Εκτελωνισμός μεταχειρισμένου αυτοκινήτου

ΔEN είναι λίγες οι φορές που μας ρωτούν αν συμφέρει να εισαγάγει κάποιος αυτοκίνητο από το εξωτερικό. Στο κατά πόσο είναι συμφέρουσα μια τέτοια ενέργεια προσπαθούμε να απαντήσουμε στις επόμενες σελίδες, παραθέτοντας και τη σχετική διαδικασία που θα πρέπει να ακολουθήσει ο επίδοξος «εισαγωγέας». H διαδικασία αυτή του «εξελληνισμού» του αυτοκινήτου που αγοράσατε στο πρόσφατο ταξίδι σας στην Ευρώπη σε καλή τιμή ξεκινά ευθύς με τον ερχομό του οχήματος στην Ελλάδα. Kαταρχήν, το τετράτροχο πρέπει να δηλωθεί στην πλησιέστερη τελωνειακή αρχή μέσα σε μόλις μία εργάσιμη ημέρα. Τη συμπλήρωση του τυποποιημένου εντύπου, της «δήλωση άφιξης οχήματος», ακολουθεί η προμήθεια της βεβαίωσης αντιρρυπαντικής τεχνολογίας του αυτοκινήτου, σύμφωνα με τις ισχύουσες Kοινοτικές διατάξεις, από το υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών. Από εκεί και έπειτα, o χρόνος που έχετε στη διάθεσή σας για να ολοκληρώσετε την απαραίτητη διαδικασία φθάνει μέχρι την 15η ημέρα του επόμενου από την άφιξή σας μήνα.

Στο προκείμενο
Στην αρμόδια τελωνειακή αρχή που θα απευθυνθείτε, προσκομίζετε την άδεια κυκλοφορίας του αυτοκινήτου και το τιμολόγιο αγοράς, μαζί με τη δήλωση άφιξής του και τη βεβαίωση αντιρρυπαντικής τεχνολογίας. Αν είστε έμπορος και φέρνετε το αυτοκίνητο στην Ελλάδα με σκοπό την πώλησή του, πληρώνετε ΦΠΑ. Αν είστε ιδιώτης, απαλλάσσεστε από το ΦΠΑ, αρκεί βέβαια αυτός να έχει εξοφληθεί στη χώρα από την οποία προέρχεται το όχημα και μόνο εκεί (για παράδειγμα, στη Γερμανία, ο ΦΠΑ είναι 16%, ενώ στο Βέλγιο 21%). Αν έχετε αγοράσει το όχημα από ιδιώτη, αντί του τιμολογίου, θα πρέπει προσκομίσετε ιδιωτικό συμφωνητικό αγοράς θεωρημένο για το γνήσιο της υπογραφής από την πλησιέστερη, ως προς τη μόνιμη κατοικία του προηγούμενου κατόχου, προξενική αρχή. Η υποχρέωση αυτή, που οπωσδήποτε αυξάνει το γραφειοκρατικό όγκο της συναλλαγής σας, έχει επικριθεί ιδιαίτερα από τους εμπόρους εισαγωγείς μεταχειρισμένων αυτοκινήτων, όμως οι αρμόδιες υπηρεσίες απαντούν επικαλούμενοι τα φαινόμενα παρα-εμπορίου και τους διαφυγόντες φόρους που έχουν σημειωθεί στο παρελθόν κατά συρροή σε χώρες με έντονο ελληνικό στοιχείο (π.χ., Γερμανία).

Περί εξοπλισμού
Πολλά έχουν κατά καιρούς γραφτεί για τα επίπεδα εξοπλισμού των εισαγόμενων μεταχειρισμένων αυτοκινήτων, καθώς συχνά χρεώνονται στο τελωνείο ξεχωριστά κάποια από τα αξεσουάρ, όπως οι ζάντες ελαφρών κραμάτων, οι αεροτομές και διάφορα άλλα. Ωστόσο, οι αρμόδιες υπηρεσίες μάς διαβεβαιώνουν πως ό,τι παραπάνω κοστολογείται, απλώς γιατί δε συμπεριλαμβάνεται στο βασικό εξοπλισμό με τον οποίο πωλείται το αυτοκίνητο από το εργοστάσιο κατασκευής του και είναι γνωστός στην Υπηρεσία Αξιών. Δεν υπάρχει, λοιπόν, περίπτωση να υπολογιστεί επιπλέον το σύστημα ΑΒS, οι αερόσακοι ή οι ηλεκτρικοί καθρέφτες, εφόσον αποτελούν χαρακτηριστικά της συγκεκριμένης έκδοσης του μοντέλου που θέλετε να εκτελωνίσετε.

Στην ουσία
Καλό θα ήταν να ξεχάσετε εξαρχής την αγορά αυτοκινήτου που εμπίπτει σε προηγούμενες του 1999 Kοινοτικές οδηγίες: τo ποσοστό του ειδικού τέλους ταξινόμησης επί της εργοστασιακής αξίας των οχημάτων αυτών των κατηγοριών είναι απαγορευτικό για την όποια συνέχεια και αυξάνει κατακόρυφα το κόστος (από 83% μέχρι 266% για αυτοκίνητα από 1.801–2.000 κ.εκ., από 142% μέχρι 366% για αυτοκίνητα με χωρητικότητα κινητήρα από 2 λίτρα και άνω). Για τα τετράτροχα που προέρχονται από χώρες–μέλη της Eυρωπαϊκής Ένωσης δε χρειάζεται έγκριση τύπου, ενώ για την εύρεση της εργοστασιακής αξίας έχουν ήδη φροντίσει οι αντιπρόσωποι με τους πίνακες αξιών που καταθέτουν κάθε χρόνο στη Διεύθυνση Προσδιορισμού Αξίας Εμπορευμάτων (ΔΙΠΑΕ). Η υπηρεσία αυτή εδρεύει στις τελωνειακές εγκαταστάσεις που βρίσκονται απέναντι από την εκκλησία του Αγίου Νικολάου, στο λιμάνι του Πειραιά. Από αυτή θα πληροφορηθείτε την ακριβή αξία του αυτοκινήτου που σας ενδιαφέρει τη χρονιά της κατασκευής του. Από εκεί και πέρα, το ειδικό τέλος ταξινόμησης υπολογίζεται πάντοτε επί της μεγαλύτερης δηλωθείσας τιμής: αν στο τιμολόγιο αγοράς σας αναγράφεται αξία υψηλότερη της κατατεθειμένης στη ΔΙΠAE εργοστασιακής, αυτή είναι που τελικά θα «μετρήσει» για τα περαιτέρω και αντιστρόφως. Το «σημείο» αυτό είναι και το κρισιμότερο εν γένει του εκτελωνισμού. Αν έχετε αγοράσει σε πραγματικά καλή τιμή, θα βγείτε κι εσείς ωφελημένοι, παρότι με τη διάταξη της «μεγαλύτερης ως ισχύουσας αξίας» οι αρμόδιες υπηρεσίες κερδίζουν πάντα.

Τα περαιτέρω
Ύστερα από το οριστικό «ξεκαθάρισμα» της αξίας του αυτοκινήτου, αφαιρείται από αυτήν το ποσοστό που έχει σχέση με τα χρόνια παλαιότητάς του (7% για οχήματα ηλικίας ενός έτους, 14% για τα διετίας και ούτω καθεξής). Στο ποσό που απομένει προστίθεται το ειδικό τέλος ταξινόμησης που του αναλογεί, και στο σημείο αυτό τελειώνει το μεγαλύτερο μέρος του «τρεξίματος» – και των εξόδων. Αν έχετε φέρει το αυτοκίνητο οδικώς στο τελωνείο, θα πρέπει να πληρώσετε ακόμη 620 ευρώ, ως «τεκμαρτό ναύλο», για τα οχήματα άνω των 2 λίτρων. Αν το τετράτροχό σας έχει φθάσει με νταλίκα μέχρι εκεί και υπάρχει απόδειξη φορτωτικής, το έξοδο αυτό περιορίζεται περίπου κατά το ήμισυ. Ακολουθεί το παράβολο για τα ΚΤΕΟ και η επίσκεψη στο υπουργείο Συγκοινωνιών, όπου δίνετε ένα παράβολο ταξινόμησης ύψους περίπου 75 ευρώ για τις ελληνικές πινακίδες, ενώ επίσης πληρώνετε για να προμηθευτείτε και το αυτοκόλλητο για τα ετήσια τέλη κυκλοφορίας. Εννοείται, βέβαια, πως το αυτοκίνητο δεν κυκλοφορεί, ώσπου να τελειώσει ολόκληρη η διαδικασία.

«Μεταχειρισμένο θεωρείται το αυτοκίνητο εκείνο που έχει συμπληρώσει έξι μήνες ή 6.000 χιλιόμετρα από την ημέρα της κυκλοφορίας του.»

Ασαφής φαίνεται να είναι η διαδικασία εκτελωνισμού μοντέλων που δεν εισάγονται στην Ελλάδα από τις αντιπροσωπείες, όπως, για παράδειγμα, το Opel Omega και η τρίλιτρη Alfa Romeo GTV. Η εργοστασιακή τους αξία δεν έχει κατατεθεί σε καμιά υπηρεσία και προσδιορίζεται κυρίως με βάση τους πίνακες τιμών ξένων περιοδικών. Eπίσης, σε αυτή την περίπτωση απαιτείται ακόμα μία βεβαίωση –από την αντιπροσωπεία αυτήν τη φορά– περί της αντιρρυπαντικής τεχνολογίας που αυτό χρησιμοποιεί. Η «κατά προσέγγιση» εκτίμηση, όσο κι αν έχει στοιχεία αξιοπιστίας, δεν είναι επίσημη, ούτε έγκυρη, αλλά υιοθετείται ως τακτική από το κράτος, αποτελώντας φυσικά ανακολουθία…

Παραδείγματα
Επιλέξαμε να «φέρουμε» στην Ελλάδα τέσσερα αυτοκίνητα μεγάλων και πολυτελών κατηγοριών. Άλλωστε, η πρακτική εισαγωγής μεταχειρισμένων επιβατικών στη χώρα μας αυτές αφορά, αφού δεν υπάρχουν καθόλου κίνητρα οικονομικού χαρακτήρα για τις μικρότερες. Οι εκδόσεις είναι οι βασικές, με το στάνταρντ εξοπλισμό, που ούτως ή άλλως είναι πλουσιότατες στα υψηλού κύρους αυτά μοντέλα. Το «σενάριο» ορίζει πως αποκτήσαμε αυτά τα αυτοκίνητα για προσωπική μας χρήση, από τη γερμανική και την ιταλική αγορά. Και ακολουθώντας τη διαδικασία, ας δούμε πού θα καταλήξουμε…

Αυτοκίνητο Mercedes E240 Porsche Boxster 2.7 Jaguar S 3.0 Maserati 3200 GT
Έτος 2001 2000 2000 2002
Τιμή αγοράς 30.000 35.000 22.500 58.000
Εργοστασιακή 22.550 26.000 27.000 50.800
Υπερισχύουσα 30.000 35.000 27.000 58.000
Παλαιότητα-% 6.300(21%) 9.800(28%) 7.560(28%) 16.240(28%
αξ.ταξινόμ. 23.700 25.200 19.440 41.760
Τελικ.φόρος 11.850(50%) 12.600(50%) 9.720(50%) 20.880(50%
Σύνολο 41.850 47.600 32.220 78.880
Τιμ.Ελλάδας 45.000 55.000 39.000 83.000

(O πρώτος αριθμός σε κάθε σειρά αναφέρεται στην Μercedes, ο δεύτερος στην Porsche κ.ο.κ.)

Συμπεράσματα
Πράγματι, όπως κανείς μπορεί να διαπιστώσει από τη «δειγματοληψία» μας, υπάρχουν διαφορές που μπορούν να θεωρηθούν και αξιόλογες, της τάξης των 3.500–7.000 ευρώ, σε σχέση με τις τιμές των ανάλογων μοντέλων στην ελληνική αγορά μεταχειρισμένων αυτοκινήτων. Βέβαια, αυτές είναι και επισφαλείς, αφού ένα απρόβλεπτο έξοδο μπορεί να μειώσει δραστικά το τελικό όφελος και να μεταβάλει τη διαδικασία σε αγγαρεία. Η «ψαλίδα» της διαφοράς μπορεί να ανοίξει περισσότερο, αν αγοράσει κανείς από ιδιώτη χώρας της Ε.Ε., όμως από εδώ αρχίζουν και οι δυσκολίες, αφού σε ταξίδι–αστραπή δεν είναι εύκολο να πέσει κανείς πάνω στην κατάλληλη ευκαιρία. Βοηθούν, βέβαια, οι συχνές μετακινήσεις στην Ευρώπη και ο εντοπισμός συγκεκριμένων αυτοκινήτων. Οι γνωριμίες που στο μεταξύ έχετε κάνει πιθανό να σας φέρουν σε επαφή με το μερακλή ιδιώτη ή το σοβαρό επαγγελματία πωλητή που θα μπορέσετε να εμπιστευτείτε. Και όταν η αγορά αυτοκινήτου… εγκατασταθεί στο μυαλό σας και αποφασίσετε να αρχίσετε την έρευνα, καλό θα ήταν να πληροφορηθείτε από την αρμόδια ελληνική υπηρεσία την αξία των δύο, τριών αυτοκινήτων που σας ενδιαφέρουν πιο πολύ. Αν γνωρίζετε και αυτήν τη σημαντική λεπτομέρεια πριν από την τελική σας απόφαση, θα έχετε εσείς το πλεονέκτημα στην όποια επιλογή σας, όταν προκύψει η επιθυμητή για την πραγματοποίηση της αγοράς σας τιμή. Σε ό,τι αφορά το γράμμα του νόμου για την αποδοχή της μεγαλύτερης τιμής -ανάμεσα σε εκείνη της αγοράς και της επίσημης αξίας- ως ισχύουσας για τις τελωνειακές αρχές, θα πρέπει να τονίσουμε ότι καταργεί κατά περίπτωση στην ουσία τους καταλόγους της Υπηρεσίας Αξιών, τους οποίους παράλληλα επικαλείται για να προστατέψει τη νομιμότητα των συναλλαγών, κάτι οξύμωρο, που συνιστά όμως την πραγματικότητα, αφού τελικά έτσι γίνεται.