O Gordon Murray ανήκει σε εκείνη την κατηγορία ανθρώπων που απασχολεί την επικαιρότητα μόνο δημιουργώντας.
Ο Gordon Murray είναι γνωστός στους περισσότερους (στους πιο παλιούς σίγουρα) για την επιτυχημένη πορεία του ως σχεδιαστής στην Formula 1. Στα χρόνια της ταχύτατης διάδοσης της πληροφορίας ο Murray έρχεται στην επικαιρότητα ως η Βρετανική εκδοχή του niche εφευρετικού κατασκευαστή αυτοκινήτων. Μια κλειστή κατηγορία δημιουργών που δεν πουλάνε – απλά – ακριβά, γρήγορα ή πολυτελή αυτοκίνητα, αλλά προχωρούν την Αυτοκίνηση βήματα μπροστά. Στην πορεία τους, προσφέρουν στους λάτρεις των 4Τροχών ώρες ανάγνωσης τεχνικών λεπτομερειών και άπειρα όνειρα. Μόνο που ο Gordon Murray έχει και μια ιστορία μεγαλύτερη των 50 χρόνων να μας διηγηθεί.
Γεννημένος στην Νότια Αφρική από Σκοτσέζους γονείς ολοκλήρωσε τις σπουδές του και ακολουθώντας τα βήματα του πατέρα του, που ήταν αγωνιζόμενος και μετέπειτα μηχανικός προετοιμάζοντας αγωνιστικά αυτοκίνητα, ξεκίνησε να αγωνίζεται με ένα αυτοκίνητο που σχεδίασε ο ίδιος και κατασκεύασε στην αυλή του σπιτιού του ενώ η ιστορία λέει ότι τον κινητήρα της Ford τον συναρμολόγησε στο δωμάτιό του.
Με το IGM-Ford ή T.1 αγωνίστηκε 2 χρονιές σημειώνοντας και κάποιες επιτυχίες αλλά αυτή η διαδικασία ήταν το έναυσμα μίας δημιουργικής καριέρας. Πενήντα χρόνια αργότερα, το 2017, όντας κατασκευαστής πλέον, αναβίωσε την πρώτη του προσπάθεια: το IGM-Ford, το Τ.1 του βασισμένο στα αυθεντικά σχέδια και φωτογραφίες της εποχής.
Σχετικά πρόσφατα, σε ειδική εκδήλωση στο Goodwood, παρουσιάστηκε το ακριβές αντίγραφο του Τ.1
Gordon Murray – τα χρόνια στην Brabham
Στις αρχές της δεκαετίας του ’70 ο Murrey έπιασε δουλειά στην Brabham ως μηχανικός. Όσο εργαζόταν εκεί κατασκεύασε παράλληλα το Minibug ή T.2 βασισμένο σε ένα χωροδικτύωμα δικής του σχεδίασης και κατασκευής όπου τοποθετούσε μηχανικά μέρη και αναρτήσεις από Mini. Το ιδιότυπο αμάξωμα ήταν κατασκευασμένο από ελάσματα αλουμινίου. Σήμερα σώζεται το 1ο από τα 4 που κατασκευάστηκαν το 1971.
Όταν ανέλαβε την ομάδα της Brabham ο Bernie Ecclestone έδωσε στον Gordon Murray την θέση του αρχισχεδιαστή. Από το 1973 μέχρι το 1985 οι Brabham μετρούν 22 νίκες σε Grand Prix, 2 Πρωταθλήματα Οδηγών για τον Nelson Piquet (το 1981 και το 1983) ενώ κατέκτησαν την 2η θέση στο Πρωτάθλημα Κατασκευαστών το 1975 και το 1981.
Το πιο αναγνωρίσιμο όσο και αμφιλεγόμενο μονοθέσιο του Murray είναι η BT46B με το παρατσούκλι Fan car. Είναι όμως και χαρακτηριστικό της προσέγγισης του Gordon Murray σε ό,τι αφορά την εξέλιξη μέσω ακραίου, ενδεχομένως – κάποιες φορές, πειραματισμού ακολουθώντας όμως πάντα κάποιες βασικές αρχές. Η αεροδυναμική είναι μία αυτές.
Στην McLaren
Το 1986 μεταπήδησε στην McLaren του Ron Dennis ως Τεχνικός Διευθυντής και ήταν η MP4/4 του 1988 που σχεδιάστηκε υπό τον Steve Nichols που, κερδίζοντας 15 από τα 16 Grand Prix της σεζόν, έδωσε στον Ayrton Senna τον πρώτο του τίτλο Πρωταθλητή F1. Υπό την επίβλεψη του Murray η McLaren κατέκτησε τέσσερις συνεχόμενες φορές τον τίτλο στο Κατασκευαστών και ο Senna έγινε τρείς φορές πρωταθλητης ενώ ο Alain Prost μία.
Αλλάζοντας δεκαετία, το 1991 φέρνει τον Murray στην… «πολιτική» McLaren cars η οποία έφερε το F1 σαν εμπορική ονομασία, ήταν το πρώτο αυτοκίνητο παραγωγής με μονοκόκ σασί από ανθρακονήματα και ενώ ήταν κατα βάση ένα – ειδικό έστω – αυτοκίνητο δρόμου, κατέκτησε την νίκη στις 24 ώρες του Le Mans στην πρώτη της προσπάθεια το 1995.
Gordon Murray Design
Το 2007 ιδρυσε την Gordon Murray Design η οποία προσφέρει υπηρεσίες σχεδιασμού καθώς καιι προτυποποίησης και εξέλιξης σε αυτοβιομηχανίες. H μικροκινητικότητα δεν διέφυγε της προσοχής της Gordon Murray Automotive που πειραματίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του ’10 με το T.25 που ήταν 3θέσιο σε αντίθεση με τον 2θέσιο ανταγωνισμό και το T.27 που ήταν ηλεκτρικό. Πιο πρόσφατα παρουσίασε το Motiv για το οποίο μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα εδώ.
One Formula
Το 2017, όπως αναφέραμε, συμπλήρωσε 50 χρόνια στον χώρο του σχεδιασμού αυτοκινήτων και, για τον λόγο αυτό συγκέντρωσε υλικό σε μία εικονική έκθεση με τίτλο One Formula.
H έκθεση είναι ακόμη διαθέσιμη προς επίσκεψη και έχει αρκετό υλικό να θαυμάστε αρκεί να αγγίξετε το βιβλίο στην παρακάτω φωτογραφία.
Gordon Murray Automotive
Αν κάποιος θα μπορούσε δικαιωματικά να μιλήσει για τον διάδοχο της McLaren F1 αυτός θα ήταν ο Gordon Murray. Πιστός στο δόγμα «light is right» αλλά και δεδηλωμένος οπαδός της αεροδυναμικής παρουσίασε την T.50 όπου εφάρμοσε αυτό που θα τολμούσαμε να πούμε «τόσο-όσο» ώστε η απόδοση να ξεπερνά τις επιφανειακές προδιαγραφές και να αποτελεί ένα γήινο και συνάμα ονειρικό υπεραυτοκίνητο, για το οποίο έχουν γραφτεί πολλά. Συνεχίστε την ανάγνωση για την T.50 ακολουθώντας τα tags και τα κόκκινα γράμματα.
Η υποδοχή του κοινού και τα διθυραμβικά σχόλια του Τύπου τόνωσαν την αυτοπεποίθηση του κατασκευαστή Gordon Murray ο οποίος συμπληρώνοντας 55 χρόνια σχεδιασμού παρουσίασε ένα ακόμη γλυπτό με μορφή αυτοκινήτου ονομάζοντας την τελευταία του δημιουργία T.33
Για την T.33, την λιτή αισθητική της και την ολιστική αποδοτικότητά της έχουμε γράψει ΕΔΩ.
Dream garage
Οι αρχές του σχεδιασμού που πρεσβεύει ο Gordon Murray είναι χαμηλό βάρος, αεροδυναμική και απόδοση και νομίζουμε ότι αντικατοπτρίζονται και στην συλλογή του από αυτοκίνητα που το καθένα έχει, επίσης, μια ιστορία να διηγηθεί.
Το ονειρικό γκαράζ του Gordon Murray περιλαμβάνει κυρίως δημιουργίες από την δεκαετία του ’60 και στο ακόλουθο βίντεο του Goodwood Car & Classic ανοίγει τις πόρτες του και παρουσιαζει ο ίδιος 5 από τις αγαπημένες του
Ξεκινά μιλώντας για την πρωτοποριακή Lotus Elite με το μονοκόκ από fiberglass και επιχειρεί ένα παραλληλισμό με την «δική του» McLaren F1, η οποία έχει μονοκόκ από carbon-fiber .
Είναι γνωστό ότι όταν επέστρεψε στην Μεγάλη Βρεταννία ο Murray το όνειρό του ήταν να εργαστεί για τον Colin Chapman, τον θιασώτη του «just add some lightness», και την Lotus.
Σημειώνουμε ότι η τόσο η Brabham όσο και η McLaren υπό την επιβλεψη του John Barnard αρχικά και του Murray στην συνέχεια ήταν πρωτοπόροι στην τεχνολογία και αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων των συνθετικών υλικών στην Formula 1.
Το επόμενο αυτοκίνητο είναι μία σπάνια De Tomaso Vallelunga το πρώτο μοντέλο της φίρμας, το οποίο είχε πίσω από τους επιβάτες έναν τετρακύλινδρο της Ford σε αντίθεση με τις πιο γνωστές Mangusta και Pantera που εφοδιάζονταν με έναν V8.
Ιδιαίτερα περήφανος παρουσιάζει την Lancia Appia με τον στενό V4 κινητήρα την οποία απέκτησε πρόσφατα, και βλέποντας το αλουμινένιο αμάξωμα από την καροσσερία του Zagato μπορούμε να προσθέσουμε και την αισθητική στις προδιαγραφές που πρέπει να πληροί ένα αυτοκίνητο κατά τον Gordon Murray.
Ένα Abarth 1000 GT με τον μόλις 1.000 κυβικών κινητήρα με τους 2 εκκεντροφόρους που έχει κατακτήσει ρεκόρ ταχύτητας στην Bonneville με 196 χλμ/ωρα αποτελεί ένα ιδιαίτερο έκθεμα της συλλογής.
Για το τέλος φυλάει μια Alfa Romeo 1600 Junior Zagato η οποία με τις οδηγίες του Murray έχει περάσει από τους Alfaholics για να δεχθεί το πακέτο αναβάθμισης-restomod GTA-R όπως και κάποιες στοχευμένες παρεμβάσεις ώστε να… έρθει στα μέτρα του αφού ως αληθινός petrolhead ο Gordon Murray οδηγεί τα αυτοκίνητά του.
Η F1 θυμάται και…
Στα τέλη του 2022 ο Murray τιμήθηκε με το ειδικό βραβείο του προέδρου της FIA Mohammed Ben Sulayem «Innovation Medal», για την διαρκώς πρωτοποριακή προσέγγισή του στον σχεδιασμό αγωνιστικών και αυτοκινήτων δρόμου.
Παρακολουθώντας την πορεία του Gordon Murray, αλλά και βλέποντας τον τρόπο που μιλάει για τα αυτοκίνητά του θυμόμαστε τους λόγους που μας αρέσει το αυτοκίνητο.