Η ετήσια έκθεση της ΕΛΑΣ για το οργανωμένο έγκλημα, αξιοποιώντας τα στοιχεία που έχει συγκεντρώσει από τις πολυάριθμες συλλήψεις και εξιχνιάσεις, περιγράφει τον σκοτεινό κόσμο των κλεφτών οχημάτων. Τι μεθόδους χρησιμοποιούν, τι τεχνογνωσία διαθέτουν, πώς καλύπτονται, πώς διακινούν τα κλεμμένα και σε ποιες χώρες καταλήγουν…
Οι κλοπές οχημάτων (αυτοκινήτων, μοτοσικλετών και φορτηγών) καταλαμβάνουν το 14% επί των συνολικών εγκλημάτων κατά της ιδιοκτησίας στην Ελλάδα. Το 2022 οι κλοπές αυτού του είδους αυξήθηκαν κατά 23,24% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά (18.390, έναντι των 14.922 το 2021). Επιπλέον αυτών, τη χρονιά στην οποία αναφέρεται η ετήσια έκθεση της ΕΛΑΣ αξιοποιώντας και σε αυτόν τον τομέα στοιχεία από τις πολυάριθμες συλλήψεις και εξιχνιάσεις, κλάπηκε και πολύ μεγάλος αριθμός ανταλλακτικών για επιβατικά αυτοκίνητα και μοτοσικλέτες. Σχετικά με τη διακίνηση και διάθεση κλεμμένων οχημάτων, η Ελλάδα εξακολουθεί να αποτελεί χώρα «διέλευσης» (transit), κυρίως από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς Αλβανία, Βουλγαρία, Τουρκία, Γεωργία, Αρμενία, Ρωσία και λοιπές ασιατικές χώρες και «προορισμούς».
Εθνικότητες
Σχετικά με τις ομάδες που δραστηριοποιούνται στις κλοπές και τη διακίνηση, κυρίαρχοι εξακολουθούν να είναι οι Έλληνες σε ποσοστό 71% επί του συνόλου, από το οποίο το 39% είναι Ρομά. Επίσης, παρατηρείται και συμμετοχή ομογενών από χώρες της πρώην ΕΣΣΔ (Καζακστάν, Ρωσία) σε ποσοστό 9%. Όσον αφορά το υπόλοιπο 29% που είναι αλλοδαποί, κυρίαρχοι είναι οι υπήκοοι Αλβανίας (ποσοστό 61% επί συνόλου των αλλοδαπών) και ακολουθούν οι Σύριοι (ποσοστό 18% επί του συνόλου των αλλοδαπών), οι Πολωνοί (ποσοστό 13% επί του συνόλου των αλλοδαπών), οι Παλαιστίνιοι και οι Πακιστανοί (4% επί του συνόλου των αλλοδαπών αμφότεροι).
Ακόμα, καταγράφεται αξιοσημείωτος αριθμός εγκληματικών ομάδων που προβαίνουν σε διαρρήξεις ή κλοπές από επιβατικά αυτοκίνητα, από χώρους όπου οι κάτοχοί τους τα σταθμεύουν (σε κεντρικά σημεία, σε παραθεριστικούς προορισμούς ή σε χώρους εργασίας), όπου οι δράστες με διάρρηξη κεντρικών θυρών, θραύση υαλοπινάκων, στρέβλωση θυρών ή με ειδικά τεχνάσματα, αποκτούν πρόσβαση στο εσωτερικό και αφαιρούν αντικείμενα αξίας. Στόχος τους είναι χρηματικά ποσά, κοσμήματα, τιμαλφή και ηλεκτρονικές συσκευές.
«Προσδόκιμο δράσης» μέχρι τη σύλληψη…
Η συντριπτική πλειοψηφία των κλεφτών τροχοφόρων (ποσοστό 86% επί του συνόλου) ήταν ολιγομελείς ομάδες (μέχρι 5 μέλη), ενώ καταγράφηκαν σε ποσοστό 14% επί του συνόλου και πολυμελείς ομάδες (από 6 ως 12 μέλη). Ο μεγαλύτερος αριθμός κλεφτών οχημάτων (ποσοστό 95% επί του συνόλου) δραστηριοποιήθηκε σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο (νομός ή περιφέρεια). Η διάρκεια δράσης τους κυμαίνονταν από 2 μέχρι 12 μήνες, ωστόσο, υπήρξαν και ορισμένες ομάδες με ορίζοντα δράσης έως και 3 χρόνια).
Διακίνηση από και προς
Η εισαγωγή (είτε ως χώρα «προορισμός», είτε ως χώρα «διέλευσης») και η εξαγωγή των κλεμμένων οχημάτων από και προς τη χώρα μας, από και προς χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Γερμανία, Ιταλία, Βουλγαρία, Ρουμανία, Αυστρία, Σουηδία, Νορβηγία) ή από και προς τρίτες χώρες (Αλβανία, Τουρκία, Μολδαβία, Αρμενία, Γεωργία, Ρωσία, Ιράκ, Λίβανος, χώρες Αφρικής) πραγματοποιείται μέσω των λιμανιών Πάτρας, Ηγουμενίτσας και Πειραιά κυρίως. Τα χερσαία σημεία είναι οι συνοριακοί σταθμοί Κήπων, Ορμενίου, Προμαχώνα, Κακαβιάς και Ευζώνων. Τα κλεμμένα οχήματα διακινούνται είτε ακέραια, είτε τεμαχισμένα για να «πωληθούν» ως ανταλλακτικά σε αντίστοιχα μοντέλα στην εγχώρια και διεθνή αγορά (κυρίως Αλβανία, Κόσοβο, Σερβία, Ρωσία, Ιταλία, Γερμανία, Βουλγαρία, Ρουμανία, Γεωργία, Νιγηρία) φορτωμένα σε πλοία ή και κρυμμένα σε containers μαζί με άλλα εμπορεύματα. Διακινούνται επίσης και με διεθνείς εμπορικές αμαξοστοιχίες ή μέσα σε φορτηγά (συνοδευμένα συνήθως από πλαστά έγγραφα κυκλοφορίας).
Yπηρεσίες VIP
Για τα πολυτελή μοντέλα υπάρχει «έξτρα περιποίηση», καθώς τα ίδια τα μέλη των εγκληματικών ομάδων τα οδηγούν στους συνήθως έχοντες άγνοια νέους «ιδιοκτήτες» τους, φυσικά με τη συνοδεία πλαστών εγγράφων και παραποιημένων αριθμών στα πλαίσιά τους. Σε αυτό το στάδιο, εμπλέκονται συνήθως μικτές αλλοδαπές και ελληνικές εγκληματικές ομάδες με διεθνή χαρακτήρα (κυρίως προερχόμενες από Λετονία, Λιθουανία, Ρουμανία, Πολωνία, Μολδαβία, Νιγηρία).
Oι «προτιμήσεις»
Η πλειοψηφία των κλεφτών τροχοφόρων (93%) το 2022 δραστηριοποιήθηκε σε κλοπές ιδιωτικών επιβατικών αυτοκινήτων. Από το υπόλοιπο ποσοστό, το 6% έκλεψε μοτοποδήλατα και μοτοσικλέτες, ενώ μόλις το 1% «ασχολήθηκε» με τις κλοπές ιδιωτικής και δημόσιας χρήσης φορτηγών.
Τεχνογνωσία
Οι κλέφτες τροχοφόρων διαθέτουν υψηλό βαθμό εξειδίκευσης και τεχνογνωσίας (σε ποσοστό 81% επί του συνόλου), ανάλογα με το είδος των οχημάτων στο οποίο «ειδικεύονται». Χρησιμοποιούν ειδικά λογισμικά και φορητούς laptop για την παράκαμψη του immobilizer και την αχρήστευση των συσκευών εντοπισμού («GPS tracker devices»). Η πρόσβαση στην τεχνολογία αυτή είναι σχετικά εύκολη, καθώς διατίθεται από εταιρείες (Ιταλία και Βουλγαρία κυρίως) μέσω του Διαδικτύου.
Μέτρα «αντισύλληψης»
Οι κλέφτες τροχοφόρων χρησιμοποιούν πολλές μεθόδους, για να μη συλληφθούν. Αυτές είναι η τέλεση των κλοπών κυρίως κατά τις νυχτερινές ώρες, η απόκρυψη αυτοκινήτων σε κλειστούς χώρους στάθμευσης ή αποθήκες ή σε δρόμους με ελάχιστη κίνηση. Επίσης, συχνά παρκάρουν τα κλεμμένα οχήματα σε δημόσιους χώρους, για ένδειξη ύπαρξης συστήματος εντοπισμού. Στη συνέχεια, παραποιούν τα χαρακτηριστικά κυκλοφορίας τους (αριθμούς πλαισίου, πινακίδες και άδειες κυκλοφορίας). Το αυτοκίνητο, εάν δεν διαλυθεί σε όσα συνετέθη για να διατεθούν τα ανταλλακτικά του, αλλάζει εξωτερική εμφάνιση και σε συνδυασμό με την απόξεση του αριθμού πλαισίου και την καταστροφή των πινακίδων κυκλοφορίας είναι πολύ δύσκολο να αναγνωριστεί.
Η «κινητικότητα» μιας κλοπής
Η χρήση τσιλιαδόρων κατά την κλοπή των οχημάτων είναι εκ των ουκ άνευ, όπως η επιστράτευση «προπομπών» με όχημα κατά τη μεταφορά των κλεμμένων αυτοκινήτων και η χρήση «πακιστανικών» τηλεφώνων για τις επικοινωνίες των μελών τους. Η χρήση συνθηματικών λέξεων είναι επίσης απαραίτητη κατά τις συνομιλίες τους, στο κινητό ή στις δημοφιλείς εφαρμογές του Διαδικτύου (skype, viber, messenger). Όπου είναι εφικτό, υπάρχει και η ακρόαση των καναλιών επικοινωνίας της Αστυνομίας.
Τρόποι κάλυψης «δραστηριοτήτων»
Στο τελικό στάδιο, έρχεται η δημιουργία ψεύτικων λογαριασμών σε ιστοσελίδες ή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, από τα οποία προωθούν και πουλάνε ανταλλακτικά από τα κλαπέντα οχήματα. Διαθέτουν ένα ευρύ δίκτυο συνεργατών για τη διάθεση και νομιμοποίηση των οχημάτων (συνεργεία αυτοκινήτων, φανοποιούς, μηχανικούς, πλαστογράφους). Εκμεταλλεύονται νομότυπες επιχειρηματικές δομές (όπως διαλυτήρια οχημάτων, ανακύκλωσης μετάλλων, συνεργεία αυτοκινήτων, φανοποιεία, επιχειρήσεις εμπορίας μεταχειρισμένων αυτοκινήτων και ανταλλακτικών, ιδιωτικούς χώρους στάθμευσης, εταιρίες ενοικιάσεων οχημάτων, μισθωμένα ταξί, ενεχυροδανειστήρια, διεθνείς εταιρίες μεταφορών εμπορευμάτων), για τη μεταφορά-απόκρυψη, τον τεμαχισμό, διάθεση και εμπορία των κλεμμένων οχημάτων ή και των ανταλλακτικών τους. Δεν διαπιστώθηκε διαφθορά κρατικών υπαλλήλων, ενώ σε επτά υποθέσεις είχαμε νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Απόδοση έκθεσης: Σπ.Χατ. Πηγή: EΛΑΣ