Formula 1: Adrian Newey (Video)

To 2022 η Formula 1 σημαδεύτηκε από την εμφατική κυριαρχία ενός οδηγού, του Max Verstappen, και μιας ομάδας, της Red Bull.

Ασφαλώς, ουδείς εχέφρων αμφισβητεί το οδηγικό ταλέντο του Max Verstappen ή τις οργανωτικές ικανότητες του επικεφαλής της ομάδας, Christian Horner, όμως κανείς τους δε θα μπορούσε να κυριαρχήσει στη φετινή Formula 1, και μάλιστα με τόσο μεγάλη διαφορά, αν δεν είχαν στα χέρια τους το υπερόπλο Red Bull RB18.

Σε μια σεζόν που η Formula 1 σημαδεύτηκε από το αεροδυναμικό φαινόμενο του δελφινισμού (porpoising) η RB18 περνούσε σαν μαγικό χαλί εκεί όπου όλα τα άλλα αυτοκίνητα, άλλο λιγότερο, άλλο περισσότερο, κοπανούσαν τους οδηγούς τους.

Βλέπετε, η RB18 σχεδιάστηκε από τον Adrian Newey, τον άνθρωπο που κατέχει τα μυστικά της αεροδυναμικής όσο κανένας άλλος στη σύγχρονη Formula 1. Ας δούμε πώς αφηγείται ο ίδιος ένα απόγευμα στο Paul Ricard το 1993.

«Τα σύννεφα μαζεύονταν εκείνη τη μέρα. Το δελτίο καιρού έδινε βροχή. Μπήκα και βούλιαξα στο κόκπιτ της FW15, συνειδητοποιώντας επώδυνα ότι στα 35 μου, ήδη 10 χρόνια σε αυτή τη δουλειά και έχοντας κερδίσει δύο Παγκόσμια Πρωταθλήματα Κατασκευαστών, αυτή ήταν η πρώτη φορά που θα οδηγούσα αυτοκίνητο Formula 1 – στην πραγματικότητα, αυτή θα ήταν η πρώτη μου φορά που θα οδηγούσα οποιοδήποτε αγωνιστικό αυτοκίνητο σε οποιαδήποτε πίστα, τελεία».

Έτσι λοιπόν αρχίζει το υπέροχο βιβλίο του, How to build a car (Λονδίνο, Harper Collins, 2017) ο θρυλικός σχεδιαστής Formula 1, Adrian Newey. Είναι από εκείνα τα βιβλία που, μόλις το πάρεις στα χέρια σου, δε μπορείς να το αφήσεις, και όταν τελειώσει, μετά από 419 σελίδες, λες, και λίγο ακόμα να είχε, το διάβαζα ευχαρίστως.

Εκείνη τη μέρα στα τέλη του 1993, η Williams, για την οποία τότε εργαζόταν, του έδωσε τη δυνατότητα να κάνει μερικούς γύρους στο σιρκουί του Paul Ricard με το, σχεδιασμένο από αυτόν, αυτοκίνητο που είχε μόλις πάρει το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Οδηγών και Κατασκευαστών Formula 1, ώστε να έρθει στη θέση του οδηγού και να πάρει ιδέες για βελτιώσεις που θα μπορούσε να κάνει στην εργονομία των οργάνων και των χειριστηρίων.

«Έφτασα τα 280 χλμ/ώρα εκείνη τη μέρα», συνεχίζει στο βιβλίο του ο Newey, «ενώ ο Alain Prost και ο Damon Hill έφταναν τα 350. Το να οδηγείς ένα αυτοκίνητο Formula 1 είναι σχετικά εύκολο. Να το οδηγείς πιο γρήγορα από κάθε άλλον, είναι τελείως άλλο ζήτημα».

Από τότε ο Adrian Newey έχει οδηγήσει πολλές φορές σε πίστα, και μάλιστα συμμετέχει σε αγώνες ιστορικών αυτοκινήτων. Στο βίντεο που μπορείτε να δείτε κάνοντας κλικ εδώ, οδηγεί με τον David Coulthard δύο από τα πιο θρυλικά του αυτοκίνητα, την March 881 και την Red Bull RB6, που πήρε το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Οδηγών και Κατασκευαστών Formula 1 2010.

Γεννημένος τη 2^η μέρα των Χριστουγέννων του 1958 στην Αγγλία, από πατέρα κτηνίατρο και μητέρα οδηγό ασθενοφόρου, ο Adrian Newey πήγαινε στο ίδιο δημόσιο σχολείο με τον Jeremy Clarkson, μετέπειτα πασίγνωστο τηλεπαρουσιαστή αυτοκινητικών εκπομπών.

Στο βιβλίο του περιγράφει πώς το 1971 είχε ενθουσιαστεί στην προβολή της κλασικής πλέον ταινίας ταχύτητας Vanishing Point, (στην Ελλάδα είχε προβληθεί ως “Σαν Φρανσίσκο, ώρα 0”), και σχολίαζε μεγαλόφωνα στην κινηματογραφική αίθουσα, σε βαθμό που γύριζαν και τον κοιτούσαν οι άλλοι θεατές ενοχλημένοι.

Σημαντικός σταθμός στη ζωή του ήταν όταν ο πατέρας του αγόρασε μια Lotus Elan σε κιτ και ο μικρός Adrian τον βοηθούσε να την συναρμολογήσουν στο γκαράζ τους. Ναι, τότε μπορούσες να αγοράσεις μια αληθινή Lotus φτηνά, σε κιτ, να αφιερώσεις τον ελεύθερο χρόνο σου να την συναρμολογήσεις και ύστερα να την οδηγείς καθημερινά ή να την τρέχεις σε πίστες.

Το κομβικό σημείο της ζωής του Adrian Newey, πάντως, ήταν λίγο νωρίτερα, όταν το 1968 πήρε στα χέρια του ένα συναρμολογούμενο πλαστικό μοντέλο της Tamiya, σε κλίμακα 1/12 με θέμα την Lotus 49Β, που κυριαρχούσε τότε στη Formula 1.

Εκεί το μοναχικό αυτό παιδί απορροφήθηκε θαυμάζοντας και προσπαθώντας να αποκρυπτογραφήσει και να κατανοήσει τον ρόλο που παίζει κάθε εξάρτημα της ανάρτησης, κάθε αεροδυναμικό βοήθημα, κάθε λεπτομέρεια του σασί.

Τότε αποφάσισε ότι αυτό που τον ενδιαφέρει στη ζωή του είναι να φτιάχνει αυτοκίνητα Formula 1. Αληθινά αυτοκίνητα Formula 1, που να τρέχουν σε αγώνες.

Αφού σπούδασε αεροναυπηγική στο Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον, o Adrian Newey έκανε ένα σύντομο πέρασμα από την ομάδα της οικογένειας Fittipaldi στη Formula 1, που όμως τότε βρισκόταν ήδη στα πρόθυρα της χρεοκοπίας.

Αμέσως πάντως ο Newey βρήκε πεδίο δόξης λαμπρό στους Αμερικανικούς αγώνες με την March, που του ανέθεσε αρχικά να σχεδιάσει το πρωτότυπο για τους αγώνες IMSA.

H March δε μπορούσε να διαθέσει κεφάλαια για αεροδυναμική σήραγγα, οπότε ο Adrian Newey έκανε όλους τους υπολογισμούς βασισμένος στη θεωρία του ground effect, την οποία γνώριζε καλά από τις σπουδές του, και με βάση αυτούς σχεδίασε το αυτοκίνητο στην περίφημη σχεδιαστική του τάβλα – ακόμη σχεδιάζει σε τάβλα, δεν του αρέσει η σχεδίαση σε ηλεκτρονικό υπολογιστή.

Το πρωτότυπο της March πήρε το Πρωτάθλημα IMSA – GTP τόσο το 1983 όσο και το 1984, οπότε ο Adrian Newey προβιβάστηκε στο Πρωτάθλημα CART, σημερινό Indycar, όπου σχεδίασε την March 85C, που κέρδισε με μιας το Πρωτάθλημα CART, με οδηγό τον Al Unser, και νίκησε στα 500 Μίλια της Ινδιανάπολης, στα χέρια του Danny Sullivan.

Η διπλή επιτυχία επαναλήφθηκε το 1986, με την March 86C και οδηγό τον Bobby Rahal, όμως η Formula 1 τον καλούσε.

Μετά από μια σύντομη θητεία στην March, όπου η 881 λίγο έλλειψε να νικήσει στο Paul Ricard το 1990, ο Adrian Newey βρέθηκε στη Williams.

Εκεί τα αυτοκίνητα που σχεδίασε πήραν 5 Παγκόσμια Πρωταθλήματα Κατασκευαστών Formula 1, από το 1992 ως το 1997, και 4 Παγκόσμια Πρωταθλήματα Οδηγών, με τους Nigel Mansell, Alain Prost, Damon Hill και Jacques Villeneuve.

Τα 1990s έκλεισαν για τον Andrian Newey με ένα ακόμη Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Κατασκευαστών Formula 1 με την McLaren, το 1998 και δύο απανωτά Πρωταθλήματα Οδηγών, με τον Mika Hakkinen.

Το 2006, με την μεσολάβηση του David Coulthard, ο οποίος είχε πάρει τις νίκες του στη Formula 1 με αυτοκίνητα σχεδιασμένα από τον Newey, τόσο στη Williams όσο και στη McLaren, ο κορυφαίος αυτός σχεδιαστής προσελήφθη στη Red Bull, που τότε οργάνωνε την μετέπειτα υπερομάδα της.

Με την Red Bull ο Newey πήρε 5 ακόμη Παγκόσμια Πρωταθλήματα Κατασκευαστών και άλλα 6 Οδηγών, 4 με τον Sebastian Vettel και 2 με τον Max Verstappen.

Συνολικά, λοιπόν, από το 1992 ως σήμερα ο Adrian Newey πήρε 11 Παγκόσμια Πρωταθλήματα Κατασκευαστών Formula 1, με 3 διαφορετικές ομάδες, και 12 Πρωταθλήματα Οδηγών, με 7 διαφορετικούς οδηγούς.

Ουδείς άλλος σχεδιαστής έχει κατορθώσει κάτι ανάλογο. Βγάλτε από μόνοι σας συμπεράσματα. Επιπλέον, είναι ο μόνος σχεδιαστής που πήρε Πρωταθλήματα σε τρεις κορυφαίες μορφές των αγώνων αυτοκινήτου, IMSA, Indycar και Formula 1.

Υπάρχει μια μαύρη στιγμή στην πορεία του Adrian Newey, το γεγονός ότι ο Ayrton Senna, o πιο ταλαντούχος οδηγός στην ιστορία της Formula 1 έχασε τη ζωή του οδηγώντας ένα δικό του αυτοκίνητο, την Williams FW 16.

Ο ίδιος ο Newey θεωρεί τον εαυτό του συνυπεύθυνο, επειδή σχεδίασε ένα τόσο δύστροπο αυτοκίνητο που ο καλύτερος οδηγός στον κόσμο έπρεπε να το οδηγεί πάνω από τα όρια ώστε να το έχει πρώτο, μα για αυτό αξίζει να κάνουμε ένα ξεχωριστό άρθρο, όπου να παρουσιάσουμε την εξαιρετικά τεκμηριωμένη άποψη του Newey, στο τι και πώς συνέβη εκείνη την Πρωτομαγιά του 1994, την πιο πένθιμη μέρα στην ιστορία του αθλήματος, όπως την αναλύει ο ίδιος σε ειδικό κεφάλαιο στο βιβλίο του.

Πόσο ακόμη θα βρίσκεται ο Adrian Newey στη Formula 1, πριν αρχίσει να σκέφτεται τη σύνταξη, δεν το γνωρίζουμε. Το βέβαιο είναι ότι με την RB18 απέδειξε φέτος ότι παραμένει o κορυφαίος σχεδιαστής αυτοκινήτων Formula 1.