Το πράσινο υδρογόνο θεωρείται απαραίτητο για την απεξάρτηση από τον άνθρακα σε τομείς που είναι δύσκολο να τον εξαλείψουν, όπως οι μεταφορές, η ναυτιλία και ορισμένες βαριές βιομηχανίες. Η Ελλάδα έχει θέσει ένα φιλόδοξο στόχο για το 2030 και μετά, στο πλαίσιο του νέου Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα.
Το πράσινο υδρογόνο και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας γενικότερα θεωρούνται απαραίτητα για την απεξάρτηση από τον άνθρακα σε τομείς που είναι δύσκολο να τον εξαλείψουν, όπως οι μεταφορές, η ναυτιλία και ορισμένες βιομηχανίες. Η Ελλάδα έχει θέσει έναν φιλόδοξο στόχο για το 2030 και μετά, στο πλαίσιο του νέου Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), ενώ πολλές ελληνικές και ξένες εταιρείες έχουν εκφράσει το ενδιαφέρον τους ή έχουν ήδη αρχίσει να επενδύουν στο πράσινο υδρογόνο. Το NECP (συντομογραφία των δεκαετούς διάρκειας εθνικών σχεδίων για την ενέργεια και το κλίμα, που περιγράφουν τον τρόπο με τον οποίο οι χώρες της ΕΕ προτίθενται να επιτύχουν τους ενεργειακούς και κλιματικούς στόχους της ΕΕ για το 2030) στοχεύει στην εγκατάσταση 1,7 GW ηλεκτρολυτών μέχρι το 2030, που μεταφράζεται σε 135.000 τόνους παραγωγής πράσινου υδρογόνου.
Κοιτάζοντας πιο μακριά, ο στόχος είναι 30,6 GW ηλεκτρολυτών μέχρι το 2050, που θα παράγουν 2,3 εκατομμύρια τόνους. Η συνολική κατανάλωση πράσινου υδρογόνου στην Ελλάδα αναμένεται να φτάσει τις 63,6 TWh ετησίως μέχρι το 2050, με το 70% του καυσίμου να χρησιμοποιείται στις μεταφορές. Το φυσικό αέριο στο ελληνικό σύστημα θα αναμιχθεί με πράσινο υδρογόνο σε ποσοστό 5,6% έως το 2030 και σε ποσοστό 15,4% έως το 2050. Το βιομεθάνιο αναμένεται επίσης να συνεισφέρει με 15,4% και 20,4% αντίστοιχα, προκειμένου να γίνει καθαρότερη η κατανάλωση φυσικού αερίου. Για να γίνει αυτό, οι αρχές σχεδιάζουν να επιβάλουν ένα υποχρεωτικό ετήσιο ελάχιστο όριο για τους προμηθευτές φυσικού αερίου, το οποίο θα αυξάνεται σταδιακά.
Το δίκτυο φυσικού αερίου της Ελλάδας θα προετοιμαστεί για το υδρογόνο
Όσον αφορά το εθνικό δίκτυο φυσικού αερίου, τόσο το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας όσο και ο Διαχειριστής Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΔΕΣΦΑ) πιστεύουν ότι απαιτούνται μικρές επενδύσεις, όσον αφορά τους αγωγούς και τους σταθμούς συμπίεσης για να καταστεί αυτό έτοιμο για υδρογόνο. Μεγάλοι διεθνείς αγωγοί, όπως ο Αδριατικής (TAP) και ο διασυνδετήριος αγωγός Ελλάδας Βουλγαρίας (IGB), είναι ήδη σε θέση να διαχειριστούν ποσότητες υδρογόνου και τα νέα έργα μεταφοράς και διανομής το λαμβάνουν αυτό υπόψη.
ΔΕΣΦΑ: Κάθε αγωγός που κατασκευάζουμε είναι έτοιμος για υδρογόνο
Ο επικεφαλής στρατηγικής και ανάπτυξης του Διαχειριστή Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΔΕΣΦΑ), δήλωσε ότι κάθε αγωγός που κατασκευάζεται είναι έτοιμος για υδρογόνο. «Η αναβάθμιση του κύριου αγωγού μας έχει συμπεριληφθεί στον έκτο κατάλογο PCI και είναι ένα από τα πρώτα τέτοια έργα στην Ευρώπη. Η Ελλάδα είναι μία από τις πιο υποσχόμενες χώρες για την παραγωγή πράσινου υδρογόνου, καθώς διαθέτει άνεμο, ήλιο και αρκετό νερό για να το κάνει». Σύμφωνα με την κυβέρνηση, η παραγωγή πράσινου υδρογόνου θα καλυφθεί από την ταχεία επέκταση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στη χώρα, οι οποίες αναμένεται να αυξηθούν κατά 13,5 GW μέχρι το τέλος της δεκαετίας.
Το μέλλον…
Παρά τις φιλοδοξίες της Ελλάδας στον τομέα του υδρογόνου, η πρώτη της προσπάθεια μέχρι στιγμής δεν ήταν επιτυχής. Η κυβέρνηση σχεδίαζε τη δημιουργία ενός μεγάλου κόμβου υδρογόνου στη Δυτική Μακεδονία με τη συμμετοχή πολλών μεγάλων εταιρειών, όπως η ΔΕΠΑ Trading, η Advent Technologies, η Damco Energy, η ΔΕΗ, ο ΔΕΣΦΑ και η HELLENiQ Energy. Ωστόσο, το έργο ύψους 8 δις ευρώ δεν κατάφερε να αποκτήσει ευρωπαϊκή χρηματοδότηση και μεταφέρθηκε στον τρίτο κύκλο έργων PCI από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Από την άλλη πλευρά, το έργο «Green HiPo» της Advent Technologies κατάφερε να εξασφαλίσει χρηματοδότηση ύψους 782 εκατομμυρίων ευρώ για περίοδο έξι ετών. Η εταιρεία σχεδιάζει να εγκαταστήσει ηλεκτρολύτες και κυψέλες καυσίμου στην Κοζάνη.
Η Refiner Motor Oil έχει επιλεγεί για το έργο IRIS που συνδυάζει τη δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα (CCS) με την παραγωγή υδρογόνου και μεθανόλης. Μέχρι στιγμής έχει λάβει χρηματοδότηση 127 εκατομμυρίων ευρώ με στόχο να φτάσει τους 495.000 τόνους δεσμευμένου CO2 ετησίως. Στη Δυτική Μακεδονία η ΔΕΗ και η Motor Oil δημιούργησαν την κοινοπραξία Hellenic Hydrogen με στόχο την εγκατάσταση ηλεκτρολυτών ισχύος έως και 100 MW. Η HELLENiQ Energy αναμένεται επίσης να λάβει φέτος την τελική επενδυτική απόφαση για την πιλοτική μονάδα πράσινου υδρογόνου, που θα εγκατασταθεί στο διυλιστήριο της Ελευσίνας. Μια άλλη επένδυση είναι η «H2CAT Tanks» της B&T Composites, ένα έργο για την κατασκευή δεξαμενών αποθήκευσης.
Η Ελλάδα μπορεί να προσφέρει πολλά ως περιφερειακός κόμβος
Ο διευθύνων σύμβουλος της Hydrogen Europe πιστεύει ότι η Ελλάδα μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στο υδρογόνο, αρκεί να έχει τις απαραίτητες πολιτικές: «Στο μέλλον θα υπάρχουν τρεις κατηγορίες χωρών στο υδρογόνο: Παραγωγοί, καταναλωτές και διανομείς. Η Ελλάδα μπορεί να παράγει, αλλά μπορεί να προσφέρει πολύ περισσότερα ως περιφερειακός κόμβος λόγω της θέσης της.
Με δεδομένο ότι το υδρογόνο είναι ένα περίπλοκο εγχείρημα με πολλές πτυχές σε διάφορους τομείς της οικονομίας, η κυβέρνηση αναμένεται να ολοκληρώσει ένα κανόνα εθνικής στρατηγικής στο εγγύς μέλλον. Αυτό θα προσφέρει ορατότητα στους επενδυτές και μια σταθερή πολιτική βάση τα επόμενα χρόνια. Ωστόσο, δεδομένου ότι παρόμοιες πρωτοβουλίες (αποθήκευση ενέργειας, υπεράκτια αιολική ενέργεια κ.λπ.) έχουν καθυστερήσει στο παρελθόν, οι επενδυτές παραμένουν επιφυλακτικοί στις όποιες υποσχέσεις.