F1: Στη δίνη του πολέμου

Η ανακοίνωση, προσεκτικά διατυπωμένη, ήρθε το μεσημέρι της Παρασκευής: «H F1 ελπίζει σε γρήγορη και ειρηνική επίλυση της παρούσας κατάστασης. Συμφωνήσαμε ότι είναι αδύνατο υπό τις παρούσες συνθήκες να διεξαχθεί το (προγραμματισμένο για τις 25 Σεπτεμβρίου) Γκραν Πρι της Ρωσίας». Δε διευκρινίζεται τι θα συμβεί αν οι πολεμικές συγκρούσεις λήξουν σύντομα αλλά συνεχίσει η κατοχή τμημάτων της Ουκρανίας.

Την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, την Παρασκευή 25 Φεβρουαρίου 2022, ο στρατός της Ρωσίας είχε φτάσει λίγα χιλιόμετρα από το Κίεβο, πρωτεύουσα της Ουκρανίας. Την ίδια ώρα στην άλλη άκρη της Ευρώπης, στη Βαρκελώνη, στις ετήσιες χειμερινές δοκιμές της F1, οι μηχανικοί της Haas, της Αμερικανικής ομάδας, ξήλωναν από τα αυτοκίνητά τους τα λογότυπα του Ρώσου χορηγού ενώ παρήγγειλαν νέες στολές χωρίς τα χρώματα της ρώσικης σημαίας.

Χθες, πριν την ανακοίνωση της επίσημης απόφασης της αρχής του αθλήματος, ο τετράκις Παγκόσμιος Πρωταθλητής Σεμπάστιαν Φέτελ δήλωσε απερίφραστα, «δεν πρέπει να πάω, δε θα πάω, πιστεύω ότι είναι λάθος να αγωνιστούμε σε αυτή τη χώρα». Στην ίδια γραμμή ο νέος Παγκόσμιος Πρωταθλητής, Μαξ Φερστάπεν: «Όταν μια χώρα βρίσκεται σε πόλεμο, δεν είναι σωστό να αγωνιστούμε εκεί».

Το προφανές ερώτημα είναι, αν θα κατορθώσει η Haas να συνεχίσει χωρίς τα κεφάλαια των Ρώσων και αν χρειαστεί να αλλάξει τον Νικίτα Μαζέπιν με άλλον οδηγό, που ενδεχόμενα θα φέρει μαζί του κάποιον χορηγό, αν και δύσκολα θα βρεθεί τόσο γενναιόδωρος όσο οι Ρώσοι. Ίσως ενδιαφερθεί ο Μάικλ Αντρέτι, πολυνίκης Ινδιανάπολης ως επικεφαλής ομάδας, να επενδύσει στη Haas, αφού έχει ξεκαθαριστεί από τον ίδιο τον θρυλικό Μάριο Αντρέτι, πατέρα του Μάικλ, ότι επιθυμούν να μπουν στη F1 με δική τους ομάδα. Πάντως το μέλλον είναι προς το παρόν ρευστό για την ομάδα του Τζιν Χάας. Το γεγονός ότι έχουν ένα από τα πιο έξυπνα σχεδιασμένα φετινά αυτοκίνητα και ήλπιζαν πολλά από τη φετινή χρονιά, ακούγεται πλέον δευτερεύον.

Είμαστε στην αρχή αυτού του πολέμου και, τόσο η αναταραχή όσο και οι συνέπειες, ίσως κρατήσουν καιρό. Το μποϊκοτάζ αθλητικών εκδηλώσεων δεν είναι κάτι νέο. Στο αποκορύφωμα του Ψυχρού Πολέμου, είδαμε τις Ολυμπιάδες του 1980 και 1984 να γίνονται με τους μισούς αθλητές ενώ στην Ολυμπιάδα του 1972 υπήρξαν αθλητές που δολοφονήθηκαν, λόγω εθνικότητας. Και στη F1 είδαμε ακριβώς πριν 40 χρόνια, τέτοιες μέρες το 1982, να τερματίζει η καριέρα του σπουδαίου Αργεντινού Κάρλος Ρόιτμαν, καθώς η ομάδα του ήταν βρετανική και ξεσπούσε ο πόλεμος των Φώκλαντ, μεταξύ Αργεντινής και Βρετανίας.

Όμως, στα χρόνια που ακολούθησαν, μόλις ανέλαβε την ηγεσία της F1 o Μπέρνι Έκλστον, κράτησε το άθλημα πάνω από 30 χρόνια μακριά από την πολιτική, σε τέτοιο βαθμό που, με λίγους μήνες διαφορά μεταξύ τους, στα μέσα της δεκαετίας του 1980, διοργανώθηκαν αγώνες όχι μόνο σε δημοκρατικές χώρες, αλλά επίσης στη Νότια Αφρική του απαρτχάιντ και στην Ουγγαρία του «παραπετάσματος».

Τώρα η F1 ευθυγραμμίζεται με τα άλλα αθλήματα, που επίσης φαίνεται να προχωρούν σε ακυρώσεις αγώνων στη Ρωσία. Να αγωνιστείς εκεί που σκοτώνονται άνθρωποι, θα ήταν σαν την ορχήστρα του Τιτανικού που συνέχισε να παίζει ενώ το πλοίο βυθιζόταν.

Ποια είναι όμως η διαφορά μεταξύ της εισβολής των Ρώσων στην Ουκρανία με την εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο και την συνεχιζόμενη κατοχή της μισής σχεδόν μεγανήσου; Ποτέ δεν τέθηκε ζήτημα ματαίωσης του Γκραν Πρι της Τουρκίας. Θα τεθεί άραγε στο μέλλον, εφόσον ο αγώνας επιστρέψει στο καλεντάρι;

Το μποϊκοτάζ κατά των Ρώσων ολιγαρχών θα περιοριστεί άραγε στη F1 και γενικότερα στις αθλητικές διοργανώσεις; Ή θα γενικευθεί; Θα αρνούνται οι Βρετανοί και οι Γάλλοι να τους πουλήσουν τα πιο ακριβά ακίνητα στο Λονδίνο και το Παρίσι; Οι Ιταλοί και οι Γερμανοί τα πιο ακριβά σπορ αυτοκίνητα; Και τα ναυπηγεία της Ολλανδίας και της Σκανδιναβίας θα αρνούνται να τους ναυπηγήσουν τα πιο ακριβά σκάφη; Προχθές τερμάτισε ο κλασικός ιστιοπλοϊκός αγώνας 600 μιλίων της Καραϊβικής. Νικητής στα μονόγαστρα ένα εντυπωσιακό Swan 125 πόδια, που καθελκύστηκε πέρσι στη Φιλανδία. Στη γάστρα και το πανί του ζωγραφισμένος ένας τεράστιος σκορπιός, αφού Skorpios είναι το όνομα του σκάφους. Βλέπετε, το σκάφος ανήκει στον Ντμίτρι Ριμπολόβλεφ, ιδιοκτήτη του Σκορπιού, του νησιού στα νότια της δικής μας Λευκάδας και πρώην ιδιοκτήτη του μέχρι χτες χορηγού της Haas.

H F1 ξεκίνησε, τα χρόνια αμέσως μετά τον 2^ο Παγκόσμιο Πόλεμο, βαμμένη σε εθνικά χρώματα, κόκκινοι οι Ιταλοί, μπλε οι Γάλλοι, πράσινοι οι Βρετανοί, λευκοί οι Αμερικανοί, ασημένιοι οι Γερμανοί, όταν τους επετράπη να πάρουν μέρος. Οι μνήμες του πολέμου ήταν νωπές και ένας λόγος που οι οδηγοί αψηφούσαν τον κίνδυνο ήταν επειδή προέρχονταν από έναν αιματηρό πόλεμο όπου η ανθρώπινη ζωή ήταν φτηνή, δε σήμαινε κάτι.

Όμως οι εποχές άλλαξαν. Η F1 είναι σήμερα το πιο πολυεθνικό άθλημα. Δείτε τη Williams, για παράδειγμα, παραδοσιακή ομάδα της Βρετανίας, όπου μόνο ο ταχυδρομικός κώδικας είναι πια αγγλικός. Βασικός ιδιοκτήτης είναι Αμερικανική επενδυτική, επικεφαλής της ομάδας ένας Γερμανός, ο αρχιμηχανικός Γάλλος, ο ένας οδηγός Καναδός με καταγωγή από το Ιράν, ο άλλος Ταϊλανδός που μεγάλωσε στην Αγγλία, η μονάδα ισχύος Γερμανική, τα λάστιχα Ιταλικά. Πάντως, σε περίπτωση νίκης, θα παιανίσει ο Βρετανικός εθνικός ύμνος.

Το να κατασκευάσεις ένα τόσο φίνο μηχάνημα, όπως αυτά που τρέχουν στη F1, είναι κάτι που πέρα από γνώσεις, ικανότητες, κεφάλαια και χρόνο, απαιτεί πολύ μεράκι. Είναι τελικά μια πράξη αγάπης, βάζεις πολλή αγάπη σε αυτό που δημιουργείς, αλλιώς δε θα πετύχει. Ο πόλεμος είναι ακριβώς το αντίθετο, είναι δύναμη καταστροφής, και ως πράξη απαιτεί τουλάχιστον απάθεια για τον αντίπαλο.

Είμαστε σταθερά ενάντιοι σε κάθε μορφή βίας, και ο πόλεμος είναι ίσως η πιο απεχθής μορφή βίας. Όμως, ο αθλητισμός έχει επίσης τη δύναμη να ενώνει. Θυμηθείτε, στην αρχαιότητα σταματούσαν όλες οι εχθροπραξίες όσο διαρκούσαν οι Ολυμπιακοί Αγώνες και οι αθλητές που μέχρι χτες μπορεί να ήταν αντίπαλοι στο πεδίο της μάχης, αγωνίζονταν ευγενώς για τη νίκη στο στίβο.

Αυτή θα έπρεπε να είναι η μεγάλη εικόνα του αθλητισμού. Στον κόσμο του 2022, που (πόρρω;) απέχει από τέτοια ιδανικά, τι απόνερα θα έχουν στη F1 και τον αθλητισμό γενικότερα τα εν εξελίξει γεγονότα στην Ουκρανία, απομένει να το δούμε. Στο μεταξύ, οι σκέψεις μας είναι με τους δοκιμαζόμενους απλούς ανθρώπους, άμαχους και ένστολους, που βρέθηκαν στη δίνη αυτού του πολέμου.