Στο οκτάμηνο του 2023 χρησιμοποίησαν το τραμ και το μετρό (Γραμμή 1, 2, 3) περίπου 147.000.000 επιβάτες, αλλά πραγματοποιήθηκαν μόλις 2.134.837 έλεγχοι, με τις βεβαιωμένες παραβάσεις να αγγίζουν τις 43.882.
Είναι µεγάλη πληγή για τις δημόσιες συγκοινωνίες οι λαθρεπιβάτες; Είναι, λέει η διοίκηση της ΣΤΑΣΥ (ΣΤΑθερές ΣΥγκοινωνίες, όπου περιλαμβάνονται ΗΣΑΠ, μετρό και τραμ). Στις οικονομικές καταστάσεις της εταιρείας κάνει λόγο για υψηλά επίπεδα λαθρεπιβίβασης, που επηρεάζουν αρνητικά τον κύκλο εργασιών της. Πριν από τρεις εβδομάδες στο 6ο Συνέδριο Υποδομών και Μεταφορών – ITC 2023, ο Αθανάσιος Κοτταράς, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας δήλωσε ότι «ψηλά στις προτεραιότητές μας είναι η αντιμετώπιση της εισιτηριοδιαφυγής». Ωστόσο, σύμφωνα με τα στοιχεία της ίδιας της εταιρείας, το 8μηνο του 2022 (Ιανουάριος – Αύγουστος) σε 842.606 ελέγχους οι βεβαιωμένες παραβάσεις ανήλθαν στις 32.016, ποσοστό που διαμορφώνεται μόλις στο 3,8%. Το 8μηνο της φετινής χρονιάς πραγματοποιήθηκαν 2.134.837 έλεγχοι, με τις βεβαιωμένες παραβάσεις να αγγίζουν τις 43.882, ποσοστό που ανέρχεται περίπου στο 2%. Τα ποσοστά αυτά δεν δείχνουν κάποια δραματική οικονομική αιμορραγία. Δείχνουν απλώς ότι οι έλεγχοι είναι ελάχιστοι.
Σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία της ΣΤΑΣΥ, στο 8μηνο του 2023 η μέση ημερήσια κίνηση επιβατών σημείωσε αύξηση 20% σε σύγκριση με πέρυσι και ανήλθε στις 613.000, δηλαδή συνολικά αυτή την περίοδο χρησιμοποίησαν το τραμ και το μετρό (Γραμμή 1, 2, 3) περίπου 147.000.000 επιβάτες. Εξ αυτών ελέγχθηκε μόλις το 1,4%. Το «πολύπαθο» σώμα ελεγκτών κομίστρου της ΣΤΑΣΥ βρίσκεται σε φάση ανασυγκρότησης το τελευταίο διάστημα. Επειτα από πολυετείς μνημονιακούς περιορισμούς κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, το προσωπικό αυξήθηκε το 2023 σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Σύμφωνα με στοιχεία της ΣΤΑΣΥ, από 45 εργαζομένους τον Αύγουστο του 2022, το σώμα ελεγκτών διαθέτει σήμερα 123 άτομα προσωπικό, ενώ το επόμενο χρονικό διάστημα αναμένεται να ενισχυθεί περαιτέρω με 33 ακόμη εργαζομένους, που θα προκύψουν είτε μέσω του προγράμματος ΔΥΠΑ είτε μέσω προσλήψεων μόνιμου προσωπικού μέσω ΑΣΕΠ. Ουσιαστικά, οι 123 ελεγκτές άρχισαν να ενσωματώνονται πλήρως από τον Ιούνιο και μετά, οπότε άρχισαν να αυξάνονται οι έλεγχοι.
Ο Κωνσταντίνος Κεπαπτσόγλου, αναπληρωτής καθηγητής σχεδιασμού μεταφορών στο ΕΜΠ, λέει στην «Κ»: Βέβαια, η εισιτηριοδιαφυγή υπάρχει και σε άλλα μέρη του κόσμου. «Στη Νέα Υόρκη, για παράδειγμα, οι πύλες στο μετρό, τα τουρνικέ, είναι σαν φυλακή, καθώς αντιμετώπιζαν αυξημένη εισιτηριοδιαφυγή», τονίζει. Ο κ. Κεπαπτσόγλου εκτιμά πως σημασία δεν έχει τόσο το ποσοστό της εισιτηριοδιαφυγής όσο οι λόγοι για τους οποίους συμβαίνει, παραπέμποντας σε έρευνα που διενήργησε το 2019 το Εργαστήριο Συγκοινωνιακής Τεχνικής της Σχολής Αγρονόμων και Τοπογράφων μηχανικών – μηχανικών γεωπληροφορικής του ΕΜΠ και η οποία δημοσιεύθηκε στο διεθνές επιστημονικό περιοδικό Case studies on Transport Policy.
Σύμφωνα με την έρευνα, που βασίστηκε σε συνεντεύξεις (συλλέχθηκαν 304 συμπληρωμένα και έγκυρα ερωτηματολόγια) όσων χρησιμοποιούν το μετρό της Αθήνας, ένας στους δύο χρήστες του μετρό απάντησε πως συχνά παρατηρούσε κάποιον να προσπαθεί να μπει χωρίς εισιτήριο, ενώ η συντριπτική πλειονότητα (63%) παραδέχθηκε πως έχει βοηθήσει τουλάχιστον μία φορά κάποιον να αποφύγει την πληρωμή εισιτηρίου. Το 50% όσων ερωτήθηκαν απάντησε πως δεν έχει μπει ποτέ στο μετρό χωρίς εισιτήριο, το 21% πως σπάνια χρησιμοποιεί το μετρό χωρίς να πληρώσει εισιτήριο, ενώ το 15% παραδέχθηκε πως συνηθίζει να μην πληρώνει εισιτήριο πολύ συχνά ή συχνά. Οι λόγοι; Οι περισσότεροι επιβάτες είπαν πως μπαίνουν στο μετρό χωρίς εισιτήριο επειδή η διαδρομή που πραγματοποιούν είναι σύντομη (54%), ενώ σχεδόν τέσσερις στους 10 εκτιμούσαν πως η πιθανότητα να «πέσουν» σε ελεγκτή είναι μικρή. Αρκετοί παραδέχθηκαν πως οικονομικοί λόγοι τους εξωθούν στην εισιτηριοδιαφυγή (29%), ενώ ένα μικρό, αλλά υπαρκτό ποσοστό, δεν πληρώνει εισιτήριο εξαιτίας των πεποιθήσεών του.
Τα έσοδα της ΣΤΑΣΥ (πρωτογενή), στα οποία περιλαμβάνονται έσοδα από εισιτήρια και κάρτες, πρόστιμα, έσοδα από συμβάσεις με ελληνικό Δημόσιο, πάρκινγκ κ.λπ., αυξήθηκαν κατά 55,4% το 2022 στα 110,3 εκατ. ευρώ. Αυξημένες είναι και οι επιχορηγήσεις για δαπάνες της εταιρείας, πολλές εκ των οποίων κατευθύνονται στην αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων προς τη ΔΕΗ ή αφορούν επιδοτήσεις για το ενεργειακό κόστος. Πηγή: Καθημερινή
