Το απόλυτο ντέρμπι των ιερών βουνών του Πραγματικού Οδηγού, και εμείς ευλογημένοι που τα έχουμε ανέβει και κατέβει. Ποια όμως η ιστορία και τα χαρακτηριστικά των δύο κορυφαίων αυτών διαδρομών, και ποια η αγαπημένη μας;
Passo dello Stelvio (SS38)
Στις ανατολικές Άλπεις, και συγκεκριμένα στα ορεινά σημεία της SS38 (Strade Statale 38), όπως αναφέρεται εναλλακτικά το «Passo dello Stelvio», είχαμε βρεθεί με την Alfa Romeo 4C, στο τεύχος Νοεμβρίου του 2014. Τι είναι, λοιπόν, αυτό το περίφημο Πέρασμα του Στέλβιο; Ουσιαστικά, μιλάμε για έναν ορεινό δρόμο της βόρειας Ιταλίας ο οποίος βρίσκεται 2.758 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, αποτελώντας το υψηλότερο ασφαλτοστρωμένο πέρασμα των ανατολικών Άλπεων και το δεύτερο ολόκληρης της διάσημης οροσειράς, μόλις 13 μέτρα κάτω από το Col de I’Iseran της Γαλλίας.
Γεωγραφικά, βρισκόμαστε μεταξύ του Στέλβιο και του Μπόρμιο, περίπου 75 χιλιόμετρα από το Μπολτσάνο του νότιου Τιρόλο και μόλις 200 μέτρα από τα ελβετικά σύνορα. Ταυτόχρονα, είναι ένα είδος τριεθνούς τοποθεσίας ή, για να ακριβολογούμε, τρίγλωσσης, αφού εκεί στα ψηλά συναντώνται τα ιταλικά, τα γερμανικά και τα ρομανικά.
Ο διάσημος δρόμος, λοιπόν, δημιουργήθηκε από το 1820 έως το 1825 από την Αυστριακή Αυτοκρατορία, με σκοπό να συνδέσει την πρώην αυστριακή επαρχία της Λομβαρδίας με την υπόλοιπη χώρα. Πριν από το τέλος του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου αποτελούσε το σύνορο που χώριζε την Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία από το Ιταλικό Βασίλειο. Κατά τη διάρκεια του πολέμου, οι μάχες που δόθηκαν στην περιοχή γράφτηκαν στην ιστορία, με το υψόμετρο, τον πάγο και το χιόνι να παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο. Μετά το 1919 και την επέκταση της Ιταλίας, το πέρασμα έχασε πλέον τη στρατηγική του σημασία.
«Πατέρας» του μεγάλου αυτού έργου θεωρείται ο μηχανικός και project manager αυτού, Κάρλο Ντονεγκάνι (1775-1845), ο οποίος, ευτυχώς για εμάς και τους απανταχού petrolheads, σχεδίασε ένα δρόμο 75 φουρκετών(!), με τις 48 από αυτές να βρίσκονται στη βόρεια πλευρά και ουσιαστικά έναν τόπο λατρείας για τους πιστούς της αυτοκίνησης αλλά και της ποδηλασίας, αφού αποτελεί «ειδική» του Γύρου Ιταλίας από το 1953, ενώ κάθε χρόνο στα τέλη Αυγούστου κλείνει για μία ολόκληρη ημέρα για να διασχίσουν την διαδρομή του περίπου 8.000 ποδηλάτες!
Δεν είναι, όμως, μόνο αυτή η σύνδεσή του με τον ευρύτερο χώρο του αθλητισμού. Το Μπόρμιο φιλοξενεί ανά τακτά χρονικά διαστήματα αγώνες σκι του Παγκόσμιου Κυπέλλου, συνήθως στα τέλη Δεκεμβρίου, με την πίστα του Στέλβιο να είναι μία από τις πιο εντυπωσιακές ολόκληρου του θεσμού. Ο δρόμος είναι ανοιχτός μόνο ελάχιστους μήνες μέσα στη χρονιά, αφού από τον Οκτώβριο και μετά το τοπίο αλλάζει εντελώς, με το λευκό να κυριαρχεί στο μάτι και, φυσικά, το δρόμο να περιμένει υπομονετικά μέχρι το επόμενο καλοκαίρι, για να ανοίξει και πάλι.
Transfagarasan (DN7C)
Αν υπήρχαν… άγιοι τόποι για τους πιστούς της οδήγησης, σίγουρα θα ήταν κάπου εκεί πάνω, στα βουνά Φαγκάρας της Ρουμανίας! Στο καθιερωμένο-ετήσιο «opening» της 1ης Ιουλίου εκείνης της χρονιάς (τεύχος Αυγούστου 2014), έτσι ώστε να μην έχουμε καθυστερήσει ούτε μία ημέρα, ούτε μία στιγμή από το όνειρο, είχαμε βρεθεί με το VW Golf GTD, σε ακόμη ένα μεγάλο οδοιπορικό μας στα Βαλκάνια.
Τι είναι, τέλος πάντων, αυτή η περιβόητη «Τρανσφαγκαρασάν»; Πώς και γιατί δημιουργήθηκε; Όπως θα έχετε ήδη καταλάβει, το όνομά της σημαίνει το προφανές: «ο δρόμος που διασχίζει τα βουνά Φαγκάρας». Με τον κωδικό «DN7C», αποτελεί ουσιαστικά το δεύτερο υψηλότερο ασφαλτοστρωμένο δρόμο της χώρας, ο οποίος είναι γνωστός και ως «Ceaușescu’s Folly» (η τρέλα του Τσαουσέσκου). Δημιουργήθηκε ως στρατιωτική διαδρομή στρατηγικής σημασίας και, μέσα από 90 χλμ. στροφών στις ψηλότερες περιοχές των Καρπαθίων, συνδέει τις ιστορικές περιοχές της Τσανσυλβανίας και της Βλαχίας και τις πόλεις Σιμπίου και Πιτέστι.
Ο δρόμος κατασκευάστηκε μεταξύ 1970 και 1974, κατά τη διάρκεια της κυριαρχίας του Νικολάε Τσαουσέσκου, αποτελώντας ουσιαστικά απάντηση στην εισβολή του 1968 της Σοβιετικής Ένωσης στην Τσεχοσλοβακία. Ο Τσαουσέσκου, με τη δημιουργία του, επιδίωκε ουσιαστικά να εξασφαλίσει ταχεία στρατιωτική πρόσβαση στα βουνά, σε περίπτωση που οι Σοβιετικοί προσπαθούσαν μια παρόμοια κίνηση στη Ρουμανία και παρά το γεγονός ότι είχε ήδη αρκετές εξασφαλισμένες διαδρομές μέσα στα Καρπάθια. Αυτήν, όμως, των βουνών Φαγκάρας τη θεωρούσε εξαιρετικά σημαντική και του έλειπε…
Ο δρόμος χτίστηκε κυρίως με τις στρατιωτικές δυνάμεις, με υψηλό κόστος, τόσο από οικονομική άποψη όσο και από την ανθρώπινη πλευρά τους, αν αναλογιστεί κανείς ότι χρησιμοποιήθηκαν περίπου 6 εκατομμύρια κιλά δυναμίτη, ενώ τα επίσημα αρχεία αναφέρουν ότι περίπου σαράντα στρατιώτες έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια των εργασιών. Ενδέχεται, μάλιστα, οι πραγματικοί αριθμοί να είναι ακόμα μεγαλύτεροι, αφού δόθηκε μάχη για να μην αποκαλυφθούν. Σημειώστε εδώ ότι το στρατιωτικό προσωπικό που χρησιμοποιήθηκε ήταν εντελώς ανεκπαίδευτο σε τεχνικές ανατίναξης… Επίσημα ο δρόμος άνοιξε στις 20 Σεπτεμβρίου του 1974, οι εργασίες όμως ανεπίσημα συνεχίστηκαν μέχρι το 1980, κυρίως για να ολοκληρωθεί η ασφαλτόστρωσή του.
Ο δρόμος ανεβαίνει σε υψόμετρο 2.034 μ., γεγονός που τον καθιστά το 2ο υψηλότερο ορεινό πέρασμα στη Ρουμανία μετά την Τρανσαλπίνα. Το πιο θεαματικό και γνωστό κομμάτι του δρόμου είναι από το Βορρά προς το Νότο ή, αν προτιμάτε, από τη διάσημη λίμνη Μπαλέα (το ίδιο όνομα και ο καταρράκτης της περιοχής), στην οποία είχαμε αποφασίσει να διανυκτερεύσουμε, έως το Σιμπίου (ή και ανάποδα). Πρόκειται για ένα δρόμο με απίστευτη ποσότητα και ποικιλία στροφών, φουρκέτες, «εσάκια», άσπρα-κόκκινα kerb σε κάποια σημεία, πατημένες καμπές και κατηφόρα, στην οποία τα χιλιόμετρα που μπορείς να μαζέψεις με ένα ροπάτο «όπλο» σε κάνουν να μη θες να κοιτάξεις στο ταχύμετρο, για να μην «αφήσεις» πουθενά, έστω και ψυχολογικά, εκμεταλλευόμενος την άσφαλτο, η οποία, αν και ταλαιπωρημένη από αυτά που αφήνει πίσω της η βαρυχειμωνιά, κρατάει εξαιρετικά!
Ο δρόμος είναι συνήθως κλειστός από τα τέλη Οκτωβρίου μέχρι τα τέλη Ιουνίου. Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες, μπορεί να παραμείνει ανοιχτός μέχρι το Νοέμβριο, μπορεί όμως να κλείσει ακόμα και τους μήνες που θεωρητικά είναι ανοιχτός, με τις χιονοπτώσεις να κάνουν την εμφάνισή τους μέχρι και μέσα στον Αύγουστο…
Όσον αφορά, τώρα, το άτυπο συγκριτικό ανάμεσα στις δύο κορυφαίες διαδρομές και το νικητή; Η καρδιά μας είναι ακόμη εκεί ψηλά στα Βαλκάνια, με τα 92 χλμ. που διασχίζουν τα βουνά Φανγκάρας να μας τρομάζουν ακόμα και στην ιδέα, του πάνω-κάτω. Κάπως έτσι, ολοκληρώνεται η νοερή και γεμάτη αναμνήσεις ορεινή διαδρομή μας, από την Ιταλία στη Ρουμανία. Να θυμάστε κάτι: Τα βουνά και οι δρόμοι είναι εκεί έξω και μας περιμένουν. Θα τελειώσει όλο αυτό, που φαντάζει σαν ένα εφιαλτικό πρωταπριλιάτικο ψέμα, και πάλι δικά μας θα ‘ναι. Υπομονή, ψυχραιμία και να προσέχετε την υγεία σας._Μ. Σαλ.
Δείτε τα δύο βίντεο:
Passo dello Stelvio
Transfagarasan