητοβιομηχανίες σε επίπεδο εξέλιξης και κατασκευής νέων κινητήρων εσωτερικής καύσης; Πολλές μάλιστα είναι οι εταιρείες που επισημαίνουν ότι η εισαγωγή ενός νέου, πιο αυστηρού προτύπου δεν είναι αναγκαίο με δεδομένο ότι οι ευρωπαϊκές -και όχι μόνο- μάρκες σπεύδουν να εξηλεκτρίσουν πλήρως τη γκάμα τους πολύ πριν από την προθεσμία του 2035.
«Δεν είμαστε πεπεισμένοι για τα οφέλη του Euro 7», δήλωσε ο Paul Greening, Διευθυντής του τμήματος Emission & Fuels στον ACEA, σε εκδήλωση που έλαβε χώρα στις Βρυξέλλες.
Όπως όλα μαρτυρούν, οι κανόνες του προτύπου Euro 7 θα ισχύσουν για τη γενιά κινητήρων εσωτερικής καύσης που θα υιοθετηθούν σε νέα μοντέλα από το 2026 και μετά. Ωστόσο, όπως επισημαίνουν οι αυτοκινητοβιομηχανίες, από τότε μέχρι το 2035 μόνο ένα μικρό ποσοστό των νέων αυτοκινήτων θα εξακολουθεί να διατίθεται με κινητήρες βενζίνης ή ντίζελ.
Με πολλές αυτοκινητοβιομηχανίες να ανακοινώνουν ήδη σχέδια να λανσάρουν μόνο οχήματα μηδενικών εκπομπών έως το 2030, μια μεγάλη επένδυση στο Euro 7 «δεν έχει νόημα», δήλωσε ο Paul Greening απαντώντας σε σχετικές ερώτηση.
«Η πραγματικότητα όσον αφορά την επένδυση στο Euro 7 θα έχει περιορισμένη απόδοση και με δεδομένο ότι εισάγεται σε μία πολύ δύσκολη επιχειρηματική αγορά αυτή τη στιγμή, με πολλές πιέσεις στον κλάδο, γίνεται πιο περίπλοκη», προσέθεσε ο Paul Greening.
Όμως, όπως επεσήμανε η Παναγιώτα Δηλαρά, επικεφαλής της ομάδας για τις εκπομπές ρύπων οχημάτων στην EΕ, «η προδιαγραφή Euro 7 αφορά κάτι περισσότερο από τις εκπομπές των επιβατικών αυτοκινήτων καθώς περιλαμβάνει τα εμπορικά φορτηγά – τα οποία είναι απίθανο να είναι αμιγώς ηλεκτρικά μέχρι το 2035 – καθώς και εκπομπές οχημάτων που δεν αφορούν τα καύσιμα, όπως η σκόνη των φρένων και τα σωματίδια των ελαστικών».
Με δεδομένο επομένως ότι πολλά αυτοκίνητα και φορτηγά με κινητήρες εσωτερικής καύσης θα πωλούνται ακόμη και στα μέσα της δεκαετίας του 2030, πιθανότατα τα τελευταία να κυκλοφορούν ακόμα και στα μέσα της δεκαετίας του 2040. Υπό το πρίσμα αυτό, εφόσον είναι σημαντικά πιο καθαρά από τα οχήματα που πληρούν το τρέχον πρότυπο Euro 6, τα οφέλη στην υγεία των πολιτών θα είναι σημαντικά.
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος αναφέρει ότι περισσότεροι από 300.000 θάνατοι στην ΕΕ το 2019 οφείλονται στην ατμοσφαιρική ρύπανση.