Με το Tesla Model 3, τον απόλυτο εκφραστή της νέας εποχής της αυτοκίνησης, ταξιδεύουμε στη Δυτική Μακεδονία, εκεί όπου συντελείται μια κοσμογονική αλλαγή στο ενεργειακό μοντέλο της χώρας μας.
Με τον τίτλο «Το βρόμικο μυστικό της Ελλάδας», ο «Guardian» δημοσίευσε πριν από τρία χρόνια ένα άρθρο για τα λιγνιτωρυχεία της Πτολεμαΐδας. Πολλά μεσολάβησαν από τότε, με σημαντικότερο όλων την ανακοίνωση της σημερινής κυβέρνησης, το Σεπτέμβριο του 2019, για το σχέδιο απολιγνιτοποίησης της χώρας μέχρι το 2028. Η απόφαση αυτή, μαζί με την προώθηση της ηλεκτροκίνησης στο κομμάτι των Μεταφορών, αποτελούν δύο σημαντικά κομμάτια του παζλ για τον «πράσινο» μετασχηματισμό της Ελλάδας.
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η έλευση της Tesla στη χώρα μας πραγματοποιήθηκε αμέσως μετά τη θεσμοθέτηση κινήτρων για την αγορά ηλεκτρικών αυτοκινήτων, ενώ αντίστοιχα η υποδοχή που επιφυλάχθηκε στην εταιρεία από το αγοραστικό μας κοινό ήταν άκρως εντυπωσιακή.
Μαζί με τις παραδόσεις αυτοκινήτων ξεκίνησε και η διαδικασία των δημοσιογραφικών δοκιμών, αρχής γενομένης από το Tesla Model 3, που είχαμε οδηγήσει άλλες δύο φορές στο παρελθόν. Αξέχαστο μας έχει μείνει το ταξίδι μας με το «μικρό» Tesla, στις αρχές του 2020, στο ενεργειακά αυτόνομο νησί της Δανίας, το Έρο, στο οποίο μάλιστα η μετάβαση πραγματοποιείται με ηλεκτρικό φέρι. Τώρα στην Ελλάδα επανερχόμαστε με ακόμα ένα οδοιπορικό, όπου το απόκοσμο σκηνικό που συνθέτει η περιοχή στην οποία εξορύσσεται ο λιγνίτης δημιουργεί την ιδανική αντίθεση ανάμεσα στο χθες και στο σήμερα.
Όχι άλλο κάρβουνο
Αναμφίβολα η ηλεκτροκίνηση δεν έχει νόημα εάν το μεγαλύτερο κομμάτι της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας δεν προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Καθώς όμως αυτές εξαρτώνται από τα ευμετάβλητα στοιχεία της φύσης, την ευστάθεια του δικτύου θα διατηρούν για καιρό ακόμα τα παραδοσιακά ατμοηλεκτρικά εργοστάσια, που βασίζονται σε ορυκτά καύσιμα.
«Η απολιγνιτοποίηση για την Πτολεμαΐδα, την Κοζάνη, τη Φλώρινα και τη Μεγαλόπολη ουσιαστικά δεν ξεκίνησε το Σεπτέμβριο του 2019 με τη σχετική εξαγγελία του πρωθυπουργού, αλλά είναι κάτι που εξελίσσεται τα τελευταία δέκα χρόνια με τη συνεχή μείωση της εξόρυξης και καύσης λιγνίτη, λόγω της μείωσης της ζήτησης ηλεκτρικού ρεύματος, της αύξησης των τιμών στους ρύπους και του υψηλού κόστους παραγωγής», μας λέει ο Γιώργος Παντελίδης, οικονομικός επόπτης στο Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Κοζάνης, ο οποίος διατηρεί ξενοδοχείο στην Πτολεμαΐδα.
Καθώς το τελευταίο διαθέτει σταθμό φόρτισης για ηλεκτρικά αυτοκίνητα, επικοινωνήσαμε μαζί του προκειμένου να επιβεβαιώσουμε ότι βρίσκεται εν λειτουργία και, μετά τις πρώτες κουβέντες, μπήκαμε στο κλίμα που επικρατεί στην περιοχή. «Η απολιγνιτοποίηση θα ήταν ευκαιρία», συμπληρώνει, «με τον τρόπο με τον οποίο γίνεται όμως σήμερα αυτό το “πείραμα”, οι προσδοκίες των κατοίκων και των επιχειρηματιών της Δυτικής Μακεδονίας είναι ελάχιστες, ενώ η ανησυχία για το αύριο τεράστια».
Οδεύουμε προς τα βόρεια, λοιπόν, πίσω από το τιμόνι της «μεσαίας» έκδοσης του Tesla Model 3, Long Range, η οποία τοποθετείται τιμολογιακά, αλλά και σε επιδόσεις, μεταξύ της βασικής Standard Range Plus και της Performance, έχοντας μάλιστα ένα ακριβές πλάνο για τα σημεία όπου θα φορτίσουμε στη διαδρομή μας. Κι αυτό γιατί το ταξίδι με ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο, όπως περιγράφεται σε ξεχωριστή αναφορά στο τέλος του άρθρου, απαιτεί προς το παρόν έναν προσεκτικό σχεδιασμό. Μπορεί η μπαταρία, με χωρητικότητα 75 kWh, να προσφέρει μια θεωρητική αυτονομία 580 χλμ., εντούτοις είμαστε προσανατολισμένοι στη λογική των δύο ενδιάμεσων «pit stop» για ανεφοδιασμό, στους ΣΕΑ Αταλάντης και Σοφάδων, προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι φτάνοντας στην Πτολεμαΐδα θα έχουμε την απαραίτητη αυτονομία ώστε να κινηθούμε σε αυτό που θεωρείται το μεγαλύτερο ορυχείο των Βαλκανίων.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ ΜΑΣ ΤΑΞΙΔΙΟΥ
Tesla Model 3: Συστάσεις
Τυπικά το αυτοκίνητο θα χρειαζόταν συστάσεις, εντούτοις ο τρόπος που ακόμα και τα μικρά παιδιά μάς έδειχναν με το δάχτυλό τους στο πέρασμά μας, φωνάζοντας «Tesla, Tesla!», καθώς και το γεγονός ότι οι μεγαλύτεροι που συναντούσαμε μας έκαναν στοχευμένες ερωτήσεις, αποδεικνύει πως το ελληνικό κοινό είναι πιο ενημερωμένο για την γκάμα της εταιρείας απ’ ό,τι για την πιθανότητα παρενεργειών του εμβολίου της AstraZeneca!
Σε κάθε περίπτωση, το αυτοκίνητο δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητο. Η κομψή σιλουέτα του ακολουθεί τις αναλογίες του μεγαλύτερου Model S, η μάσκα του ξενίζει με την πλήρη απουσία αεραγωγών, ενώ η μεγάλη ανατροπή έρχεται από τον μίνιμαλ σχεδιασμό του εσωτερικού. Όλες οι πληροφορίες και οι λειτουργίες πραγματοποιούνται μέσω της κεντρικής οθόνης, το μενού της οποίας δεν έχει όμοιό του σε λειτουργικότητα.
Όμως αυτό δεν μπορεί να αντισταθμίσει τη σχεδόν παντελή έλλειψη φυσικών διακοπτών. Δύο ροδέλες στο τιμόνι αποτελούν τα μοναδικά χειριστήρια, ενώ ακόμα και η ρύθμιση των αεραγωγών του συστήματος κλιματισμού πραγματοποιείται μέσω του συστήματος πολυμέσων, το οποίο διαθέτει ένα εξωφρενικό πλήθος εφαρμογών ψυχαγωγίας, που αν μη τι άλλο μπορείτε να εκμεταλλευτείτε περιμένοντας το αυτοκίνητο να φορτίσει.
Οι προσφερόμενοι χώροι επιβατών, όπως και των αποσκευών (εμπρός και πίσω), ικανοποιούν απόλυτα. Στις πίσω θέσεις είναι ευπρόσδεκτο το εντελώς επίπεδο δάπεδο, όμως το κάθισμα είναι χαμηλό, έτσι που δε στηρίζονται ικανοποιητικά τα πόδια των επιβατών.
Τη συνολική αίσθηση συμπληρώνει η επένδυση των καθισμάτων με συνθετικό δέρμα και η αρκετά καλή ποιότητα κατασκευής, που όμως δεν μπορεί να συγκριθεί με εκείνη των γερμανικών premium αυτοκινήτων.
Ένα παρατηρητικό μάτι θα προσέξει και κάποιες μικρές ασυνέχειες στους αρμούς των θυρών και του καπό, τομέας πάντως όπου η εταιρεία έχει επιδείξει σημαντικές βελτιώσεις τα τελευταία χρόνια.
Ταξιδεύοντας με το Tesla Model 3: Σιωπηλός δρόμος
Αν η εμφάνιση και τα ψηφιακά μπιχλιμπίδια καταφέρνουν μεμιάς να κερδίσουν τις αρχικές εντυπώσεις, η μεγάλη έκπληξη έρχεται όταν πατήσεις βαθιά το δεξί πεντάλ. Η ακαριαία επιτάχυνση έρχεται από τη στάση με έναν τρόπο εκρηκτικό, και συνεχίζεται με αμείωτο ρυθμό στις υψηλές ταχύτητες.
Κι όλο αυτό χωρίς οι τροχοί να χάνουν την πρόσφυσή τους ή να περνούν στο τιμόνι κάποιες ανεπιθύμητες αντιδράσεις.
Σύμφωνα με την άδεια του αυτοκινήτου, οι δύο κινητήρες (που παρεμπιπτόντως έχουν εξελιχθεί στο ελληνικό κέντρο έρευνας της Tesla στον Δημόκριτο) ανέρχεται στα 366 kW (498 ίπποι), ισχύς όμως που ο ιδιοκτήτης αποκτά έπειτα από σχετική αναβάθμιση (διάρκειας περίπου 20 δλ.), με κόστος περί τα 1.800 ευρώ.
Εν προκειμένω η επίτευξη του «0-100» θα περιοριστεί από τα 4,4 στα 3,8 δλ. Εντούτοις, οι 450 ίπποι της «κλειδωμένης» εκδοχής και τα 493 Nm της συνδυαστικής ροπής όχι μόνο δεν απογοητεύουν, αλλά επ’ ουδενί δεν απαντώνται στον ανταγωνισμό στη συγκεκριμένη κατηγορία τιμής.
Σε κάθε περίπτωση, διατηρούμε στην οδήγησή μας έναν πιο προσεκτικό ρυθμό, κι αυτό γιατί το οποιοδήποτε όφελος από μια υψηλότερη μέση ταχύτητα «καίγεται» εν συνεχεία στον αυξημένο χρόνο ανεφοδιασμού. Αυτό εν πολλοίς συμβαίνει γιατί οι υφιστάμενοι ταχυφορτιστές του εθνικού μας δικτύου διαθέτουν ισχύ 50 kW, όταν το Tesla Model 3 μπορεί να φορτίσει έως τα 250 kW, οπότε και η σχετική διαδικασία θα επιταχυνόταν μέχρι και πέντε φορές. Στην πράξη, η αυτονομία στην εθνική οδό κυμαίνεται από 280 έως 360 χλμ., ανάλογα με τη μορφολογία του εδάφους και τη μέση ταχύτητα κίνησης – πάντα στο πλαίσιο της νομιμότητας.
Το τιμόνι διαθέτει σωστή υποβοήθηση, είναι ακριβές, αλλά χαρακτηρίζεται από μια κάπως τεχνητή αίσθηση. Η ανάρτηση (διπλά ψαλίδια εμπρός, πολλαπλών συνδέσμων πίσω) προσφέρει καλή άνεση, που δεν αντιδρά άτσαλα στις ανωμαλίες του δρόμου (αν και τα ελαστικά διάστασης 235/40 R19 ως ένα βαθμό διαβάζουν το ανάγλυφο της ασφάλτου), ενώ τα καθίσματα, παρ’ ότι δε διαθέτουν ιδιαίτερη πλευρική στήριξη, αποδείχθηκαν ξεκούραστα στο ταξίδι.
Το αμάξωμα του Tesla Model 3 δείχνει συμπαγές, στις στροφές οι κλίσεις είναι ελάχιστες, η πρόσφυση εξαιρετική, ενώ χάρη στην απουσία κλασικού ταμπλό και στο μεγάλο παρμπρίζ που φτάνει χαμηλά, ο οδηγός έχει εξαιρετική εποπτεία του δρόμου. Τέλος, τα φρένα είναι εντυπωσιακά, με την αίσθηση του πεντάλ να μη διαθέτει την ενοχλητική έλλειψη γραμμικότητας που συναντάμε σε άλλα ηλεκτρικά μοντέλα.
Αξίζει να επισημάνουμε πως το αυτοκίνητο της δοκιμής μας διέθετε την αναβαθμισμένη εκδοχή του Autopilot, η οποία όχι μόνο αναγνωρίζει οχήματα, πεζούς και ζώα, αλλά επιπλέον αποτυπώνει με αρκετή ακρίβεια το περιβάλλον στην κεντρική οθόνη. Στο μέλλον η λειτουργία της ημιαυτόνομης οδήγησης θα υποστηρίζεται και στην πόλη, εντούτοις εμείς δεν τη βολευτήκαμε ούτε στις ιδανικές συνθήκες των άδειων αυτοκινητοδρόμων.
Στα Καϊλάρια
Έτσι λεγόταν η παλιά η περιοχή της Πτολεμαΐδας, που στα τούρκικα σήμαινε λασποχώρι, μια λάσπη που πολλές φορές είχε μαύρο χρώμα. Η ανακάλυψη των αποθεμάτων λιγνίτη άλλαξε το χάρτη της περιοχής. Κινούμενοι στο λεκανοπέδιο Πτολεμαΐδας – Αμυνταίου – Κοζάνης, εντυπωσιαζόμαστε από τις αντιθέσεις του τοπίου, το οποίο χαρακτηρίζεται από μεγάλες καλλιεργήσιμες εκτάσεις, πολλά επιφανειακά νερά αλλά και το σεληνιακό τοπίο των ορυχείων.
Την εικόνα συνθέτουν παλιά -εκτός λειτουργίας- εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος, εγκαταλελειμμένα χωριά και παράλληλα μία ολοκαίνουργια μονάδα, η αποκαλούμενη «Πτολεμαΐδα 5», στην περιοχή του παλιού ορυχείου Κομάνου, η οποία θα αντικαταστήσει τις εν λειτουργία μονάδες και είναι λιγότερο ενεργοβόρα και ευθυγραμμισμένη με τις ευρωπαϊκές και εθνικές απαιτήσεις όσον αφορά τις περιβαλλοντικές επιδόσεις.
Η «Πτολεμαΐδα 5» αναμενόταν να κλείσει τον κύκλο του λιγνίτη το 2028, όμως μόλις την ημέρα της άφιξής μας ανακοινώθηκε πως επισπεύδεται για το 2025 η μετατροπή της λειτουργίας της με φυσικό αέριο.
To Tesla Model μπροστά στον υπό κατασκευή σταθμό παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος “Πτολεμαΐδα 5”.
Η καρδιά της ηλεκτροπαραγωγής
Η Πτολεμαΐδα ήταν για πολλά χρόνια η καρδιά της ηλεκτροπαραγωγής στην Ελλάδα. Από το 1956, που ξεκίνησαν να γίνονται τα έργα και οι υποδομές της ΔΕΗ, με κορύφωση τη δεκαετία του ’70, η περιοχή εκτινάχθηκε οικονομικά και πληθυσμιακά. Έτσι, από μία κωμόπολη 2.500 κατοίκων έφτασε σήμερα να αποτελεί μια σύγχρονη μεγαλούπολη 45.000 κατοίκων, οι οποίοι ήρθαν από όλες τις περιοχές της χώρας.
Φυσικά, όλο αυτό έφερε σημαντικά περιβαλλοντικά ζητήματα, οπότε θεωρητικά η απολιγνιτοποίηση θα ήταν ευπρόσδεκτη από τους κατοίκους της περιοχής. Πάντως, κανείς δεν μπορεί να παραγνωρίζει το γεγονός πως το μεγαλύτερο ποσοστό της οικονομικής της δραστηριότητας σχετίζεται με τη ΔΕΗ, και αυτή η «μονοκαλλιέργεια» δημιουργεί τεράστιο πρόβλημα στη συγκεκριμένη μετάβαση.
«Tο χρονικό όριο που τέθηκε για την απολιγνιτοποίηση θεωρείται από την τοπική κοινωνία πολύ στενό, με αποτέλεσμα η μετάβαση αυτή να γίνεται βίαια και με άδικο τρόπο για την περιοχή και θα δημιουργήσει μεγάλα οικονομικά προβλήματα», μας επισημαίνει Παναγιώτης Πλακεντάς, ο Δήμαρχος Εορδαίας. «Είναι σαν να πας στη Νάξο και να τους πεις ότι δε θα ασχοληθούν ξανά με τον τουρισμό, την πατάτα και τη γραβιέρα! Καθώς υπάρχει η εκτίμηση πως το κλείσιμο των ορυχείων και των εργοστασίων θα οδηγήσει συνολικά σε απώλεια 17.000-19.000 θέσεων εργασίας, ο Δήμος έχει μπει στη διαδικασία της συγκρότησης προτάσεων, αξιοποιώντας διάφορα χρηματοδοτικά εργαλεία, σε συνδυασμό με τις κυβερνητικές εξαγγελίες για σημαντικά φορολογικά κίνητρα στη μεταβατική περίοδο, για τα οποία όμως αναμένεται η έγκριση της ΕΕ. Υπάρχουν ήδη σήμερα αιτήσεις για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών και ανεμογεννητριών, καθώς υπάρχουν έτοιμα δίκτυα για τη μεταφορά της ηλεκτρικής ενέργειας».
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, οι προσεχείς επενδύσεις πρόκειται να φέρουν μόνο ένα μέρος των θέσεων εργασίας που θα χαθούν στα επόμενα τέσσερα χρόνια, και ο φόβος είναι μήπως η περιοχή μετατραπεί στο Ντιτρόιτ της Ελλάδας. Απώλεια θα είναι επίσης αν χαθεί όλο αυτό το εξειδικευμένο τεχνικό προσωπικό που εργάζεται στην περιοχή.
Καθώς πρακτικά μόλις τώρα ξεκίνησαν οι ουσιαστικές συζητήσεις για τη διαδικασία της απολιγνιτοποίησης, ενώ σημαντικά κονδύλια της ΕΕ που θα υποστήριζαν τη συγκεκριμένη διαδικασία κόπηκαν στην περίοδο της πανδημίας, το αίτημα της τοπικής κοινότητας είναι να δοθεί πίστωση χρόνου, επιχειρηματολογώντας πως η Γερμανία θα ολοκληρώσει τη συγκεκριμένη μετάβαση το 2038, ενώ άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Πολωνία και η Τσεχία, θα εξακολουθούν να καίνε λιγνίτη έως και το 2050.
Carbon free
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι βρισκόμαστε σε μια εποχή ραγδαίων εξελίξεων, όπου παραδοσιακά οικονομικά μοντέλα δίνουν τη θέση τους σε καινούργια. Το αυτοκίνητο που οδηγούμε αποτελεί τρανή απόδειξη αυτής της αλλαγής. Δεν είναι μόνο ότι κινείται ηλεκτρικά, μιας που η αγορά έχει πλημμυρίσει πλέον από ηλεκτρικά μοντέλα. Είναι περισσότερο η συγκεκριμένη υλοποίηση, που σε απόδοση και λογισμικό δεν έχει όμοιό της, και όλο αυτό σε μια άκρως ανταγωνιστική τιμή. Νέοι καιροί, νέα ήθη…_ Μ. Σ.
TESLA MODEL 3 LONG RANGE
> ΜΕΓ. ΙΣΧΥΣ: 450 (498) ίπποι
> ΜΕΓ. ΡΟΠΗ: 493 Nm
> ΚΙΝΗΣΗ: Σε όλους τους τροχούς
> ΧΩΡΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΜΠΑΤΑΡΙΑΣ: 75 kWh
> ΦΟΡΤΙΣΗ AC: 11 (16,5) kW
> ΦΟΡΤΙΣΗ DC: 250 kW
> ΜΗK.xΠΛ.xΥΨ.: 4.694x1.850x1.443 χλστ.
> ΜΕΤΑΞΟΝΙΟ: 2.875 χλστ.
> ΒΑΡΟΣ: 2.240 κιλά
> 0-100 ΧΛΜ./ΩΡΑ*: 4,3 (3,8) δλ.
> ΤΕΛΙΚΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ*: 233 χλμ./ώρα
> ΑΥΤΟΝΟΜΙΑ (WLTP)*: 580 χλμ.
> ΕΚΠΟΜΠΗ CO2: 0 γρ./χλμ.
> ΤΙΜΗ (με επιδότηση): 48.990 ευρώ
*ΤΙΜΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΗ
Σε παρένθεση οι τιμές ισχύος/επιτάχυνση και φόρτισης AC, που επιτυγχάνονται με επί πληρωμή αναβάθμιση του λογισμικού.
Η γκάμα του Tesla Model 3
| Έκδοση | Αυτονομία | 0-100 χλμ./ώρα | Τιμή* |
| Standard Range Plus (RWD) | 448 χλμ. | 5,6 δλ. | 45.990 ευρώ |
| Long Range (ΑWD) | 580 χλμ. | 4,4 δλ. | 54.990 ευρώ |
| Performance (AWD) | 567 χλμ. | 3,3 δλ. | 60.990 ευρώ |
*Όλες οι εκδόσεις του Model 3 επωφελούνται από την επιδότηση των 6.000 ευρώ του προγράμματος «Κινούμαι Ηλεκτρικά».
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΜΙΧΑΛΗΣ ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΣ, ΜΑΝΩΛΗΣ ΣΑΛΟΥΡΟΣ