Σαν σήμερα πριν 40 χρόνια ο κόσμος της Formula 1 και γενικότερα η αυτοκίνηση έχασαν τον ιδιοφυή Colin Chapman. Ας θυμηθούμε την λαμπρή του πορεία.
Οι λίγο παλαιότεροι φίλοι της Formula 1, ίσως θυμούνται από τα παιδικά τους χρόνια το καλοκαίρι του 1978, την πρώτη φορά που η Ελληνική τηλεόραση, μαυρόασπρη ακόμα, αξιοποιώντας τη δυνατότητα που της έδινε τότε η Eurovision, μετέδωσε ζωντανά τα 8 από τα 10 Ευρωπαϊκά Grand Prix εκείνης της χρονιάς.
Όσοι λοιπόν παρακολούθησαν τις ζωντανές μεταδόσεις τα Κυριακάτικα μεσημέρια εκείνου του μακρινού καλοκαιριού, σίγουρα θυμούνται τις δύο υπέρκομψες χρυσόμαυρες Lotus 79 να τερματίζουν σταθερά πρώτες, με τον Mario Andretti νικητή και τον Ronnie Peterson να ακολουθεί.
Lotus 79
Στη γραμμή του τερματισμού τους περίμενε πάντα ένας λεπτοκαμωμένος μυστακοφόρος κύριος, που πανηγύριζε πετώντας την τραγιάσκα του στον αέρα. Ήταν ο θρυλικός Colin Chapman, ιδρυτής και ιδιοκτήτης της Lotus, ο άνθρωπος που βρισκόταν δεκαετίες εμπρός από την εποχή του και ίσως ο πιο ιδιοφυής εφευρέτης στην ιστορία της Formula 1.
Ο Colin Chapman σπούδασε δομικός μηχανικός στο Λονδίνο, ειδίκευση του πολιτικού μηχανικού, μα είχε δύο πάθη, τα αυτοκίνητα και τα αεροπλάνα. Δοκίμασε ως οδηγός αγώνων, δοκίμασε και ως πιλότος, και κατέληξε να γίνει ο άνθρωπος που εισήγαγε τις ιδέες της αεροδιαστημικής στην αυτοκίνηση.
Ίδρυσε τη Lotus με δάνειο 25 λιρών από την Hazel, μετέπειτα σύζυγό του. Στο κέντρο της φιλοσοφίας του βρισκόταν η εξοικονόμηση βάρους. Έλεγε: «Δεν υπάρχει δυναμικό υποκατάστατο του να είσαι ελαφρύς. Προσθέτοντας ισχύ γίνεσαι γρήγορος στην ευθεία. Αφαιρώντας βάρος γίνεσαι γρήγορος παντού».
Ο Colin Chapman με την Lotus Esprit και το αεροπλάνο της ομάδας του στη Formula 1
Η μικρή του βιοτεχνία σύντομα εξελίχθηκε σε μια από τις πιο θρυλικές μάρκες σπορ αυτοκινήτων. Η Lotus 7 εξακολουθεί να παράγεται ως τις μέρες μας από άλλες βιοτεχνίες, σχεδόν 70 χρόνια μετά τη σχεδίασή της, ενώ η Lotus Esprit έχει χαρακτηριστεί από κάποιους ως το πιο γλυκό κι ευχάριστο στη συμπεριφορά του υπεραυτοκίνητο που φτιάχτηκε ποτέ. Στα χρόνια του Roger Moore, μάλιστα, η Esprit αντικατέστησε την Aston Martin στις ταινίες του πράκτορα 007James Bond.
«Τίποτα μυστηριώδες», έλεγε ο Chapman για την επιτυχία. «Αν δε νικάς είναι επειδή δεν προσπαθείς αρκετά. Δεν υπάρχει τύχη, υπάρχει ικανότητα να βλέπεις τις ευκαιρίες έγκαιρα. Πολλές φορές την ευκαιρία την καταλαβαίνεις αφού έχει περάσει».
Ακόμα πιο πολύ από τα αυτοκίνητα δρόμου, ο Colin Chapman αγαπούσε τη Formula 1. Κοίταξε στα μάτια τους καταξιωμένους κατασκευαστές και τους κατατρόπωσε με μια σειρά επαναστατικές ιδέες.
Jim Clark και Colin Chapman πήραν μαζί 25 νίκες και 2 Πρωταθλήματα Formula 1, καθώς και νίκη στην Ινδιανάπολη
Ήταν ο πρώτος που έφτιαξε σασί monocoque, με την Lotus 25 – 60 χρόνια μετά, έτσι παραμένουν τα σασί Formula 1, άλλαξε μόνο το υλικό τους από αλουμίνιο σε ανθρακονήματα.
Ήταν ο πρώτος που καθιέρωσε την αεροδυναμική ground effect, με την Lotus 78, στην οποία βασίζεται η σύγχρονη Formula 1.
Ήταν ο πρώτος που κατάλαβε τη σημασία της χορηγίας και έβαψε τα αυτοκίνητα στο χρώμα του χορηγού – ως τις μέρες η Formula 1 βασίζει την ανάπτυξή της στις χορηγίες.
Ήταν ο πρώτος επίσης που σκέφτηκε το διπλό σασί, με την Lotus 88, αν και αυτό απαγορεύτηκε εν τη γενέσει.
Οι Lotus πήραν 74 νίκες στη Formula 1, τις 67 με τον Chapman επικεφαλής, 7 Παγκόσμια Πρωταθλήματα Κατασκευαστών Formula 1 και 6 Οδηγών, όλα στα χρόνια του Chapman, καθώς και νίκη στα 500 Μίλια της Ινδιανάπολης. πάντα με Chapman.
Colin Chapman και Jochen Rindt, ο μετά θάνατον Πρωταθλητής Formula 1 1970
Ήταν τόσο γρήγορα τα αυτοκίνητα του Colin Chapman, όπως φανερώνουν οι 102 pole, που θα μπορούσε να είναι περισσότερες οι επιτυχίες, αν δεν ήταν παροιμιώδης η αναξιοπιστία τους. Έλεγε ο Mario Andretti, ο τελευταίος Παγκόσμιος Πρωταθλητής Formula 1 με Lotus: «Στη Lotus είχες τύχη μόνο ως Νο1 οδηγός, επειδή ο Colin δεν είχε ποτέ δύο καλά από κάτι. Είχε πάντα μόνο ένα καλό σασί, μόνο ένα καλό μοτέρ, μόνο ένα καλό κιβώτιο». Αν είχε κι αυτό το ένα.
O Colin Chapman είχε σχεδιάσει ο ίδιος το σπίτι που ζούσε με την Hazel και τα 3 τους παιδιά. Έλεγε η Hazel: «Δε μπορούσε να καθίσει ούτε στιγμή άπραγος. Ήθελε πάντα να απασχολείται με κάτι δημιουργικό».
Στις 16 Δεκεμβρίου 1982, ακριβώς πριν 40 χρόνια, το πρωί είχαν πάει στην πίστα όπου δοκίμασαν για πρώτη φορά τη νέα επαναστατική του ιδέα, την ενεργητική ανάρτηση, που θα κυριαρχούσε στη Formula 1 μια δεκαετία αργότερα. Το ίδιο απόγευμα πέθανε στο σπίτι του από έμφραγμα.
Colin Chapman και Jim Clark, πανηγυρίζοντας το Πρωτάθλημα Formula 1 του 1963
Λέγεται πως εκείνες τις ίδιες μέρες θα μπορούσε να οδηγηθεί στη φυλακή, για εμπλοκή στο σκάνδαλο DeLorean. Θα βρείτε μάλιστα άρθρα που υποστηρίζουν ότι ο θάνατός του ήρθε σε ύποπτη στιγμή και υπό ύποπτες συνθήκες.
Στην πορεία πάντως της αυτοκίνησης, είναι αμφίβολο αν μπορούν να βρεθούν άλλοι 3 ή 4 τόσο πρωτοπόροι και χαρισματικοί άνθρωποι όσο ο Colin Chapman.
Τόσο ο Gordon Murray όσο και ο Adrian Newey έγιναν σχεδιαστές Formula 1 έχοντας ως ίνδαλμά τους τον Colin Chapman. O Murray ξεκίνησε έφηβος από τη Νότια Αφρική και ταξίδεψε οικονομικά, με πλοίο, ως την Αγγλία, θέλοντας να δείξει τα σχέδιά του στον Chapman ενώ ο Newey αποφάσισε να γίνει σχεδιαστής Formula 1 όταν στα παιδικά του χρόνια συναρμολόγησε σε πλαστικό μοντέλο την Lotus 49B.
Gordon Murray και Adrian Newey θεωρούνται οι δύο πιο ιδιοφυείς σχεδιαστές στην μετά Colin Chapman εποχή. Και αυτό περιγράφει καλύτερα από τα λόγια πόσο επιδραστικός υπήρξε ο Colin Chapman στη Formula 1 και την αυτοκίνηση γενικότερα.