Η ΕΕ επέλεξε 85 προτάσεις που προωθούν τις τεχνολογίες μηδενικών ρύπων, οι οποίες θα λάβουν επιχορήγηση 4,8 δις ευρώ από το Ταμείο Καινοτομίας, συμβάλλοντας έτσι στην εφαρμογή καθαρών τεχνολογιών σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Για πρώτη φορά, στο πλαίσιο της πρόσκλησης υποβολής προτάσεων για το 2023 χορηγούνται έργα διαφορετικής κλίμακας (μεγάλα, μεσαία και μικρά, παράλληλα με πιλοτικά) και με έμφαση στην καθαρή μεταποίηση. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη πρόσκληση από την έναρξη λειτουργίας του Ταμείου Καινοτομίας το 2020, ενισχύοντας το συνολικό ποσό της στήριξης σε 12 δις ευρώ και αυξάνοντας τον αριθμό των έργων κατά 70%. Τα επιλεγμένα έργα βρίσκονται σε 18 χώρες: Βέλγιο, Δανία, Γερμανία, Εσθονία, Ελλάδα, Ισπανία, Γαλλία, Κροατία, Ιταλία, Ουγγαρία, Κάτω Χώρες, Αυστρία, Πολωνία, Πορτογαλία, Σλοβακία, Φινλανδία, Σουηδία και Νορβηγία. Καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα τομέων από τις ακόλουθες κατηγορίες: ενεργοβόρες βιομηχανίες, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αποθήκευση ενέργειας, βιομηχανική διαχείριση άνθρακα, κινητικότητα μηδενικών ρύπων (περιλαμβανομένης της ναυτιλίας και της αεροπορίας) και κτίρια.
Τα επιλεγμένα έργα πρόκειται να τεθούν σε λειτουργία πριν από το 2030 και κατά τα πρώτα δέκα χρόνια λειτουργίας τους αναμένεται να μειώσουν τις εκπομπές κατά περίπου 476 εκατομμύρια τόνους ισοδύναμου CO2. Αυτό θα συμβάλει στους ευρωπαϊκούς στόχους απαλλαγής από τον άνθρακα, μειώνοντας τις εκπομπές από τους τομείς που είναι ιδιαίτερα δύσκολο να απαλλαγούν από τον άνθρακα, ενισχύοντας την ευρωπαϊκή βιομηχανική παραγωγική ικανότητα και την τεχνολογική ηγεσία της Ευρώπης και την ανθεκτικότητα της αλυσίδας εφοδιασμού.
Τα σημερινά επιλεγμένα έργα συμβάλλουν ιδιαίτερα στην επίτευξη των ακόλουθων στόχων πολιτικής της ΕΕ
Μεταποίηση «καθαρής» τεχνολογίας: Τα έργα «καθαρής» τεχνολογίας που έχουν επιλεγεί θα αναπτύξουν, θα κατασκευάσουν και θα λειτουργήσουν εργοστάσια παραγωγής για βασικά εξαρτήματα της αιολικής και ηλιακής ενέργειας και των αντλιών θερμότητας, καθώς και εξαρτήματα για ηλεκτρολύτες, κυψέλες καυσίμου, τεχνολογίες αποθήκευσης ενέργειας και την αλυσίδα αξίας των μπαταριών. Τα έργα που θα επιλεγούν θα συμβάλουν σε 3 GW παραγωγικής ικανότητας ηλιακών φωτοβολταϊκών στην ΕΕ και 9,3 GW παραγωγικής ικανότητας ηλεκτρολυτών στην ΕΕ, ενισχύοντας περαιτέρω την υποδομή καθαρής ενέργειας της ΕΕ.
Βιομηχανίες: Τα επιλεγμένα έργα θα υποστηρίξουν διάφορες τεχνολογίες για τη μείωση των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στις ενεργοβόρες βιομηχανίες, στοχεύοντας στην ενσωμάτωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, στις λύσεις αποθήκευσης θερμότητας και ενέργειας, στην ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση, καθώς και στον εξηλεκτρισμό.
Βιομηχανική διαχείριση του άνθρακα: Τα έργα που θα επιλεγούν σε αυτή την πρόσκληση θα δεσμεύσουν CO2 και θα συνεισφέρουν το 13% του στόχου της NZIA για την αποθήκευση τουλάχιστον 50 εκατομμυρίων τόνων CO2 ετησίως από διάφορες πηγές που είναι δύσκολο να εξαλειφθούν σε ενεργοβόρες βιομηχανίες, όπως το τσιμέντο και ο ασβέστης, τα (βιο)-διυλιστήρια, τα χημικά προϊόντα και η μετατροπή αποβλήτων σε ενέργεια.
Ανανεώσιμο υδρογόνο: Τα επιλεγμένα έργα θα παρέχουν 61 χιλιότονων RFNBO (ανανεώσιμα καύσιμα μη βιολογικής προέλευσης) ετησίως, συμβάλλοντας στην αύξηση της χρήσης και της παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας σε υδρογόνο σε εφαρμογές που είναι δύσκολο να αδρανοποιηθούν στη βιομηχανία και τις μεταφορές.
«Καθαρή» κινητικότητα: Τα έργα θα συμβάλουν στη μείωση των εκπομπών στον τομέα της κινητικότητας, με τον τομέα της ναυτιλίας να επωφελείται περισσότερο. Τα έργα αυτά αφορούν την κατασκευή και τον εκσυγχρονισμό πλοίων για χρήση καυσίμων και ηλεκτρικής ενέργειας RFNBO, καθώς και τη μείωση των εκπομπών στην κατασκευή εξαρτημάτων οδικών μεταφορών. Τα έργα που θα βραβευθούν θα υποστηρίξουν επίσης τα βιώσιμα καύσιμα μεταφορών, παράγοντας 525 χιλιότονους ανανεώσιμων καυσίμων ετησίως.
Τα επιλεγμένα έργα αξιολογήθηκαν από ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες βάσει πέντε κριτηρίων ανάθεσης: δυνατότητα μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, βαθμός καινοτομίας, επιχειρησιακή, οικονομική και τεχνική ωριμότητα, δυνατότητα αναπαραγωγής και αποδοτικότητα κόστους.
