Ποιά πρόσωπα δικαιούνται να παραλάβουν με απαλλαγές τα προσωπικά τους είδη, όταν έρχονται να εγκατασταθούν στην Ελλάδα;
Τα φυσικά πρόσωπα (αλλοδαποί ή και Έλληνες) που έχουν τη συνήθη κατοικία τους στο εξωτερικό και την μεταφέρουν στην Ελλάδα, για να εγκατασταθούν μόνιμα, μπορούν να εισάγουν με τις προβλεπόμενες απαλλαγές τα προσωπικά τους είδη (οικοσκευή, αυτοκίνητο κ.λ.π.). Στην κατηγορία αυτή υπάγονται και οι Έλληνες ομογενείς πολιτικοί πρόσφυγες που επαναπατρίζονται στην Ελλάδα.
Όταν το πρόσωπο που μεταφέρει την συνήθη κατοικία του στην Ελλάδα είναι αλλοδαπός, θα μπορέσει να ασκήσει το δικαίωμα της Μετοικεσίας εφόσον υπάγεται σε μια από τις παρακάτω περιπτώσεις: είναι ομογενής, είναι σύζυγος Ελληνίδας -Έλληνα υπηκόου, μεταφέρει τη συνήθη κατοικία του στην Ελλάδα με την ευκαιρία γάμου
Aν είναι υπήκοος άλλου κράτους -μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), θα προσκομίσει στην αρμόδια τελωνειακή αρχή οποιοδήποτε στοιχείο από το οποίο να προκύπτει ότι προτίθεται να μεταφέρει τη συνήθη κατοικία του στην Ελλάδα και ιδίως: άδεια παραμονής ή σύμβαση εργασίας αόριστης διάρκειας ή συμβόλαιο μίσθωσης οικίας θεωρημένο από αρμόδια ΔΟY ή στοιχεία ιδιόκτητης οικίας.
Aν είναι υπήκοος τρίτης χώρας προς τις χώρες της ΕΕ, να έχει πάρει άδεια παραμονής ετήσιας τουλάχιστον διάρκειας (Οι Κύπριοι υπήκοοι μπορούν να έχουν δελτίο ταυτότητας αλλοδαπού, ισχύος δύο ετών)
Για να χορηγηθούν οι απαλλαγές, ο ενδιαφερόμενος πρέπει να έχει την συνήθη κατοικία του στο εξωτερικό, τουλάχιστον κατά τα τελευταία δύο (2) δωδεκάμηνα πριν μετοικήσει, δηλαδή πριν πάρει πιστοποιητικό Μετοικεσίας από την αρμόδια Ελληνική Προξενική Αρχή.
Πώς καθορίζεται ποιός είναι ο τόπος της συνήθους κατοικίας ενός προσώπου;
Συνήθης κατοικία είναι ο τόπος στον οποίο ένα άτομο διαμένει συνήθως, δηλαδή, τουλάχιστον 185 ημέρες ανά δωδεκάμηνο λόγω προσωπικών και επαγγελματικών δεσμών. Σε περίπτωση ατόμου χωρίς επαγγελματικούς δεσμούς, συνήθης κατοικία είναι ο τόπος στον οποίο διαμένει συνήθως (τουλάχιστον 185 ημέρες κάθε 12μηνο), λόγω προσωπικών δεσμών, από τους οποίους προσωπικούς δεσμούς προκύπτουν στενοί δεσμοί αυτού του ατόμου και του τόπου στον οποίον κατοικεί, δηλαδή για τον καθορισμό της συνήθους κατοικίας ενός ατόμου υπερισχύουν οι προσωπικοί (οικογενειακοί) δεσμοί.
Η φοίτηση σε Πανεπιστήμιο ή άλλη σχολή σε μια χώρα, δεν σημαίνει ότι στη χώρα αυτή το πρόσωπο έχει συνήθη κατοικία. Για να διαπιστωθεί επομένως αν ένα άτομο έχει την συνήθη κατοικία του σε ένα τόπο στο εξωτερικό, θα πρέπει να αποδεικνύει, αφενός ότι παραμένει στον τόπο αυτό τουλάχιστον 185 ημέρες κάθε 12μηνο, αφετέρου ότι η παραμονή του στον τόπο αυτό οφείλεται στο ότι εκεί έχει τους προσωπικούς και επαγγελματικούς του δεσμούς ή μόνον τους προσωπικούς του δεσμούς.
Πώς αποδεικνύονται οι προσωπικοί και επαγγελματικοί δεσμοί ενός ατόμου σε κάποιο τόπο;
Οι επαγγελματικοί δεσμοί αποδεικνύονται ολοσχερώς ανάλογα με το επάγγελμα του ατόμου. Οι προσωπικοί δεσμοί αποδεικνύονται από το αν το πρόσωπο αυτό έχει τους οικογενειακούς (ή άλλους δεσμούς) στον τόπο αυτό, καθώς και άλλους σταθερούς και μόνιμους δεσμούς με τον τόπο αυτό.
Ενδεικτικά αναφέρονται δικαιολογητικά από τα οποία αθροιστικά (ανάλογα με την περίπτωση) διαπιστώνεται η θεμελίωση δικαιώματος μετοικεσίας:
είναι εγκατεστημένος με την οικογένειά του (στοιχεία διαμονής εργασίας και λοιπών μελών της οικογένειας), έχει υπηκοότητα της χώρας ή, αν είναι Έλληνας, έχει άδεια μόνιμης διαμονής και εργασίας των αρμόδιων αρχών, είναι φορολογούμενος πολίτης της χώρας αυτής, έχει ιδιόκτητη ή μισθωμένη οικία στη χώρα αυτή, έχει κοινωνική ασφάλεια της χώρας αυτής, είναι δημότης της πόλης στην οποία είναι εγκατεστημένος, στοιχεία εκπαίδευσης παιδιών (αν υπάρχουν παιδιά), στοιχεία διάφορων συναλλαγών (λογαριασμοί ηλεκτρισμού, τηλεφώνου κ.λπ.), άλλα στοιχεία από τα οποία αθροιστικά προκύπτουν στενοί δεσμοί του ατόμου με τον τόπο αυτό, ανάλογα με την περίπτωση.
Ποια είναι τα προσωπικά είδη για τα οποία προβλέπεται απαλλαγή όταν ένα πρόσωπο μεταφέρει τη συνήθη κατοικία του;
Προσωπικά είδη κατά την έννοια της μετοικεσίας, είναι τα είδη που προορίζονται για προσωπική χρήση του δικαιούχου και των μελών της οικογενείας του ή για τις ανάγκες του νοικοκυριού του.
Τα μέσα μεταφοράς: ένα επιβατικό αυτοκίνητο ιδιωτικής χρήσης μέχρι εννιά (9) θέσεων περιλαμβανομένου και του οδηγού (ή ένα αυτοκινούμενο τροχόσπιτο) και το ρυμουλκούμενο από αυτό όχημα, ένα ρυμουλκούμενο τροχόσπιτο (δεν επιτρέπεται αν εισάγεται και αυτοκινούμενο τροχόσπιτο), ένα μοτοποδήλατο ή μία μοτοσικλέτα, ένα σκάφος αναψυχής, ένα ιδιωτικό αεροπλάνο.
Τα προσωπικά είδη δεν πρέπει να παρουσιάζουν με το είδος ή την ποσότητά τους οποιοδήποτε εμπορικό ενδιαφέρον, ούτε να προορίζονται για οικονομική επαγγελματική δραστηριότητα, με εξαίρεση τα φορητά όργανα και εργαλεία που είναι σχετικά και απαραίτητα για την άσκηση του επαγγέλματος του δικαιούχου.
Ποιά είδη δεν μπορεί να παραλάβει με απαλλαγές ο μετοικών;
Δεν παρέχεται απαλλαγή για οχήματα δημόσιας χρήσης (επιβατικό αυτοκίνητο δέκα θέσεων και πάνω συμπεριλαμβανομένου και του οδηγού, φορτηγό αυτοκίνητο για μεταφορά εμπορευμάτων, κάθε άλλο ειδικό όχημα).
Ποιες προϋποθέσεις πρέπει να πληρούνται, όσον αφορά τα είδη, για να μπορούν να παραδοθούν με απαλλαγές;
Προϋποθέσεις:
Για τα μέσα μεταφοράς (από ένα όπως αναφέρονται παραπάνω) παρέχεται απαλλαγή όταν εισάγονται τα συγκεκριμένα μέσα μεταφοράς που είχε στην κυριότητά του το δικαιούχο πρόσωπο και χρησιμοποίησε στον τόπο της προηγούμενης κατοικίας του επί έξι (6) τουλάχιστον μήνες πριν από την έκδοση του πιστοποιητικού μετοικεσίας και αναγράφονται στο πιστοποιητικό μετοικεσίας.
Η προϋπόθεση της 6μηνης κυριότητας, η οποία απαραίτητα πρέπει να είναι πλήρης και αποκλειστική και η χρησιμοποίηση των συγκεκριμένων μέσων μεταφοράς πρέπει να αποδεικνύεται με στοιχεία.
Η κυριότητα αποδεικνύεται από τον τίτλο κυριότητας και την άδεια κυκλοφορίας του μέσου μεταφοράς που ισχύει σε κάθε κράτος και καλύπτει την απαιτούμενη περίοδο των έξι (6) μηνών πριν τη μετοίκηση. Η χρησιμοποίηση του μέσου μεταφοράς επί έξι (6) τουλάχιστον μήνες αποδεικνύεται από την άδεια οδήγησης του δικαιούχου ή από επίσημα στοιχεία ότι ο δικαιούχος χρησιμοποιούσε αποκλειστικά επαγγελματία οδηγό στο απαιτούμενο διάστημα των έξι (6) μηνών.
Επισημαίνεται ότι η εξάμηνη κυριότητα, συνδυάζεται με την ταυτόχρονη χρησιμοποίηση και κυκλοφορία του μέσου μεταφοράς στον τόπο της προηγούμενης κατοικίας του δικαιούχου, όπου και πρέπει να βρίσκονται ταυτόχρονα ο δικαιούχος και το μέσον μεταφοράς.
Στην περίπτωση αυτή, στα μεταφορικά μέσα, παρέχεται απαλλαγή από το 80% του αντιστοιχούντος τέλους ταξινόμησης.
Ειδικά για το επιβατικό αυτοκίνητο ή αυτοκινούμενο τροχόσπιτο, η προϋπόθεση της 6μηνης κυριότητας και χρήσης, μπορεί να συντρέχει στο σύνολό της, είτε αθροιστικά, σε οποιοδήποτε από τα μέλη της οικογένειας (σύζυγοι και άγαμα παιδιά) που μετοικούν μαζί, αρκεί να θεμελιώνουν δικαίωμα, δηλαδή τα μέλη της οικογένειας να έχουν συνήθη κατοικία στο εξωτερικό πάνω από δύο συνεχόμενα χρόνια, σύμφωνα με τα αναφερόμενα παραπάνω για τα δικαιούχα πρόσωπα.
Τα πρόσωπα που μετοικούν από χώρα της Ε.Ε. και εισάγουν τα συγκεκριμένα μέσα μεταφοράς πρέπει να έχουν πληρώσει κανονικά τους φόρους που ισχύουν για την κανονική κυκλοφορία τους στη χώρα αυτή και να μην τυχαίνουν απαλλαγής ή επιστροφής των φόρων επειδή εξάγονται από την χώρα αυτή για να εισαχθούν στην Ελλάδα.
Εξαιρούνται τα μέσα μεταφοράς που έχουν αποκτηθεί σε κράτος της Ε.Ε.: στα πλαίσια των διπλωματικών και προξενικών σχέσεων, στα πλαίσια αναγνωρισμένων διεθνών οργανισμών, στα πλαίσια των παραχωρήσεων του Βορείου Ατλαντικού Συμφώνου, στα πλαίσια κληρονομικής διαδοχής.
Επισημαίνεται ότι εάν τα αυτοκίνητα δεν πληρούν την εκάστοτε τελευταία κοινοτική οδηγία, όσον αφορά τις εκπομπές ρύπων και καυσαερίων, ή είναι συμβατικής τεχνολογίας, προκειμένου να διαπιστωθεί η δυνατότητα ταξινόμησής τους από το Υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών θα πρέπει οι ενδιαφερόμενοι να επικοινωνούν με την παραπάνω υπηρεσία.
Ειδική εξαίρεση του αυτοκινήτου από την 6-μηνη κυριότητα και χρήση και την προθεσμία εισαγωγής (παρ. 4 άρθρο 5 της Δ. 245/1988):
Όταν το δικαιούχο πρόσωπο μετοικεί από τις Ηπείρους, Αμερική, Αφρική ή Αυστραλία καθώς και από τα κράτη του Ιράκ, της Ιορδανίας, Κουβέιτ, Σαουδικής Αραβίας, Μπαχρέιν, Κατάρ και των Ενωμένων Αραβικών Εμιράτων και ανεξάρτητα αν είχε στην κυριότητα και χρήση του αυτοκίνητο στον τόπο της προηγούμενης κατοικίας του, μπορεί να αποκτήσει επιβατικό αυτοκίνητο ή αυτοκινούμενο τροχόσπιτο από οποιαδήποτε χώρα εκτός Ελλάδος ή από τα αυτοκίνητα που παράγονται στην Ελλάδα, ακόμα και μετά την έκδοση του πιστοποιητικού μετοικεσίας, με τον όρο ότι ο τελωνισμός θα γίνει μέσα σε δώδεκα μήνες από την έκδοση του πιστοποιητικού μετοικεσίας και με την προϋπόθεση ότι ο δικαιούχος έχει άδεια οδήγησης αυτοκινήτου (ελληνική ή αλλοδαπή) που ισχύει κατά την έκδοση του πιστοποιητικού μετοικεσίας και θα καταβάλλει στην Ελλάδα το Φόρο Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.).Στην περίπτωση αυτή, όταν το αυτοκίνητο έχει αποκτηθεί σε άλλη χώρα της Ε.Ε. δεν είναι απαραίτητο να έχει καταβληθεί ο Φ.Π.Α. και άλλοι φόροι στη χώρα της Ε.Ε. στην οποία αποκτήθηκε, γιατί θα καταβληθεί στην Ελλάδα ο Φ.Π.Α. οπωσδήποτε.
Απαλλαγή από το 80% του αντιστοιχούντος στο όχημα τέλους ταξινόμησης:
Για την παροχή της απαλλαγής (80%) το επιβατικό αυτοκίνητο απαιτείται να είναι εντελώς καινούργιας, νέας αντιρρυπαντικής τεχνολογίας (με καταλύτη) και μέχρι 2.000 κ.ε. Στην περίπτωση που το Ι.Χ. επιβατικό αυτοκίνητο που εισάγεται είναι πάνω από 2000 κυβικά εκατοστά καταβάλλεται ο Φ.Π.Α., όπως και παραπάνω, και το 50% του προβλεπόμενου τέλους ταξινόμησης.
Σε τι περιορισμούς υπόκεινται τα μέσα μεταφοράς που έχουν παραληφθεί με τις απαλλαγές των περί μετοικεσίας διατάξεων;
Τα μέσα μεταφοράς, μέχρι να συμπληρωθεί έτος από τον τελωνισμό τους (από την ημερομηνία αποδοχής του τελωνειακού παραστατικού), δεν επιτρέπεται, με οποιοδήποτε τρόπο, τυπικό ή άτυπο: να μεταβιβαστούν, να εκμισθωθούν, να αποτελέσουν αντικείμενο ενεχύρου ή χρησιδανείου, να παραχωρηθεί η χρήση τους σε τρίτους, να παραμένουν, έστω και για φύλαξη, σε χώρους εμπορίας παρόμοιων ειδών ή προκειμένου για αυτοκίνητα, και σε χώρους στάθμευσης αυτοκινήτων που είναι και χώροι εμπορίας αυτοκινήτων , να οδηγούνται έστω και για μία μόνο φορά από τρίτους, ανεξάρτητα από την υπαιτιότητα του δικαιούχου.
Ειδικά για το αυτοκίνητο, κατά το ετήσιο περιοριστικό διάστημα, επιτρέπεται να το οδηγούν εκτός από το δικαιούχο πρόσωπο, ο/η σύζυγος αυτού ή τα άγαμα παιδιά του. Εάν το δικαιούχο πρόσωπο είναι άγαμο τότε επιτρέπεται να το οδηγούν οι γονείς του και τα άγαμα αδέλφια του.
Σε περίπτωση που ο δικαιούχος επιθυμεί να διαθέσει τα μέσα μεταφοράς πριν περάσει το περιοριστικό έτος, πρέπει προηγουμένως να ζητήσει την έγκριση του τελωνείου και να καταβάλει τους δασμούς και φόρους από τους οποίους έτυχε απαλλαγής, με τέλη εκπρόθεσμης καταβολής από της εισαγωγής. Ειδικά για το αυτοκίνητο, το τελωνείο χορηγεί ειδικό πιστοποιητικό με το οποίο αίρονται οι περιορισμοί του έτους. Αν η διάθεση γίνει, χωρίς την έγκριση του τελωνείου, εισπράττονται οι δασμοί και οι φόροι από τους οποίους έτυχε απαλλαγής ο δικαιούχος, με τέλη εκπρόθεσμης καταβολής.
Ποιά είναι η διαδικασία και η απαιτούμενη επιβάρυνση για τη μεταβίβαση αυτοκινήτου που παραλήφθηκε ατελώς από μετοικούντα;
Μετά την παρέλευση του ετήσιου περιοριστικού διαστήματος το δικαιούχο ατέλειας πρόσωπο, έχει τη δυνατότητα, μόνο με έγκριση της αρμόδιας Τελωνειακής Αρχής (Τελωνείο που τελωνίστηκε το αυτοκίνητο) να μεταβιβάσει το αυτοκίνητο, εφόσον όμως καταβληθεί ποσοστό του τέλους ταξινόμησης ανάλογα με το διάστημα που έχει παρέλθει από την ημερομηνία αποδοχής του παραστατικού εισαγωγής, μέχρι την καταβολή του ως ακολούθως:
Από 1 έως 2 έτη καταβάλλεται το 50%. Από 2 έως 3 έτη καταβάλλεται το 40%. Από 3 έως 4 έτη καταβάλλεται το 30%. Από 4 έως 5 έτη καταβάλλεται το 20%. Από 5 έτη και άνω χωρίς καταβολή.
Η έγκριση για την μεταβίβαση του αυτοκινήτου χορηγείται ύστερα από αίτηση που καταθέτει αυτοπροσώπως στην αρμόδια Τελωνειακή Αρχή, το δικαιούχο ατέλειας πρόσωπο. Όταν η αίτηση προς την αρμόδια Τελωνειακή αρχή, υποβάλλεται, από πρόσωπο, εξουσιοδοτημένο για την μεταβίβαση του αυτοκινήτου, τότε η έγκριση χορηγείται, εφόσον προηγουμένως καταβληθεί ποσό ίσο προς το διπλάσιο του ποσού που προκύπτει σύμφωνα με τα παραπάνω και πάντως όχι μικρότερο των 2.934 ευρώ.
Σε περίπτωση θανάτου του δικαιούχου πριν από το περιοριστικό έτος, αίρονται οι περιορισμοί του έτους, εφόσον προηγουμένως δεν έχει διαπιστωθεί παράβαση. Στην περίπτωση αυτή, οι κληρονόμοι δεν καταβάλλουν τίποτα στο τελωνείο. Ειδικά για το αυτοκίνητο, το τελωνείο χορηγεί ειδικό πιστοποιητικό με το οποίο αίρονται οι περιορισμοί του έτους.
