Ως βιώσιμη αστική κινητικότητα ορίζεται ένα σύνολο ενεργειών που αποσκοπεί στην αποτελεσματική αντιμετώπιση των πολυάριθμων προβλημάτων που σχετίζονται με τις μεταφορές στις αστικές περιοχές.
Η βιώσιμη αστική κινητικότητα επιδιώκει να δημιουργήσει ένα βιώσιμο σύστημα αστικών μεταφορών με την εξασφάλιση της προσβασιμότητας, τη βελτίωση της ασφάλειας, τη μείωση της ρύπανσης, της ηχορύπανσης, των εκπομπών του θερμοκηπίου και της κατανάλωσης ενέργειας, την αύξηση της αποδοτικότητας των μεταφορών ανθρώπων και εμπορευμάτων και κυρίως την ενίσχυση της ελκυστικότητας και της ποιότητας του αστικού περιβάλλοντος και σχεδιασμού.
Η βιώσιμη αστική κινητικότητα είναι ένας τρόπος για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των προβλημάτων που σχετίζονται με τις μεταφορές στις αστικές περιοχές. Σύμφωνα με τις υπάρχουσες πρακτικές και τα νομικά πλαίσια των κρατών–μελών, τα βασικά της χαρακτηριστικά είναι η συμμετοχική προσέγγιση των πολιτών και των ενδιαφερόμενων φορέων, η εξισορρόπηση της οικονομικής ανάπτυξης, της κοινωνικής ισότητας και της ποιότητας του περιβάλλοντος, η ενοποιημένη προσέγγιση των πρακτικών και των πολιτικών, η επίτευξη μετρήσιμων στόχων που προκύπτουν από βραχυπρόθεσμες δράσεις και η αποτίμηση του κόστους και των ωφελειών των μεταφορών.
Μια ολοκληρωμένη προσέγγιση της βιώσιμης αστικής κινητικότητας μπορεί να συνοψιστεί ως εξής:
Πόλεις ελεύθερης ροής
Αφορά στη διαμόρφωση ενός συστήματος μεταφορών με συνεχή ροή, που θα επιτρέπει σε ανθρώπους και εμπορεύματα να φτάνουν στην ώρα τους. Συγκεκριμένα οι επιλογές που προτείνονται είναι η προώθηση του βαδίσματος και της ποδηλασίας, αλλά και η ενσωμάτωση της διάστασης των εμπορευματικών μεταφορών
Πιο «πράσινες» πόλεις – Περιορισμός της μόλυνσης
Οι αστικές μεταφορές αποτελούν την κύρια πηγή εκπομπών CO2, αερίων ρύπων και θορύβου στις πόλεις, παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί στην τεχνολογία οχημάτων. Στόχος της μελέτης Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας είναι η μείωση των εκπομπών αερίων. Ενδεχόμενες λύσεις αφορούν τις νέες τεχνολογίες, τις «πράσινες» συμβάσεις, τους νέους τρόπους οδήγησης και τους περιορισμούς στην κυκλοφορία.
Πιο «έξυπνες» αστικές συγκοινωνίες
Η επεξεργασία δεδομένων κυκλοφορίας, με τη χρήση των έξυπνων συστημάτων μεταφορών (ΕΣΜ–Ιntelligent Transportation Systems), μπορεί να διευκολύνει την αστική κινητικότητα. Εφαρμογές υπάρχουν ήδη στις οδικές και σιδηροδρομικές μεταφορές. Τέτοιες είναι τα έξυπνα συστήματα χρέωσης και η δυνατότητα καλύτερης πληροφόρησης.
Προσβάσιμες αστικές συγκοινωνίες
Η δυνατότητα πρόσβασης αφορά, πρώτα, άτομα με μειωμένη κινητικότητα (ανάπηροι, ηλικιωμένοι, κλπ). Δυνατότητα πρόσβασης σημαίνει, επίσης, ποιοτική πρόσβαση κοινού και επιχειρήσεων στο αστικό σύστημα μετακίνησης, το οποίο αποτελείται από υποδομές και δρομολόγια. Ιδιαίτερης σημασίας είναι, εξάλλου, η διασύνδεση των διαφόρων τρόπων μεταφοράς, κ.λπ. Οι εναλλακτικές δράσεις περιγράφονται ως εξής: Μαζικά μέσα μεταφοράς ανταποκρινόμενα στις ανάγκες των πολιτών, στήριξη σε ένα κατάλληλο πλαίσιο, χρήση καινοτόμων λύσεων και ισόρροπος συντονισμός της χρήσης γης, αλλά και ολοκληρωμένη προσέγγιση της αστικής κινητικότητας.
Ασφαλείς αστικές μεταφορές
Η ασφάλεια αφορά όχι μόνο τα επιβατικά ή φορτηγά οχήματα, αλλά και τους πεζούς και τους ποδηλάτες. Εξάλλου, η ευρωπαϊκή πολιτική οδικής ασφάλειας καλύπτει θέματα συμπεριφοράς, τεχνολογίας οχημάτων και υποδομών. Συγκεκριμένα ασφαλέστερη συμπεριφορά, ασφαλέστερες υποδομές και ασφαλέστερα οχήματα.
