Μέσα στους 22 πιο επικίνδυνους δρόμους του κόσμου είναι και ένας ελληνικός. Χωρίς δεύτερη σκέψη, ταξιδεύουμε μέχρι εκεί για τη δική μας αυτοψία.
Σύμφωνα με την έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και της βρετανικής εταιρείας Driving Experiences, μέσα στους 22 πιο επικίνδυνους δρόμους του κόσμου είναι και ένας ελληνικός. Χωρίς δεύτερη σκέψη, ταξιδεύουμε μέχρι εκεί για τη δική μας αυτοψία! Για την ακρίβεια… οδηγείν επικινδύνως – ή μήπως όχι; Με αυτήν ως κύρια απορία, ετοιμάζουμε τις αποσκευές μας και ξεκινάμε για Αιτωλοακαρνανία, και συγκεκριμένα για Πατιόπουλο και Περδικάκι. Διευκρίνιση εδώ: ο λόγος για ένα χωμάτινο κομμάτι που ενώνει αυτά τα δύο χωριά, και όχι φυσικά για την κύρια επαρχιακή οδό, την οποία χρησιμοποιούν καθημερινά αρκετοί με μοτοσυκλέτες, αυτοκίνητα, φορτηγά και λεωφορεία για τη μετακίνησή τους. Επειδή, όμως, δεν ξέρουμε τι θα συναντήσουμε, ξεκινάμε με τα καλύτερα δυνατά «εφόδια». Δύο τετρακίνητα Subaru νέας γενιάς, το XV 1.6i των 114 ίππων, αυτήν τη φορά όμως με χειροκίνητο κιβώτιο ταχυτήτων (σε σχέση με το CVT που είχαμε δοκιμάσει στο τεύχος Δεκεμβρίου) και το 2λιτρο τουρμποντίζελ Forester των 147 ίππων, αποτελούν για εμάς ιδανικές επιλογές για τέτοιου είδους εγχειρήματα, αφού καταφέρνουν να συνδυάζουν με μαεστρία αρετές όπως την άνεση, τη σιγουριά και το σκληροτράχηλο χαρακτήρα, όποτε και αν χρειαστεί αυτός να επέμβει. Επιβιβαστείτε λοιπόν μαζί μας για την «επικίνδυνη» αυτή διαδρομή, αλλά και για ένα οδοιπορικό σε μερικά από τα ωραιότερα μέρη της Αιτωλοακαρνανίας και της Ευρυτανίας!
*Ζην επικινδύνως
Έπειτα από αυτό, όλα παιχνιδάκι…
Πώς ξεκινά το ταξίδι μας; Αιτωλοακαρνανία είπαμε, άρα είναι σχεδόν μονόδρομος ο μακράν χειρότερος ελληνικός δρόμος – και για αυτό δε χρειαζόμαστε καμία έρευνα να μας επιβεβαιώσει ή να την επιβεβαιώσουμε… Αθηνών-Πατρών, με άλλα λόγια, και ύστερα από αυτό όλα μας φαίνονται παιχνιδάκι. Ιδανική προθέρμανση ετοιμότητας για το ιδιότυπο αυτό οδοιπορικό μας και τηλέφωνο στο αστυνομικό τμήμα Εμπεσού (με τομέα ευθύνης το δρόμο «μας»), όπου ο ευγενέστατος Διοικητής του, κ. Ράπτης, μας περιμένει για να μας κατευθύνει, να μας συμβουλέψει και να μας βοηθήσει σε ό,τι χρειαστούμε. «Στο ύψος του χωριού Θύαμος, θα βρείτε μια ταμπέλα δεξιά για Αγία Μαρίνα-Αγία Σωτήρα. Εκεί ξεκινάει ο συγκεκριμένος δρόμος, ο οποίος όμως δεν είναι ο βασικός, που χρησιμοποιεί ο κόσμος καθημερινά, ένας απλός χωματόδρομος είναι… Δεν πρόκειται για την κύρια επαρχιακή οδό.»
Πέρασμα από τη γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου και ανέβασμα από Μεσολόγγι, την «Κλεισούρα» -την οποία έχουμε γλιτώσει με το νέο κομμάτι που έχει γίνει τα τελευταία χρόνια- και το Αγρίνιο, με κατεύθυνση προς την Αμφιλοχία. Πριν από τη γέφυρα του Αχελώου στρίβουμε δεξιά και ακολουθούμε τις πινακίδες για τον παλαιό δήμο Ινάχου και χωριά όπως είναι τα Μπαμπαλιό, Ποδογορά, Χαλκιόπουλοι αλλά και του προορισμού μας, Πατιόπουλο, Περδικάκι κτλ. Οι παλιότεροι το Περδικάκι μπορεί να το γνωρίζουν ως «Σακαρέτσι», και ο λόγος για ένα ορεινό χωριό της επαρχίας Βάλτου του νομού Αιτωλοακαρνανίας, χτισμένο σε υψόμετρο 740 μέτρων.
Στο ταξίδι μέχρι εκεί, τώρα, τα δύο Subaru μάς φιλοξενούν με χαρακτηριστική άνεση, με τους πολλούς χώρους για μικροαντικείμενα να μας λύνουν τα χέρια. Μπορεί τα πορτ μπαγκάζ τους (380 λίτρα για το XV και 505 για το Forester) να μην είναι τα μεγαλύτερα των κατηγοριών τους, αλλά ο χώρος στην καμπίνα που έχουν στη διάθεσή τους οι επιβάτες και στις δύο περιπτώσεις είναι υπεραρκετός. Φουλάρισμα λίγο πριν από την «εκκίνηση» της διαδρομής μας και, φυσικά, σημαντική διαφορά στην κατανάλωση αλλά και στην αυτονομία των δύο μοντέλων, με το βενζινοκίνητο να έχει ως μέση τα 9,1 λίτρα/100 χλμ. (9,3 το CVT), την ίδια ώρα που το «πετρέλαιο» Forester κυμαίνεται στα 8,1 λίτρα/100 χλμ. Σε αυτό το βοηθούν πολύ και η σωστή κλιμάκωση του 6τάχυτου μηχανικού κιβωτίου του αλλά και η άνεση που του χαρίζει η υψηλή ροπή των 35,7 χλγμ. από το 2λιτρο μπόξερ κινητήρα, η οποία γίνεται αισθητή κυρίως μετά τις 2.000 σ.α.λ. Αν εκμεταλλευτείς σωστά αυτά τα στοιχεία, καταφέρνεις να κινείσαι ταχύτατα και εξαιρετικά οικονομικά για τα δεδομένα ενός αυτοκινήτου 1.998 κ.εκ. και, φυσικά, 1.596 κιλών.
Από την άλλη το XV, το νεοφερμένο crossover της εταιρείας, περιμέναμε πώς και πώς να το δούμε με το χειροκίνητο κιβώτιο, αφού θεωρούσαμε ότι αυτό θα του ταιριάζει καλύτερα. Έτσι, το συμπέρασμα από το ταξίδι στην εθνική αλλά και γενικότερα από τις ασφάλτινες διαδρομές που κάναμε μέχρι τον προορισμό μας είναι ότι θα θέλαμε πιο κοντές σχέσεις κιβωτίου, έτσι ώστε να βοηθιέται περισσότερο ο σχετικά αδύναμος κινητήρας των 1.599 κ.εκ. με τα 15,3 κιλά ροπής στις 4.000 σ.α.λ. Μην ξεχνάμε ότι η συγκεκριμένη έκδοση (σε αντίθεση με τη CVT) προσφέρει και δυνατότητα υποπολλαπλασιασμού των σχέσεων μετάδοσης, με το μοχλό για τα «κοντά» να βρίσκεται ακριβώς δίπλα από το χειρόφρενο, πίσω από τον κανονικό λεβιέ του κιβωτίου.
Δεξιά για Αγία Μαρίνα-Αγία Σωτήρα…
Ταξιδεύοντας για εκεί, οι εικόνες που συναντάμε μας επιβάλλουν να ακροβατούμε ανάμεσα στο ρεπορτάζ και το οδοιπορικό. Εξηγούμαστε. Με διαφορετική διάθεση έχουμε ξεκινήσει, αλλά το πανέμορφο τοπίο της περιοχής, οι δρόμοι με άποψη, οι τεχνητές λίμνες, τα ηπειρώτικα τοξοειδή γεφύρια αλλά και τα χρώματα-τέμπερες της εποχής μάς αναγκάζουν να το βλέπουμε και διαφορετικά. Με τον φυσιολάτρη Θ.Η. μαζί σου, βέβαια, δεν μπορείς να κάνεις και αλλιώς, και έτσι οι κάρτες των φωτογραφικών μηχανών γεμίζουν πανεύκολα με πολλά MByte από ιδιαίτερες εικόνες.
Η ώρα περνάει γρήγορα και, ενώ έχουμε στα αριστερά μας το χωριό Θύαμο, συναντάμε σε ένα κιόσκι την ιδανική πηγή πληροφόρησης. Δύο τοπικοί οδηγοί ταξί μας δίνουν τις τελευταίες σημαντικές πληροφορίες, ενώ γνωρίζουν ακριβώς και το θέμα, με τη διάσταση που έχει πάρει κυρίως μέσα από το Διαδίκτυο. «Ναι, από εδώ ξεκινάει αυτός ο δρόμος. Εκεί, στην ταμπέλα για Αγία Μαρίνα και Αγία Σωτήρα, θα κάνετε δεξιά και όταν τελειώσει ο χωματόδρομος θα βγείτε στο Περδικάκι. Να προσέχετε.» Μηδενίζουμε το μερικό χιλιομετρητή (πρακτική η μικρή οθόνη στη μέση των ταμπλό και των δύο αυτοκινήτων και χρήσιμες οι πληροφορίες που προκύπτουν από αυτήν), κρατάμε ενδεικτικά και την ώρα, για να ξέρουμε πόσο χρόνο θα χρειαστούμε για να βγούμε από το δρόμο, και ξεκινάμε.
Τα φορητά συστήματα πλοήγησης έχουν χαθεί εντελώς, αφού βαδίζουμε σε μη χαρτογραφημένα «μονοπάτια», οπότε και η αγωνία μας να μην επιλέξουμε λάθος διχάλα μέσα στο βουνό ανεβάζει ακόμα πιο πολύ το βαθμό δυσκολίας του όλου εγχειρήματος. Στα θετικά ο καλός καιρός που έχουμε για σύμμαχο, η ημέρα που έχει μεγαλώσει, με το φως της να βοηθάει πολύ, και οι ροδιές που βλέπουμε στο δρόμο, οι οποίες μάλιστα είναι και πρόσφατες. Το γεγονός ότι είμαστε δύο αυτοκίνητα μας κάνει να νιώθουμε πιο σίγουροι και ασφαλείς, κάτι που ούτως ή άλλως αποτελεί άγραφο κανόνα στις εκτός δρόμου περιηγήσεις. Ποτέ να μην τις κάνετε μόνοι σας, για πολλούς λόγους…
Πώς είναι, όμως, τα πράγματα στο δρόμο; Πολύ στενός σε ορισμένα σημεία του, σε βαθμό που να φοβάσαι πραγματικά μήπως σου τύχει κάποιος ερχόμενος από την αντίθετη κατεύθυνση. Τότε τα πράγματα θα είναι πολύ δύσκολα, αφού η όπισθεν δεν ενδείκνυται σε τέτοια μέρη… Το οδόστρωμα, το χώμα δηλαδή του βουνού, εναλλάσσεται συνεχώς, από «σπαστήρι» σε γλιστερό και από εξαιρετικά μαλακό σε βρεγμένο στα σκιερά σημεία. Βέβαια, είμαστε εδώ με δύο ιδανικά τετρακίνητα οχήματα, εφοδιασμένα και με σωστά ελαστικά της Yokohama. To XV θυμίζουμε ότι απέχει 22 εκ. από το έδαφος, ενώ το συγκεκριμένο, με τα «κοντά» στη φαρέτρα του, διαθέτει αυξημένες δυνατότητες όταν και όποτε χρειαστεί. Σε τόσο ανηφορική διαδρομή, τα χρησιμοποιούμε και για ένα λόγο παραπάνω, αφού ο σχετικά αδύναμος βενζινοκινητήρας δεν αρκεί για να ανεβάσει με άνεση το αμάξωμα των 1.436 κιλών, αλλά με τα «κοντά» το θέμα λύνεται με συνοπτικές διαδικασίες! Σημειώστε εδώ ότι το συγκεκριμένο XV, το χειροκίνητο, χρησιμοποιεί την πιο «καθαρόαιμη» μορφή τετρακίνησης, με τρία διαφορικά, εκ των οποίων το κεντρικό έχει συνεκτικό συμπλέκτη και είναι περιορισμένης ολίσθησης, σε αντίθεση με την έκδοση CVT, στην οποία ένας ηλεκτρονικός συμπλέκτης φροντίζει για την κατά περίπτωση μεταφορά μέρους της ροπής στους πίσω τροχούς.
Ίδιας λογικής τετρακίνηση, λοιπόν, και με το έτερο αυτοκίνητο της παρέας μας, το Forester, το οποίο μπορεί να μη διαθέτει δυνατότητα υποπολλαπλασιασμού των σχέσεων μετάδοσης, αλλά η εύστοχη κλιμάκωση του κιβωτίου και, φυσικά, η αφθονία ροπής από χαμηλά μας επιτρέπουν να κινούμαστε με χαρακτηριστική ευκολία μαζί του και σε αυτά τα εδάφη. Έχουμε κάνει ήδη 9 χιλιόμετρα μέσα στο βουνό, τα Navi δεν έχουν «βρεθεί» ακόμη, παρά μόνο ως στίγμα, και συνεχίζουμε να ανεβαίνουμε. «Ψαρώνεις με το ύψος και τον γκρεμό στα αριστερά…» αναφέρει στον ασύρματο ο Π.Τ., και πραγματικά αυτό είναι το στοιχείο που κάνει εξαιρετικά επικίνδυνο το συγκεκριμένο κομμάτι, ανάλογα πάντα και με το ποια περίοδο θα σου τύχει να το περάσεις. Σαφώς δε θα το επιλέγαμε με κακές -χειμερινές- καιρικές συνθήκες ή βράδυ…
Συνεχίζουμε και, ευτυχώς για την περίσταση, νιώθουμε ότι είμαστε μόνοι μας στο βουνό, χωρίς περίεργες συναντήσεις από το απέναντι «ρεύμα». Έπειτα από περίπου μιάμιση ώρα και 17 απαιτητικά χιλιόμετρα, έχουμε σχεδόν φτάσει, αφού μπροστά μας είναι πλέον ένα ασφάλτινο κομμάτι που οδηγεί στο Περδικάκι και μία ταμπέλα καλωσορίσματος: «Το αντάμωμα εδώ στα βουνά του Σακαρετσίου -σημερινό Περδικάκι- το καθιέρωσε ο Σύλλογος Σαρακατσαναίων επί προεδρίας του Γιάννη Κάτσιου». Φτάσαμε, λοιπόν.
Συμπέρασμα; Η χώρα μας είναι γεμάτη από τέτοιους δρόμους, μερικοί μάλιστα είναι σε χειρότερη κατάσταση από τον συγκεκριμένο – χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν «αξίζει» να είναι από τους χειρότερους που έχουμε. Η παγκόσμια… διάκριση είναι αναμφίβολα υπερβολική. Αυτό εμάς, ωστόσο, δε μας ενόχλησε καθόλου, αφού μας έδωσε την αφορμή να ταξιδέψουμε σε μερικά από τα πιο ωραία μέρη της Αιτωλοακαρνανίας και της Ευρυτανίας, και αυτό μας χαροποιεί ιδιαίτερα. Δε θα επιστρέψουμε, πάντως, από τον ίδιο δρόμο…
Φύγαμε για Καρπενήσι!
Στην πανέμορφη Ευρυτανία για επίλογο, κυκλώνοντας, τόσο για να αποφύγουμε την απαράδεκτη εθνική οδό (σ.σ.: δεν κοιτάμε να φτιάξουμε κανένα σοβαρό δρόμο;) όσο και για να ολοκληρώσουμε με διάθεση οδοιπορικού. Απίστευτο κατηφόρι, με καλή άσφαλτο, ποικιλία στροφών και ειδυλλιακή θέα αμέσως μετά το Περδικάκι, και κατεύθυνση προς την «Τατάρνα». Ο λόγος για μια γέφυρα σήμα κατατεθέν της περιοχής, η οποία πιθανότατα χτίστηκε στα μέσα του 17ου αιώνα από πρωτομάστορες του τόπου. Το όνομά της το πήρε προφανώς από το κοντινό μοναστήρι Παναγίας της Τατάρνας. Σήμερα βρίσκεται μέσα στα νερά της τεχνητής λίμνης των Κρεμαστών, μετά την κατασκευή του ομώνυμου φράγματος, τη δεκαετία του 1960. Στη θέση της υπάρχει σύγχρονη γέφυρα, που σχεδίασε ο πολιτικός μηχανικός Αρίσταρχος Οικονόμου και που για το έργο του αυτό κέρδισε τρία διεθνή βραβεία. Η κατασκευή της πρωτοποριακής αυτής γέφυρας ξεκίνησε το 1965 και ολοκληρώθηκε το 1970, και από αυτήν διέρχεται επαρχιακή οδός που συνδέει τους νομούς Αιτωλοακαρνανίας και Ευρυτανίας.
Αργά το απόγευμα, και με το φως να μη μας βοηθά πια στη φωτογράφιση, διανυκτερεύουμε στο πάντα ενδιαφέρον Καρπενήσι. Φαγητό, Champions League στην τηλεόραση και ξεκούραση στο μενού μας (καθημερινές μένεις πολύ φθηνά σε τέτοια μέρη, τα οποία το σαββατοκύριακο ξεφεύγουν…), αφού το επόμενο πρωινό έχει ακόμα μία ωραία διαδρομή. Σε πιο γνωστά λημέρια αυτήν τη φορά, από Καρπενήσι για Προυσό και μέχρι την ομώνυμη Μονή, αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Το μοναστήρι βρίσκεται 31 χιλιόμετρα νότια του Καρπενησίου, 2 χιλιόμετρα από το χωριό, και είναι χτισμένο σε ένα τοπίο επιβλητικό, σε απόκρημνη, βραχώδη περιοχή μεταξύ των βουνών Χελιδόνα, Καλιακούδα και της οροσειράς του Τυμφρηστού, μέσα στα έλατα.
Με αυτές τις στιγμές γαλήνης θα ολοκληρώσουμε το ιδιαίτερο αυτό ρεπορτάζ-οδοιπορικό μας, το οποίο αλλιώς ξεκίνησε και αλλιώς εξελίχθηκε. Άλλωστε, μην ξεχνάμε ότι βρισκόμαστε στην Ελλάδα. Στο ωραιότερο «οικόπεδο» του κόσμου, δηλαδή, με τη μεγαλύτερη ποικιλία εικόνων και καταστάσεων, και δεν υπερβάλλουμε καθόλου…
ΚΕΙΜΕΝΟ: ΜΑΝΩΛΗΣ ΣΑΛΟΥΡΟΣ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΘΑΝΟΣ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ
Οι 22 δρόμοι…
Οι δημιουργοί του εν λόγω χάρτη, με τους 22 πιο επικίνδυνους δρόμους στον κόσμο, έλαβαν υπόψιν διάφορες παραμέτρους, όπως την κατάσταση του οδοστρώματος, το αν υπάρχουν προστατευτικές μπάρες, τον αριθμό νεκρών σε τροχαία σε όλη τη χώρα, τις καιρικές συνθήκες και διάφορα ακόμα, για να τον καταρτίσουν. Με βάση αυτές τις παραμέτρους, βαθμολόγησαν κάθε δρόμο με μία κλίμακα έως το 10 (το χειρότερο), ανάλογα με το πόσο ισχυρός είναι ο «fear factor».
Στην αρνητική αυτήν κορυφή βρίσκεται ο δρόμος North Yungas στη Βολιβία, ο οποίος είναι παγκοσμίως γνωστός ως ο «δρόμος του θανάτου». Διασχίζει την περιοχή Γιούνγκας, έχει μήκος 64 χιλιόμετρα, περνάει από απότομους γκρεμούς, είναι πολύ στενός και δε διαθέτει προστατευτικά, με συνέπεια να υπάρχει κίνδυνος πτώσης στον γκρεμό όταν διασταυρωθούν δύο αυτοκίνητα. Αυτός είναι και ο λόγος που έχει fear factor 10/10. Δεύτερος πιο επικίνδυνος είναι ο δρόμος των 12 χιλιομέτρων που διασχίζει το εθνικό πάρκο Fairy Meadows (τοπικά λέγεται «Joot») στο Πακιστάν. Βρίσκεται σε υψόμετρο 3.300 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας, είναι προσβάσιμος μόνο με τετρακίνητα οχήματα και στο χάρτη περιγράφεται ως «ασταθής και στενός». Ακολουθεί στην κατάταξη ο μεγαλύτερος δρόμος του κόσμου, ο παναμερικανικός αυτοκινητόδρομος των 48.000 χιλιομέτρων που ενώνει την Αλάσκα με τη Νότια Αμερική, εξαιτίας των υψηλών θερμοκρασιών, των κατολισθήσεων, των απρόσβατων σημείων όταν βρέχει και των κοπαδιών από ζώα που τον διασχίζουν καθημερινά. Άλλοι δρόμοι στο χάρτη είναι ο διασιβηριανός αυτοκινητόδρομος στη Ρωσία, η λεωφόρος Commonwealth στις Φιλιππίνες, ο δρόμος του φαραγγιού Skippers στη Νέα Ζηλανδία και ο «Αυτοκινητόδρομος του Θανάτου» (Rodovia de Morte) στη Βραζιλία.
Ανάμεσα σε όλους αυτούς, λοιπόν, βρέθηκε και το «Πατιόπουλο-Περδικάκι», το οποίο βαθμολογήθηκε με 6/10 και περιγράφεται ως ένας δρόμος με «ελάχιστη πρόσφυση εξαιτίας χαλαρού οδοστρώματος», «τεράστιες λακκούβες» και «εξαιρετικά στενός σε σημεία επικίνδυνα για πτώση και από τις δύο κατευθύνσεις», αλλά «χωρίς προστατευτικές μπάρες». Ο χάρτης δημιουργήθηκε για να υπογραμμίσει τους κινδύνους της οδήγησης, η οποία κοστίζει ετησίως τη ζωή σε περισσότερους από 1,2 εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο και οδηγεί άλλα 20-50 εκατομμύρια στο νοσοκομείο.
Σημείωση! Η αρίθμηση δεν απεικονίζει τη βαθμολογία…
A.A. Χώρα / Όνομα δρόμου / Βαθμολογία
1. Αμερική (Αλάσκα) / Haul Road / 7/10
2. Αμερική (Αλάσκα) / Pan-American Highway / 6/10
3. Μεξικό / Carratera Federal / 6/10
4. Αμερική (Αλαμπάμα) / Route 431 / 4/10
5. Χιλή / Ruta 5 / 8/10
6. Βολιβία / North Yungas Road / 10/10
7. Βραζιλία / Rodovia da Morte / 8/10
8. Σκοτία / The old A74 / 4/10
9. Νορβηγία / Trollstigen / 5/10
10. Νότια Αφρική / Ν2, Settlers Freeway / 6/10
11. Ιταλία / Pasubio Road / 7/10
12. Ελλάδα / Πατιόπουλο-Περδικάκι / 6/10
13. Κένυα / Nairobi-Nakuru Highway / 7/10
14. Ουκρανία / Bakhchysarai Highway / 6/10
15. Πακιστάν / Nanga Parbat Pass / 9/10
16. Ινδία / Zoji Pass / 8/10
17. Ρωσία / Trans Siberian Highway / 8/10
18. Κίνα / Guoliang Tunnel Road / 7/10
19. Ταϊβάν / Taroko Gorge Road / 7/10
20. Φιλιππίνες / Commonwealth Avenue / 6/10
21. Αυστραλία / Bruce Highway / 4/10
22. Νέα Ζηλανδία / Skippers Canyon Road / 7/10
http://www.drivingexperiences.com/content/dangerous-roads/main.html