Ωδή στους επιστήμονες, τους μηχανικούς, τους μηχανολόγους και τους γιατρούς, τους marshals και τους οδηγούς που σπεύδουν στις φλόγες να σώσουν έναν συνάνθρωπό τους. Στο Μπαχρέιν, πήραμε όλοι το μάθημα μας, ευτυχώς χωρίς οδυνηρές συνέπειες.
Ας το πούμε από τώρα: τον σεβασμό, την ευγνωμοσύνη και τις ευχαριστίες μας πρώτα στους επιστήμονες, τους μηχανικούς και τους γιατρούς, που με τις μελέτες τους και την αδιάκοπη εργασία τους έχουν φέρει σε τέτοιο σημείο την ασφάλεια στο motorsport που ο Romain Grosjean βγήκε χθες ζωντανός από την κόλαση.
Έπειτα, τα σέβη μας στον οδηγό του Ιατρικού Αυτοκινήτου, Alan van der Merwe και τον ιατρό Dr. Ian Roberts. Αμφότεροι επιβαίνουν στο όχημα που ακολουθεί στον πρώτο γύρο τα μονοθέσια, ακριβώς για τέτοιες περιπτώσεις. Έσπευσαν στο σημείο του ατυχήματος, σχεδόν παράλληλα με τους κριτές (που έδρασαν εξίσου υποδειγματικά).
Ο van der Merwe μίλησε για εκείνες τις πρώτες στιγμές:
«Δεν έχουμε δει ποτέ ξανά τόση φωτιά. Είμαι 12 χρόνια εδώ, δεν έχω δει ποτέ τόση φωτιά σε τέτοιο ατύχημα. Μας πήρε λίγο για να επεξεργαστούμε μέσα μας τι συνέβαινε.
«Είμαι σίγουρος ότι αυτό κράτησε για μερικά δευτερόλεπτα, αλλά τα ένιωσα σαν αιώνες. Μετά ο Romain άρχισε να βγαίνει από το μονοθέσιο μόνος του, πράγμα αξιοσημείωτο για ένα τέτοιο ατύχημα.»
Ο Dr. Roberts βγήκε, σάστισε, αλλά δεν δίστασε να πάει δίπλα στις φλόγες. Κι εκείνη τη στιγμή, ξεπρόβαλε ο Grosjean. Οι φωτογραφίες από αυτή τη στιγμή, τα πλάνα, είναι συγκλονιστικά. Αλληγορικά, ο Γάλλος βγήκε απ’ την κόλαση. Έτσι φάνηκε.
Μία αλληλουχία συμβάντων και ο Grosjean που δεν λιποθύμησε
Από τη στιγμή που αναφλέγεται το μονοθέσιο μέχρι τη στιγμή που ο Grosjean σκαρφαλώνει τις μπαριέρες για να ξεφύγει από την πυρκαγιά, περνούν περίπου 30 δευτερόλεπτα. Σε αυτό το μισό λεπτό, συμβαίνουν όλα τα σωστά πράγματα με το tub (την «μπανιέρα» του cockpit και των ποδιών της VF-20), αφού αποκόπηκε από το υπόλοιπο μέρος, και παρέμεινε άθικτη.
Έπειτα, το halo έκανε τη δουλειά του όπως έπρεπε. Αυτό ήταν που, όταν το μονοθέσιο έσκισε στα δύο το Armco, προστάτευσε το κεφάλι του Grosjean και δεν υπήρξε μία εν είδει επανάληψη του ατυχήματος του Jules Bianchi το 2014 στην Ιαπωνία.
Ο Γάλλος υπήρξε επικριτής του halo το 2017, αλλά αυτό λίγη σημασία έχει. Οι Jean Todt, Alex Wurz (πρόεδρος Ένωσης Οδηγών), Charlie Whiting, οι άνθρωποι που έπρεπε να εισακουστούν, εισακούστηκαν τότε. Το halo μπήκε στα μονοθέσια το 2018, παρά τις αντιρρήσεις, κυρίως σε αισθητικό επίπεδο. Μόνο που η ασφάλεια είναι πάνω από την όμορφη όψη, κι η ευγνωμοσύνη όλων προς αυτούς που το σχεδίασαν κι εκείνους που πίεσαν για την υιοθέτησή τους, είναι δεδομένη.
Σωτήριο αποδείχθηκε, επιπροσθέτως, και το γεγονός ότι δεν έχασε τις αισθήσεις του. Τα 53G τα «έπιασε» στιγμιαία, για κλάσματα του δευτερολέπτου. Το halo έσωσε το κεφάλι του, και το monocoque απορρόφησε μεγάλο μέρος της σύγκρουσης. Πέρα από το γεγονός ότι είναι ένας αθλητής υψηλού επιπέδου, είχε κάθε μέσο ασφαλείας στη διάθεσή του και δεν επηρεάστηκε ο αυχένας και το κρανίο του, οπότε δεν λιποθύμησε.
Όσο για τα μικρά εγκαύματα, ο Grosjean θα πρέπει και πάλι να ευχαριστήσει τη FIA. Η Ομοσπονδία εισήγαγε από τη φετινή σεζόν μία νέα, πυρίμαχη φόρμα, που αν και πιο βαριά, προστατεύει από φωτιά για 20 δευτερόλεπτα, ενώ τα γάντια αντέχουν μέχρι 10 δευτερόλεπτα. Για αυτό και οι πληγές στα χέρια του Γάλλου.
Απαραίτητη η έρευνα
Το είπε κι ο Ross Brawn: «Είμαι σίγουρος ότι θα γίνει μία εκτεταμένη έρευνα για να καταλάβουμε τι έγινε και να μάθουμε απ’ αυτό. Γιατί το να βλέπεις μία μπαριέρα να σκίζεται έτσι στα δύο είναι κάτι που σίγουρα δεν θέλουμε να δούμε ξανά.»
Το θέαμα σόκαρε – η μπαριέρα δεν έπρεπε να κοπεί στη μέση. Έχει ξεκινήσει -κι όχι άδικα- μία συζήτηση για το αν θα πρέπει πλέον να υπάρχουν Armco στις πίστες, ειδικά στο επίπεδο της Formula 1.
Αυτό θα το κρίνει το πόρισμα της FIA. Η έρευνα σε αυτό το σπορ γίνεται με προδιαγραφές αεροπορικού δυστυχήματος. Αυτό συνεπάγεται περισυλλογής δεδομένων αλλά και διαφόρων μερών του μονοθέσιου, το οποίο θα επανασυναρμολογηθεί και οι εμπειρογνώμονες, μαζί με τους μηχανικούς της ομάδας, θα εξετάσουν ανάποδα τα όσα έγιναν μέχρι να σκίσει την μπαριέρα ο Grosjean. Θα δουν ένα-ένα τα στάδια αυτής της πρόσκρουσης, και θα εξετάσουν τι πήγε στραβά.
Κι όχι μόνο με την διάτμηση του Armco, αλλά και με το γεγονός ότι υπήρξε άμεσα μία πολύ έντονη πυρκαγιά. Αναμενόμενο, θα έλεγε κανείς, από τη στιγμή που το συμβάν έγινε στην αρχή του αγώνα, με περί τα 100 κιλά καυσίμου στο ντεπόζιτο. Ωστόσο, τα ρεζερβουάρ των μονοθέσιων F1 είναι φτιαγμένα από Kevlar, ενώ διαθέτουν και δικλείδες ασφαλείας ώστε να μην σπάνε, και να αποφεύγεται η κατάληξη που είδαμε χθες.
Εμπιστοσύνη στη FIA, που θα πάρει τον χρόνο της να κάνει αυτό που έκανε πάντα από το 1994 και μετά: ενδελεχή έρευνα, και μετά πρόταση και αποφάσεις για τη βελτίωση όλων εκείνων των μερών που αστόχησαν ή που δεν λειτούργησαν ως αναμενόταν κατά το εκάστοτε συμβάν. Το ίδιο έγινε, άλλωστε, και μετά το δυστύχημα του Anthoine Hubert στο Σπα το ’19.
Περί τηλεοπτικής προβολής
Τα τελευταία χρόνια, η οδηγία της FOM στους σκηνοθέτες των μεταδόσεων είναι σαφής: κανένα replay ατυχήματος πριν καταστεί σαφές πως οι εμπλεκόμενοι οδηγοί είναι σώοι και δεν φέρουν βαρείς τραυματισμούς.
Το πρώτο πλάνο που είδαμε στο παγκόσμιο feed ήταν ο κάθιδρος Grosjean μέσα στο Ιατρικό Αυτοκίνητο, και μετά τα replays.
Ο Daniel Ricciardo εξαπέλυσε δριμύτατη επίθεση κατά της FOM για αυτή την απόφαση:
«Είμαι αηδιασμένος κι απογοητευμένος με τη Formula 1 που έδειχνε ή επέλεξε τον τρόπο που θα δείξει το συμβάν, και οι επαναλήψεις επί επαναλήψεων της φωτιάς, του μονοθέσιου που ήταν κομμένο στα δύο. Και μετά, σαν να μην έφταναν αυτά, παίζουν και το onboard πλάνο.
«Γιατί πρέπει να το δούμε αυτό; Θα μπούμε ξανά στα μονοθέσια σε μία ώρα. Η οικογένειά του ήταν αναγκασμένη να το βλέπει όλο αυτό ξανά και ξανά. Όλων οι οικογένειες. Και παίζετε με τα συναισθήματα όλων. Είναι άδικο. Δεν είναι ψυχαγωγία.»
Μία σημαντική μερίδα του κοινού συμμερίζεται αυτήν την άποψη. Γιατί να θέλει να δει κανείς ξανά και ξανά ένα τρομακτικό ατύχημα, ακόμα κι αν η κατάληξή του ήταν όσο πιο καλή μπορούσε να είναι;
Το επιχείρημα από την αντίθετη πλευρά είναι πως τέτοιες στιγμές αποδεικνύουν τα επίπεδα ασφαλείας που έχει φτάσει πια η F1, καθώς και τον ηρωισμό των άμεσα εμπλεκόμενων, ιατρών και κριτών, σε μία τόσο δύσκολη, ειδεμή πρωτόγνωρη κατάσταση.
Το μόνο βέβαιο είναι πως η πρακτική της αναμονής πριν την προβολή των replays είναι ορθή, και πολύ άργησε να υιοθετηθεί.
Επόμενος αγώνας είναι αυτός του Σακχίρ, στην ίδια τοποθεσία αλλά σε διαφορετική χάραξη, το τριήμερο 4-6 Δεκεμβρίου._Δ.Μ.