Η τέταρτη σεζόν της Formula E ξεκίνησε το περασμένο Σαββατοκύριακο και ακόμα αρκετοί fans του μηχανοκίνητου αθλητισμού δεν γνωρίζουν πολλά (αν γνωρίζουν) για αυτόν τον θεσμό. Τι είναι η Formula E; Είναι το μέλλον του motorsport; Πώς γίνεται να αποτελεί πόλο έλξης για τεράστιες εταιρείες, όπως είναι η Renault, η Audi ή η Mercedes;
Με την ηλεκτροκίνηση να κάνει αισθητή την παρουσία της τα τελευταία χρόνια, η ιδέα για ένα αμιγώς ηλεκτρικό πρωτάθλημα, με μονοθέσια φιλικά προς το περιβάλλον λόγω των μηδενικών ρύπων τους, δεν άργησε να φανεί. Το 2012, ο νυν Διευθύνων Σύμβουλος του θεσμού, Alejandro Agag, έπεισε τη FIA πως ένα τέτοιο πρωτάθλημα θα έπρεπε να διεξάγεται υπό την αιγίδα της Ομοσπονδίας και, το 2014, εγένετο η Formula E.
Η διοργάνωση
Το ιδιαίτερο με αυτή τη μορφή αγώνων είναι πως δεν εκτείνεται σε ένα ημερολογιακό έτος, αλλά ακολουθεί το format άλλων αθλημάτων, όπως του ποδοσφαίρου ή του μπάσκετ, καθώς η δράση ξεκινά Νοέμβριο ή Δεκέμβριο του ενός έτους για να ολοκληρωθεί το καλοκαίρι του επόμενου. Έτσι, το πρώτο ePrix (όπως ονομάζεται) διεξήχθη 13 Σεπτεμβρίου του 2014, στο Πεκίνο, με πρώτο νικητή τον Lucas di Grassi.
Η Formula E επιλέγει κατά κανόνα τα σιρκουί πόλης, με εξαίρεση τον αγώνα στο Μεξικό, ο οποίος λαμβάνει χώρα στο Autodromo Hermanos Rodriguez.
Πόλεις όπως το Λονδίνο, το Λος Άντζελες, το Μαϊάμι, το Μονακό, το Βερολίνο, το Μπουένος Άιρες, το Μαράκες, η Νέα Υόρκη και το Παρίσι έχουν φιλοξενήσει ePrix αυτά τα χρόνια, και μάλιστα με αθρώα επισκεψιμότητα, καθώς ο κόσμος ενδιαφέρεται να γνωρίσει αυτήν την πτυχή του μηχανοκίνητου αθλητισμού.
Τα τεχνικά χαρακτηριστικά
Μέσα σε τέσσερα χρόνια, έχουν αλλάξει πολλά στους κανονισμούς, καθώς ακόμα γίνονται λάθη και -σίγουρα- υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης.
Ο θεσμός ξεκίνησε σαν… ενιαίος, καθώς η Spark κατασκεύασε ένα μονοθέσιο κοινό και για τις 10 ομάδες τότε (Viring, Mahindra, Dragon, Renault, Trulli, Audi, Venturi, Andretti, Amlinκαι NEXTEV), με μοτέρ Dallara, ηλεκτροκινητήρα McLaren (τον ίδιο που η βρετανική εταιρεία χρησιμοποίησε στην P1), μπαταρίες Williams και Hewald κιβώτιο ταχυτήτων.
Αυτή η επιλογή έγινε συνειδητά, μέχρι οι εκάστοτε κατασκευαστές να είναι σε θέση να εξελίξουν τα δικά τους μέρη, κάτι που τελικά έγινε από την δεύτερη κιόλας χρονιά.
Βέβαια, υπάρχουν σαφείς περιορισμοί στη δύναμη από το powertrain. Την πρώτη χρονιά, το μέγιστο που μπορούσε να έχει ο οδηγός στη διάθεση του ήταν τα 200 kW στις κατατακτήριες και τα 150 kW στον αγώνα, με εξαίρεση τις περιπτώσεις που υπήρχε διαθέσιμο το Fanboost. Το Fanboost δίνει τη δυνατότητα σε τρεις οδηγούς σε κάθε αγώνα (οδηγούς που επιλέγει το κοινό με online ψηφοφορία) να έχουν επιπλέον 30 kWγια την ευθεία εκκίνησης/τερματισμού για έναν γύρο σε κάθε ePrix.
Άλλη μία ιδιαιτερότητα αφορά στη διαμόρφωση κάθε ePrix, καθώς όλα τα sessions (FP1, FP2, κατατακτήριες και αγώνας) γίνονται την ίδια μέρα, το Σάββατο. Αν είναι διπλός ο αγώνας, όλα γίνονται και το Σάββατο και την Κυριακή. Μάλιστα, το σύστημα διεξαγωγής των κατατακτήριων είναι μία ενδιαφέρουσα περίπτωση, αφού οι 20 οδηγοί χωρίζονται σε 4 γκρουπ, με τους 5 πρώτους από κάθε γκρουπ να προκίνονται στη διαδικασία της Super Pole, όπου έχουν 15 λεπτά να παλέψουν για την pole position.
Αυτό που παραμένει «αγκάθι» για το σπορ είναι πως οι μπαταρίες δεν μπορούν ακόμα να βγάλουν την απόσταση ενός αγώνα, αν και αυτό αναμένεται να αποτελεί παρελθόν από την επόμενη σεζόν (2018/2019), όταν η McLaren θα παρέχει μπαταρίες που θα επιτρέπουν στους οδηγούς να ολοκληρώνουν τους περίπου 45 γύρους κάθε ePrix χωρίς αλλαγή μονοθέσιου στο μέσον του.
Το ενδιαφέρον των κατασκευαστών
Από τις απαρχές του θεσμού δεν ήταν λίγες οι εταιρείες που θέλησαν να συνδέσουν το όνομά τους με κάτι τόσο φρέσκο. Η Renault και η Audi ήταν οι πρώτες μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες που «μπήκαν στο χορό», ενώ μέχρι και σήμερα τις έχουν ακολουθήσει η Citroen (μέσω της DS), η BMW και η Jaguar.
Ωστόσο, κολοσσοί όπως η Mercedes, η Nissan και η Porsche αναμένεται να εισέλθουν στο σπορ, σε βάρος άλλων αγωνιστικών προγραμμάτων. Η Mercedes αποχωρεί από το DTM με το τέλος του 2018 για να εισέλθει στη Formula E στην 6η σεζόν, η εταιρεία του Zuffenhausen έπραξε το ίδιο με το WEC για χάρη της Fοrmula E, ενώ η Nissan θα πάρει τη θέση της Renault από την επόμενη χρονιά.
Το έντονο ενδιαφέρον τέτοιων εταιρειών για τον θεσμό δείχνει και την τάση της εποχής – την τάση του μέλλοντος. Αρκετά κράτη έχουν προαναγγείλει «πράσινα» προγράμματα για την επόμενη 15ετία, με στόχο τη μείωση των ρύπων και την στροφή σε ένα ασφαλέστερο περιβάλλον. Οι ισχυροί παίκτες της αυτοκίνησης δεν επιθυμούν να μείνουν πίσω, κι ενώπιον αυτών των σημαντικών εξελίξεων, επενδύουν ενεργά σε ένα άθλημα που βασίζεται εξ΄ολοκλήρου στην ηλεκτροκίνηση.
Φυσικά, υπάρχουν και μικρότερες ομάδες, που όμως συνεργάζονται με μεγαλύτερες ή κατασκευάζουν οι ίδιες τα μονοθέσια τους, όπως είναι η Techeetah ή η Mahindra.
Ως νέος θεσμός, η Formula E έχει αρκετές παθογένειες, που οδηγούν σε δριμεία κριτική.
Από τα πλέον αμφιλεγόμενα σημεία είναι το πώς κρίθηκε ο τίτλος της 2ης σεζόν, όταν οι δύο μονομάχοι του τίτλου, Sebastien Buemi και Lucas di Grassi συγκρούστηκαν στο φινάλε της χρονιάς, στο Λονδίνο, με τον τίτλο τελικά να καταλήγει στον Buemi, ο οποίος πήρε το spare car και συνέχισε τον αγώνα, με στόχο να πάρει τους δύο βαθμούς που χάριζε ο ταχύτερος γύρος. Αυτός ο κανονισμός προκάλεσε έντονες αντιδράσεις, καθώς το πρωτάθλημα κρίθηκε όχι με μάχη, αλλά με αυτόν τον ασυνήθιστο τρόπο.
Ως εκ τούτου, η FIA αποφάσισε πως ο ταχύτερος γύρος θα δίνει 1 βαθμό, με την ελπίδα πως κάτι παρόμοιο με εκείνο το σκηνικό στο Battersea Park δεν θα επαναληφθεί.
Έπειτα, δεν είναι λίγοι αυτοί που μιλούν για το αγωνιστικό επίπεδο, όχι τόσο των ομάδων, όσο των οδηγών που την αποτελούν. Τα line-up των ομάδων αποτελούνται κατά κύριο λόγο από έμπειρους οδηγούς, με χαρακτηριστικά παραδείγματα του Buemi, Heidfeld, di Grassi, Piquet Jr., Bird, Vegne κ.ά., που όμως, και λόγω της φύσης των σιρκουί, οδηγούνται σε λάθη, που κατά συνέπεια μειώνουν αισθητά το θέαμα.
Και, αν σταθούμε στη χάραξη των σιρκουί, πράγματι το στενό layout αυτών δεν φαίνεται να ευνοεί τα προσπεράσματα, πολλώ δε μάλλον το πέρασμα δύο μονοθέσιο δίπλα-δίπλα.
Η Formula E παρουσιάζει ακόμα αρκετά σημεία που χρήζουν βελτίωσης, όμως η βάση είναι αρκετά καλή και το μέλλον μπορεί να είναι κάτι παραπάνω από λαμπρό για αυτήν την κατηγορία.
Το ξεκίνημα της 4ης σεζόν
Στο Χονγκ Κονγκ άνοιξε η αυλαία για το φετινό πρωτάθλημα της Formula E, με τον Sam Bird να κερδίζει στον πρώτο αγώνα το Σάββατο, έχοντας εκκινήσει από την pole, και τον Daniel Abt να παίρνει πρώτος την καρό σημαία στον 2ο αγώνα, προτού ακυρωθεί για παραβίαση τεχνικών κανονισμών στο μονοθέσιό του. Η νίκη τελικά πήγε στον δεύτερο, Felix Rosenqvist.
Όμως δεν κύλησαν το ίδιο καλά τα πράγματα για τον περυσινό πρωταθλητή, Lucas di Grassi, που μετά από δύο αγώνες έμεινε στους 0 βαθμούς.
Η βαθμολογία των οδηγών
1. S. Bird 35 2. J. .E. Vergne 33 3. F. Rosenqvist 29 4. E. Mortara 24 5. N. Heidfeld 15 6. M. Evans 15 7. N. Piquet Jr. 12 8. D. Abt 11 9. A. F. da Costa 8 10. O. Turvey 8 11. M. Engel 6 12. A. Lynn 6 13. N. Prost 6 14. L. Filippi 1 15. S. Buemi 1
Η βαθμολογία των κατασκευαστών
1. Mahindra 44 2. DS Virgin 41 3. Techeetah 33 4. Venturi 30 5. Jaguar 27 6. Audi 11 7. NIO 9 8. Andretti 8 9. Renault 7
Πρόγραμμα
1. Hong Kong ePrix Race 1 – Hong Kong 2 Δεκεμβρίου 2017
2. Hong Kong ePrix Race 2 – Hong Kong 3 Δεκεμβρίου 2017
3. Marrakesh ePrix – Μαρόκο 13 Ιανουαρίου 2018
4. Santiago ePrix – Χιλή 3 Φεβρουαρίου 2018
5. Mexico City ePrix – Μεξικό 3 Μαρτίου 2018
6. Sao Paolo ePrix – Βραζιλία 17 Μαρτίου 2018
7. Rome ePrix – Ιταλία 14 Απριλίου 2018
8. Paris ePrix – Γαλλία 28 Απριλίου 2018
9. Berlin ePrix – Γερμανία 19 Μαΐου 2018
10. Zurich ePrix – Ελβετία 10 Ιουνίου 2018
11. New York City ePrix – ΗΠΑ 14 Ιουλίου
12. New York City ePrix – ΗΠΑ 15 Ιουλίου
13. Montreal ePrix – Καναδάς 28 Ιουλίου
14. Montreal ePrix – Καναδάς 29 Ιουλίου