Τριήμερο απόδρασης σε μια από τις όμορφες πόλεις της ηπειρωτικής Ελλάδας, την Καστοριά, με όχημά μας το νέο Citroen C4 Cactus.
Mερικές φορές, το μόνο που χρειάζεσαι για να ισορροπήσεις ως οργανισμός είναι να βρεθείς μακριά από όλα, εγκαταλείποντας έστω και για λίγο το «κλεινόν άστυ». Να θαυμάσεις τη φύση, να δεις λίγο πώς ζει ο κόσμος κι αλλού, να ξεφύγεις από τα τετριμμένα. «Κλέβοντας» λοιπόν μια Παρασκευή και «κολλώντας» σε αυτήν ένα Σαββατο-Κύριακο, ξεκινήσαμε με κατεύθυνση βόρεια και βάζοντας στόχο ένα μακρινό προορισμό, την ακριτική Καστοριά. Χρέη αυτοκινήτου στο εγχείρημά μας αυτό ανέλαβε το νέο Citroen C4 Cactus, το οποίο οι Γάλλοι επαναπροσδιόρισαν στην αγορά ως μοντέλο, μετακομίζοντάς το σαν hatchback πλέον στην «αρένα» της μικρομεσαίας κατηγορίας, με την ταυτόχρονη «αποστρατεία» του γνωστού μας C4. Παρά το γεγονός ότι εξακολουθεί να βασίζεται στην πλατφόρμα του C3, όπως και ο προκάτοχός του, το νέο C4 Cactus εμφανίζει τις απαραίτητες για τη «μετάλλαξή» του εξωτερικές διαφοροποιήσεις: Τα προστατευτικά airbumps περιορίστηκαν στο κάτω μέρος των θυρών, οι προφυλακτήρες ανασχεδιάστηκαν και τα φωτιστικά σώματα θυμίζουν αρκετά πλέον εκείνα του C3. Αυτό που έμεινε ίδιο, ήταν τα πίσω παράθυρα, που παρέμειναν ανακλινόμενα. Στη διάθεσή μας γι αυτό το ταξίδι είχαμε την έκδοση diesel των 1.6 λίτρων, ισχύος 100 ίππων, η οποία συνδυάζεται με χειροκίνητο κιβώτιο ταχυτήτων των πέντε σχέσεων. Μπροστά μας υπήρχαν 485 χλμ. εθνικού και επαρχιακού δικτύου και μας περίμεναν για να τα διανύσουμε, με προβλεπόμενο χρόνο 5 ώρες και 40 λεπτά (χωρίς στάση) ως την άφιξη στην πόλη.
Στον αυτοκινητόδρομο ως την Λαμία, σε συνθήκες και περιβάλλον γνώριμο κινηθήκαμε σε χαλαρούς ρυθμούς, πηγαίνοντας εκδρομή. Η ποιότητα κύλισης και η ηχομόνωση του αυτοκινήτου είναι τα πρώτα στοιχεία που διακρίναμε εκεί, στο πολύ καλό οδόστρωμα της εθνικής οδού, τα οποία συνέβαλαν περαιτέρω στην ούτως ή άλλως γαλλική άνεση. Στη συνέχεια, ακούσαμε τα νέα της ημέρας και μουσική από το ραδιόφωνο, επιλέγοντας αυτό που θέλαμε από την οθόνη αφής των επτά ιντσών, που προσφέρεται με όλες τις εκδόσεις του μοντέλου. Παρακάτω μας περίμενε ο Αυτοκινητόδρομος Κεντρικής Ελλάδος, που στο μέλλον θα καταργήσει τις στροφές του Δομοκού και τα πρώτα του 80 χλμ παραδόθηκαν μόλις πριν λίγους μήνες. «Πράγματι, τα Τρίκαλα με τις νέες κοιλαδογέφυρες, έρχονται πιο κοντά στην Αθήνα» παρατηρήσαμε, λοξοδρομώντας προς την κεντρική πλατεία της πόλης για ένα καφέ. Ύστερα, πήραμε την επαρχιακή οδό Καλαμπάκας-Γρεβενών, μια υπέροχη διαδρομή με καλή άσφαλτο παραπλεύρως του Εθνικού Δρυμού της Πίνδου. Όλα πνιγμένα στο πράσινο, με τα κλαδιά των μεγάλων δένδρων να αγκαλιάζουν το δρόμο ψηλά σε κάθε μικρή ευθεία, με ποτάμια και πανέμορφες γέφυρες, λόφους, οροπέδια, βουνά (στον αντίποδα, χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή εκεί, συμβαίνουν αρκετά τροχαία σε συνδυασμό με όχι καλές καιρικές συνθήκες). Το μάτι μας δε χόρταινε να βλέπει εικόνες της ελληνικής ορεινής φύσης, ώσπου να φτάσουμε στον κόμβο της Εγνατίας κι από από να προωθηθούμε πια στον τελικό μας προορισμό. Στο μεταξύ, είχαμε φτάσει στα πρώτα συμπεράσματα γι αυτό που η Citroen αποκαλεί «τεχνολογία Advanced Comfort» και αφορά στα καθίσματα, που ενισχυμένα με ένα νέο αφρώδες υλικό έχουν αυξήσει σημαντικά το επίπεδο άνεσής τους. Παρά τα όποια «ανέβα-κατέβα» λόγω των υψομετρικών διαφορών και των στροφών, κανένα παράπονο δεν ακούστηκε από την πλευρά του συνοδηγού, ούτε για την πλευρική στήριξη κι αυτό παρά την απουσία χειρολαβής επάνω από το κεφάλι του. Με αυτά και με αυτά, ύστερα από εξήμιση σχεδόν ώρες, περιλαμβανομένης και της στάσης στα Τρίκαλα, φτάσαμε στον προορισμό μας.
Καστοριά
Είχαμε διαβάσει αρκετά στοιχεία, είχαμε δει πολλές φωτογραφίες, όμως η πόλη που ξεδιπλώνεται αμφιθεατρικά κτισμένη στους λόφους που σχηματίζει η μεγάλη χερσόνησος της λίμνης Ορεστιάδας, είναι πιο όμορφη από αυτό που περιμέναμε να δούμε. Κυρίως έχει μια μοναδική ατμόσφαιρα, με την επιρροή της λίμνης που δεσπόζει παντού γύρω, να είναι καταλυτική. Παίρνοντας τα πράγματα από την αρχή, ως οδηγοί αποπροσανατολιστήκαμε τις πρώτες ώρες στην Καστοριά, μπερδεύοντας τη Νότια (Ντολτσό) με τη Βόρεια (Απόζαρι) πλευρά της πόλης, αφού και οι δύο βλέπουν στη λίμνη, ενώ στο αστικό δίκτυο κυριαρχούν οι στενοί δρόμοι και οι φουρκέτες. Κάποια στιγμή τα «κυκλώνεις» όλα και αντιλαμβάνεσαι τί συμβαίνει, όλα πια γίνονται πιο εύκολα. Δεν αργεί και η ώρα που θα καταλάβεις ότι οι διαδρομές, η φορά και οι προσβάσεις τους είναι πρακτικά σχεδιασμένες, σε συνάρτηση με το γεγονός ότι η λέξη «μποτιλιάρισμα» είναι άγνωστη στην πόλη (δεν συμβαίνει σε όλες τις πρωτεύουσες νομών αυτό), που νιώθει κάποια πίεση μόνο τις ημέρες των Χριστουγέννων.
Στη Βόρεια και τη Νότια πλευρά, στις όχθες της λίμνης, είναι χτισμένα τα περισσότερα αρχοντικά, με την χαρακτηριστική μακεδονική αρχιτεκτονική και την τέχνη των μαστόρων της Ηπείρου. Η ποιότητα, το γούστο της επίπλωσης και η καλαισθησία τους άφησαν εποχή, μη ξεχνάμε όμως πως από τα πρώτα χρόνια μετά τη βιομηχανική επανάσταση (1750) και μέχρι πριν ελάχιστες δεκαετίες η Καστοριά ήταν ένα διεθνές κέντρο παραγωγής και εμπορίου γούνας, με αποτέλεσμα οικονομικά να ευημερεί. Στις ημέρες μας τα πράγματα έχουν αλλάξει πολύ, ωστόσο στην πόλη υπάρχουν ακόμη αρκετά γουναράδικα που δραστηριοποιούνται στον κλάδο με επιτυχία. Επίσης, πολλά από τα αρχοντικά έχουν μετατραπεί σε φιλόξενους ξενώνες για τους επισκέπτες. Η Καστοριά έχει το «ρεύμα» της, ιδιαίτερα τα Σαββατο-Κύριακα, όπου έρχονται Θεσσαλονικείς, αλλά και πολλοί τουρίστες μέσων και υψηλών εισοδημάτων από τις γειτονικές βαλκανικές χώρες. Kαταφθάνουν επίσης και πολλοί Ρώσοι, που έμαθαν την πόλη από τότε που οι δουλειές με τις γούνες ήταν στο «φόρτε» τους (είναι χαρακτηριστικό ότι σε πολλά καφέ και εστιατόρια, ο τιμοκατάλογος είναι τυπωμένος και στα ρωσικά). Επίσης, η πόλη των 20.000 κατοίκων που φιλοξενεί και 1.000 φοιτητές τις τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, αποτελεί και προορισμό για ημερήσιες σχολικές εκδρομές με πούλμαν.
Κυρίαρχος ήχος μιας συνηθισμένης ανοιξιάτικης βραδιάς, σε μια πόλη με έντονο νεανικό στοιχείο, είναι πάντα το μελωδικό τραγούδι από τα νυχτοπούλια που ζουν στη λίμνη. Η πιο καθημερινή εικόνα εκεί, περιλαμβάνει στο «κάδρο» της τους αργυροπελεκάνους που κολυμπούν στην όχθη κοντά στους ανθρώπους και βουτούν το ράμφος τους στο νερό για να πιάσουν ψάρια. Η πόλη συνεχίζει να επεκτείνεται, στα δύο άκρα της εισόδου στη χερσόνησο, με πιο σύγχρονα κτίρια αλλά και με σεβασμό στο οικιστικό περιβάλλον. Αυτό μπορείς καλά να το παρατηρήσεις κοιτάζοντάς την από ψηλά στο λόφο, όπου έχουν κτιστεί οι εκκλησίες του Προφήτη Ηλία και του Αγίου Αθανασίου. Για τους εποχούμενους επισκέπτες υπάρχουν δύο «γύροι», για να τους απολαύσει κάποιος με το αυτοκίνητο. Ο πρώτος είναι ο «μεγάλος» των 27-28 χλμ., που κυκλώνει τη λίμνη και στον οποίο δεσπόζουν ως καλλιέργεια οι μηλιές. Ο δεύτερος είναι ο «μικρός» των τεσσάρων χιλιομέτρων, που καλύπτει ένα μέρος της χερσονήσου ακριβώς δίπλα στην όχθη της λίμνης, με τα κλαδιά των δένδρων να ακουμπάνε συχνά στο νερό.
Πρόκειται για μια ονειρεμένη σε φυσικό κάλλος διαδρομή, που θα σας μείνει αξέχαστη (μονής κατεύθυνσης, με εξαίρεση τα ασθενοφόρα). Θα την απολαύσετε ακόμη καλύτερα με τα πόδια ή με ποδήλατο, υπάρχει ξεχωριστή διαδρομή γι αυτό δίπλα στο δρόμο. Το απομεσήμερο θα συναντηθείτε με πολλούς δρομείς και πεζοπόρους, που φορώντας φόρμα και αθλητικό παπούτσι τρέχουν πλάι στην όχθη ή βαδίζουν σε κάποιο ανηφορικό μονοπάτι. Τόσους πολλούς απλούς ανθρώπους να αθλούνται μαζικά έχουμε να δούμε από κάποτε που πήγαμε στην Κοπεγχάγη, σκεφτήκαμε, βλέποντάς τους.
Στο μεσοδιάστημα της διαδρομής αυτής βρίσκεται η κτισμένη από τον Αλέξιο Κομνηνό «Παναγία η Μαυριώτισα», με αριστουργηματικές τοιχογραφίες και αγιογραφίες από φυσικά υλικά, που αντέχουν στο χρόνο εδώ και 930 χρόνια. Επίσης, τέσσερις χιλιόχρονες βυζαντινές εκκλησίες και τρία λαογραφικά μουσεία θα κρατήσουν ψηλά το ενδιαφέρον του επισκέπτη, την ώρα που στη λίμνη θα βλέπει να προπονούνται τα δεκάδες παιδιά των υψηλού επιπέδου κωπηλατικών συλλόγων της πόλης. Και φυσικά, μπορεί να παρκάρει χωρίς χρέωση το αυτοκίνητό του στο μεγάλο πάρκινγκ στην είσοδο της πόλης.
Λίμνη Ορεστιάδα
Σε υψόμετρο 630 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας, με έκταση 28 τετρ. χλμ. (7,5 χλμ. μήκος και 5,4 χλμ. πλάτος) και μέγιστο βάθος τα 12 μέτρα, η λίμνη Ορεστιάδα δίνει ζωή σε μια μεγάλη γεωγραφικά περιοχή (ένα μέρος των υδάτων της καταλήγει με υπόγεια διαδρομή κάτω από τον Γράμμο, στις πηγές του Αλιάκμονα). Ένδεκα είδη ψαριών και περισσότερα από 200 είδη πουλιών ζουν εκεί, χωρίς στον αριθμό αυτό να περιλαμβάνονται τα αποδημητικά πτηνά που έρχονται «transit» για λίγο. Το χειμώνα παγώνει για 15 ημέρες, παλιότερα κάποιες φορές τόσο, που πέρναγες από πάνω με φορτωμένη άμαξα. Λόγω του χαλαρού εδάφους κανείς δεν κολυμπά σε αυτήν από τη δεκαετία του ’60, ενώ περίπου τότε χάθηκε και ο τελευταίος κάστορας, πιασμένος στα δίχτυα ενός ψαρά. Η πόλη απέκτησε βιολογικό καθαρισμό τη δεκαετία του ’80, ενώ στους καιρούς μας το μόνο που την ταλαιπωρεί είναι τα χημικά λιπάσματα που ρίχνονται στις μηλιές. Εδώ και λίγο καιρό «τρέχει» μια εκστρατεία ενάντια σε αυτό, που προωθεί τη χρήση βιολιπασμάτων και λύνει το πρόβλημα.
Κάνοντας το γύρο της λίμνης αξίζει να σταματήσετε στο Δισπηλιό και να επισκεφτείτε την αναπαράσταση του νεολιθικού παραλίμνιου οικισμού, ηλικίας 7.500 χρόνων, που ανακαλύφτηκε εκεί το 1932 (είσοδος τέσσερα ευρώ). Θα δείτε μέσα στα πασαλόπηκτα σπίτια λίθινα εργαλεία, πήλινα μαγειρικά σκεύη και άλλα πολύ ενδιαφέροντα των νοικοκυριών της εποχής.
Η επιστροφή
Με τη βεβαιότητα πως υπάρχουν κι άλλα σημαντικά πράγματα που δεν προλάβαμε να δούμε λόγω του περιορισμένου μας χρόνου, πήραμε το δρόμο για το γυρισμό, κάνοντας μόνο μια μικρή παρέκλιση για φαγητό στην Καρδίτσα. Ήταν σίγουρο πως το ταξίδι μας θα είχε και αυτοκριτική, όπως και συνέβη: «Γιατί να μην οικοδομήσουμε τη ζωή μας, ευθύς μόλις απολυθήκαμε από το στρατό πριν από κάτι δεκαετίες, σε μια όμορφη επαρχιακή πόλη; Ε, γιατί;» Απάντηση δεν υπάρχει, αφού είτε είναι θετική ή όχι, δεν μπορεί πια να επηρεάσει τα αποτέλεσμα (τα χρόνια για τέτοιες υπερβάσεις, πέρασαν). Όλη αυτή την ώρα το αυτοκίνητο μας «άκουγε» υπομονετικά, περιμένοντας να δώσουμε και σε αυτό την πρέπουσα προσοχή. Το C4 Cactus, με εξαίρεση την ατμοσφαιρική έκδοση των 82 ίππων, εφοδιάζεται με την ανάρτηση «Progressive Hydraulic Cushions». Στη διάταξη αυτή, που συντίθεται από αμορτισέρ και ελατήρια, η γαλλική εταιρεία έχει εντάξει σε κάθε άκρο δύο υδραυλικά «stop» για τη συμπίεση και την επαναφορά, με σκοπό την καλύτερη απορρόφηση των κραδασμών στις μεγάλες κάθετες κινήσεις των αμορτισέρ. Η βελτίωση σε σχέση με τον προκάτοχο σε αυτόν τον τομέα είναι φανερή, παρά το ότι στο δύσκολο οδόστρωμα των στενών ανηφορικών διαδρομών στους λόφους της Καστοριάς κατά τη βύθιση των αμορτισέρ δεν προλάβαιναν πάντα να αποσβεστούν οι κραδασμοί. Κατά τα λοιπά, ούτε στην επιστροφή βάλαμε φωτιά στο δρόμο, καθώς είμασταν αρκετά κουρασμένοι. Ασφαλώς, ούτε το αυτοκίνητο μας προδιέθετε σε αυτό, αφού είναι επικεντρωμένο στην άνεση και στην ασφάλειά μας. Φτάνοντας στο σπίτι, μετρήσαμε και τα «κουκιά»: Καλύψαμε συνολικά 1.100 περίπου χλμ., με μέση κατανάλωση 6,1 λίτρα ανά 100 χιλιόμετρα, που είναι ικανοποιητική. Θα μπορούσαμε να είχαμε πέσει ακόμα πιο χαμηλά αν είχαμε άλλη μία σχέση στο κιβώτιο ταχυτήτων ή αν είχαμε την υπομονή στο εθνικό δίκτυο να κινούμαστε με 90-100 χλμ./ώρα αντί για 120-130 χλμ./ώρα. Όμως, δεν την είχαμε, ήταν μακρύς ο δρόμος. Στη διάθεσή μας είχαμε την πλούσια εξοπλιστική έκδοση του πετρελαιοκινητήρα των 1.6 λίτρων (Shine), η οποία τιμάται 20.390 ευρώ. Η βασική έκδοση του Citroen C4 Cactus diesel των 100 ίππων είναι η Live, που κοστίζει 16.800 ευρώ…
CITROEN C4 CACTUS 1.6 ΒlueHDi Shine Kινητήρας 4κύλινδρος BlueHDi Κυβισμός 1.560 κ.εκ. Ισχύς 99 ίπποι στις 3.750 σ.α.λ. Ροπή 254 Nm στις 1.750 σ.α.λ. Μετάδοση κίνησης στους εμπρός τροχούς Κιβώτιο ταχυτήτων χειροκίνητο 5 σχέσεων Ανώτατη ταχύτητα 184 χλμ./ώρα 0-100 χλμ./ώρα 10,6* δλ. Μήκος 4.170 χλστ. Πλάτος 1.714 χλστ. Ύψος 1.480 χλστ. Μεταξόνιο 2.595 χλστ. Εκπομπές CO2 95 γρ./χλμ. Βάρος 1.068 κιλά Τιμή έκδοσης 20.390 ευρώ
ΚΕΙΜΕΝΟ & ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΣΠΥΡΟΣ ΧΑΤΗΡΑΣ