Υπνηλία και απροσεξία κατά την οδήγηση. Είναι αυτοί οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι για την οδική ασφάλεια στην Ελλάδα;
Το Ίδρυμα για την Υπεύθυνη Οδήγηση Fondation VINCI Autoroutes δημοσιοποιεί, για 2η συνεχόμενη χρονιά στην Ελλάδα, τα αποτελέσματα μιας μεγάλης έρευνας που πραγματοποιήθηκε από το ινστιτούτο Ipsos σχετικά με τη συμπεριφορά και τη νοοτροπία περίπου 14.000 οδηγών σε 11 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Λίγο πριν τις πρώτες μαζικές εξόδους της καλοκαιρινής περιόδου, η εν λόγω έρευνα για την υπεύθυνη οδήγηση, που ξεκίνησε πριν από 6 χρόνια, εστιάζει κυρίως στα προβλήματα που σχετίζονται με την υπνηλία και την απροσεξία κατά την οδήγηση, που αποτελούν σημαντικούς κινδύνους οι οποίοι συχνά υποτιμούνται από τους οδηγούς.
Όσον αφορά την επιθετική οδική συμπεριφορά, στην Ελλάδα όπως και στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες κυριαρχεί η μοιρολατρία. Λιγότεροι από 1 στους 2 Ευρωπαίους (49%) πιστεύουν ότι ο αριθμός των θανάτων στους δρόμους μπορεί να μειωθεί ακόμα περισσότερο τα επόμενα χρόνια. Οι Έλληνες οδηγοί (33%) ανήκουν στους πιο απαισιόδοξους όσον αφορά το συγκεκριμένο ζήτημα και ακολουθούν οι Γερμανοί (36%) και οι Σλοβάκοι (32%). Ωστόσο, όπως συμβαίνει και με όλους τους Ευρωπαίους, οι οδηγοί πιστεύουν ότι ο κίνδυνος προέρχεται από τους άλλους. Όταν οι οδηγοί ρωτήθηκαν σχετικά με τα θετικά χαρακτηριστικά τους, σε ποσοστό 95% χρησιμοποίησαν ένα θετικό επίθετο: «προσεκτικός» (79%), «ήρεμος» (42%) ή «ευγενικός» (20%) αντίθετα με μόνο το 22% που χρησιμοποίησε αρνητικά επίθετα (μόνο 16% των Ελλήνων ερωτηθέντων χαρακτήρισαν τους εαυτούς τους «αγχωμένους»). Και όταν καλούνται να χαρακτηρίσουν την οδηγική συμπεριφορά των συμπατριωτών τους, χρησιμοποιούν σε ποσοστό 98% ένα αρνητικό επίθετο και τις περισσότερες φορές τους κρίνουν «ανεύθυνους» (66%), «επικίνδυνους» (39%) «αγχωμένους» (33%) και «επιθετικούς» (32%).
Τηλέφωνο, SMS, email κατά την οδήγηση: πολύ συχνές πρακτικές των Ελλήνων οδηγών ειδικά των νέων κάτω των 35 ετών. Παρόλο που η απροσεξία θεωρείται η πρωταρχική αιτία των τροχαίων ατυχημάτων (59% των απαντήσεων) και ακολουθεί το αλκοόλ (55%) και η ταχύτητα (46%), η χρήση του τηλεφώνου κατά την οδήγηση είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη στους Έλληνες οδηγούς. Πάνω από 1 στους 2 οδηγούς (55%) δηλώνει ότι πραγματοποιεί κλήσεις ενώ οδηγεί χωρίς τη χρήση hands free (32% ο μέσος όρος στην Ευρώπη). Σε αυτούς ανήκει το 62% είναι κάτω των 35 ετών. 52% πραγματοποιούν κλήσεις ενώ οδηγούν με μικρό ακουστικό ψείρα ή ακουστικά (31% των Ευρωπαίων), εκ των οποίων το 56 % όσων είναι κάτω των 35 ετών.
55% πραγματοποιούν κλήσεις ενώ οδηγούν με ένα σύστημα ανοιχτής συνομιλίας Bluetooth (42% των Ευρωπαίων), εκ των οποίων το 52 % κάτω των 35 ετών. 31% των Ελλήνων οδηγών στέλνουν ή διαβάζουν SMS στο κινητό ή email ενώ οδηγούν, εκ των οποίων το 50% κάτω των 35 ετών. 25% των Ελλήνων οδηγών ενημερώνουν τους άλλους οδηγούς για κάποιο συμβάν μέσω μιας εφαρμογής smartphone ή μέσω ενός συστήματος υποβοηθούμενης οδήγησης ενώ οδηγούν.
Τα εν λόγω αποτελέσματα φέρνουν την Ελλάδα στην πρώτη θέση μεταξύ των χωρών στις οποίες παρατηρείται επικίνδυνη συμπεριφορά των οδηγών αναφορικά με τη χρήση συνδεδεμένων συσκευών. Επίσης, οι Γερμανοί συγκαταλέγονται μεταξύ του 48% των οδηγών που παραδέχονται ότι ρυθμίζουν το GPS κατά την οδήγηση συγκριτικά με το 30% των Ελλήνων που αντίθετα συγκαταλέγονται μεταξύ των καλύτερων μαθητών όσον αφορά το εν λόγω ζήτημα. Όσον αφορά τους Ιταλούς, βρίσκονται στην 1η θέση (34%) μεταξύ αυτών που δηλώνουν ότι στέλνουν ή διαβάζουν SMS στο κινητό ενώ οδηγούν.
Υπνηλία κατά την οδήγηση: υπάρχει συνείδηση του κινδύνου αλλά η συμπεριφορά χρειάζεται βελτίωση. Όπως συμβαίνει κατά μέσο όρο και στην Ευρώπη, πάνω από 1 στους 4 Έλληνες είχαν την εντύπωση ότι έχουν αποκοιμηθεί μερικά δευτερόλεπτα στο τιμόνι. Ακόμα, η υπνηλία κατά την οδήγηση βρίσκεται στη 2η θέση (34% των απαντήσεων) όσον αφορά τις πρωταρχικές αιτίες θανατηφόρων τροχαίων ατυχημάτων, μετά την ταχύτητα (56%) αλλά πριν από την απροσεξία (25%) και την οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ και ναρκωτικών ουσιών (25%). Το εν λόγω αποτέλεσμα είναι ίδιο με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Μόνο οι Γάλλοι, οι Βρετανοί και οι Πολωνοί οδηγοί θεωρούν την υπνηλία κατά τη οδήγηση ως την 1η αιτία θανατηφόρων τροχαίων ατυχημάτων.
Ωστόσο, η συγκεκριμένη συνείδηση του κινδύνου δεν μεταφράζεται ακόμα σε αλλαγή συμπεριφοράς. Οι Έλληνες είναι αυτοί που παρουσιάζουν το μεγαλύτερη διαφορά στην έλλειψη ύπνου μεταξύ των καθημερινών και του Σαββατοκύριακου: 33% κοιμούνται λιγότερο από 6 ώρες κάθε βράδυ κατά τη διάρκεια της εβδομάδας και 9% το Σαββατοκύριακο, πράγμα που αντιστοιχεί σε διαφορά 27 μονάδων φέρνοντάς τους στην 1η θέση και ακολουθούν οι Σλοβάκοι (22 μονάδες διαφορά) και οι Γερμανοί (20 μονάδες διαφορά). Λόγω αυτής της χρόνιας έλλειψης ύπνου, οι Έλληνες συνεχίζουν πρακτικές που είναι αντίθετες με τους κανόνες ασφαλείας κυρίως πριν από μεγάλα ταξίδια: 87% ομολογούν ότι τελειώνουν τις προετοιμασίες του ταξιδιού αργά το προηγούμενο βράδυ (συγκριτικά με το 75% Ευρωπαίων). 85% δηλώνουν ότι κοιμούνται πιο αργά ή σηκώνονται πιο νωρίς την παραμονή του ταξιδιού (συγκριτικά με το 80% των Ευρωπαίων). 67% αναχωρούν κατά τη διάρκεια της νύχτας (ποσοστό που είναι αντίστοιχο με τον μέσο όρο των Ευρωπαίων). Παρόλο που ακόμα βρίσκονται κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, η λήψη προληπτικών μέτρων για την υπνηλία παρουσιάζει μικρή πρόοδο: 37% των Ελλήνων (συγκριτικά με 56% των Ευρωπαίων) σταματούν κατά τη διάρκεια της διαδρομής για να κοιμηθούν για λίγη ώρα (+1 μονάδα/2015) και 67% των Ελλήνων (+5 μονάδες) αλλάζουν οδηγό κατά τη διάρκεια της διαδρομής (συγκριτικά με 70% των Ευρωπαίων).
Για αυτόν τον λόγο, λίγο πριν από τις καλοκαιρινές διακοπές, το Ίδρυμα για την Υπεύθυνη Οδήγηση Fondation VINCI Autoroutes υπενθυμίζει κάποιες απλές συμβουλές που μας βοηθούν να ταξιδεύουμε με ασφάλεια:
Για την καταπολέμηση της υπνηλίας κατά την οδήγηση: Κοιμόμαστε καλά την παραμονή του ταξιδιού μας, αποφεύγουμε να ταξιδεύουμε κατά τη διάρκεια της νύχτας (μεταξύ 10 το βράδυ και 6 το πρωί), κάνουμε συχνές στάσεις κατά τη διάρκεια της διαδρομής, τουλάχιστον κάθε δύο ώρες, σταματάμε σε κάποιο μέρος όταν νιώσουμε τα πρώτα σημάδια κόπωσης, δεν διστάζουμε να εναλλασσόμαστε συχνά στη θέση του οδηγού.
Για να αποφύγουμε την απόσπαση της προσοχής μας από το τηλέφωνο: Προνοούμε, οργανωνόμαστε καλύτερα, κάνουμε στάσεις: Κάνουμε τα τηλεφωνήματά μας πριν να αναχωρήσουμε, κατά τη διάρκεια των στάσεων ή αφήνουμε κάποιον άλλο να οδηγήσει όταν αυτό είναι δυνατόν, ενημερώνουμε τους πιθανούς συνομιλητές μας: πριν την αναχώρηση, ενεργοποιούμε ένα φωνητικό μήνυμα που ενημερώνει πως δεν μπορούμε να απαντήσουμε στις κλήσεις μας, προστατεύουμε τους συνομιλητές μας: όταν ένα άτομο που καλούμε οδηγεί, του προτείνουμε συστηματικά να τον ξανακαλέσουμε αργότερα, ως έσχατη λύση, αν η τηλεφωνική συνομιλία είναι απόλυτα απαραίτητη, μειώνουμε όσο το δυνατόν γίνεται τη διάρκειά της, μπλοκάρουμε την αποστολή ή λήψη SMS και e-mail.
Μεθοδολογία: για την πραγματοποίηση αυτής της έρευνας συμπεριφορών κατά την οδήγηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο το ινστιτούτο Ipsos ρώτησε, από την 1η Φεβρουαρίου μέχρι τις 7 Μαρτίου 2016, μέσω του διαδικτύου, περίπου 14.000 Ευρωπαίους, εκ των οποίων 3.613 Γάλλους, 1.002 Γερμανούς, 1.001 Βέλγους, 1.001 Ισπανούς, 1.002 Βρετανούς, 1.003 Ιταλούς και 1.001 Σουηδούς, 1.001 Πολωνούς, 1.001 Ολλανδούς, 1.004 Έλληνες, 1.005 Σλοβάκους. Η αντιπροσωπευτικότητα του δείγματος από κάθε χώρα εξασφαλίζεται με τη χρήση της μεθόδου των ποσοστώσεων.
Το Ίδρυμα για την Υπεύθυνη Οδήγηση Fondation VINCI Autoroutes ιδρύθηκε τον Φεβρουάριο του 2011 και αποτελεί εργαστήριο, παρατηρητήριο αλλά και εργαλείο πληροφόρησης για την καταπολέμηση της έλλειψης οδικής ασφάλειας. Σκοπός του είναι να συμβάλλει στην εξέλιξη της οδηγικής συμπεριφοράς και να βοηθήσει τους οδηγούς να φροντίζουν οι ίδιοι για την ασφάλειά τους. Μεταξύ των δράσεών του συγκαταλέγονται: διοργάνωση εκστρατειών πληροφόρησης για ευαισθητοποίηση έναντι των οδικών κινδύνων, χρηματοδότηση καινοτόμων επιστημονικών ερευνών σχετικά με ορισμένα πεδία της επικίνδυνης οδήγησης που παραμένουν ακόμη ανεξερεύνητα ή δεν έχουν επαρκώς αναγνωριστεί ως τέτοια από τους οδηγούς καθώς και χρηματοδότηση σωματείων και της κοινωνίας των πολιτών υπέρ της υπεύθυνης οδήγησης.
http://fondation.vinci-autoroutes.com και http://roulons-autrement.com
