Παρ' ότι η 1Malaysia F1 Team ανακοίνωσε επίσημα την αλλαγή του ονόματος της ομάδας από Lotus Racing σε Team Lotus ενόψει του 2011, η ιδιοκτήτρια της αυτοκινητοβιομηχανίας Group Lotus, η Proton, ισχυρίζεται ότι ο Tony Fernandes δεν έχει δικαίωμα να χρησιμοποιήσει το όνομα 'Lotus'.
Παρ’ ότι η 1Malaysia F1 Team ανακοίνωσε επίσημα την αλλαγή του ονόματος της ομάδας από Lotus Racing σε Team Lotus ενόψει του 2011, η ιδιοκτήτρια της αυτοκινητοβιομηχανίας Group Lotus, η Proton, ισχυρίζεται ότι ο Tony Fernandes (ιδιοκτήτης της ομάδας) δεν έχει δικαίωμα να χρησιμοποιήσει το όνομα ‘Lotus’. Συνεπώς, οι ιδιοκτήτες της ομάδας πέρασαν στην αντεπίθεση, ξεκινώντας δικαστικά μέτρα.
Συνεπώς, το 2011 πιθανώς να έχουμε μια ομάδα που θα αποκαλείται και θα προωθεί το όνομα Lotus, αλλά δε θα έχει κανέναν απολύτως δεσμό με την ομώνυμη αυτοκινητοβιομηχανία. Ωστόσο, ακόμα και από τα χρόνια του ιδρυτή της Lotus, Colin Chapman, η ομάδα της F1 και η αυτοκινητοβιομηχανία ήταν δυο ξεχωριστές οντότητες.
Το γιατί έχει γίνει η ονομασία της ομάδας του Fernandes το μήλο της έριδος είναι προφανές από τα λόγια του πρώην ιδιοκτήτη των δικαιωμάτων χρήσης του ονόματος Team Lotus, David Hunt (αδερφό του Πρωταθλητή στη Formula 1 το 1976, James Hunt): «Πέραν της Ferrari, έχουμε ένα από τα ισχυρότερα ονόματα στο μηχανοκίνητο αθλητισμό και πιθανότατα ένα από τα ισχυρότερα σε ολόκληρο τον αθλητισμό».
H παρούσα διοίκηση του Group Lotus, που αποτελείται από πρώην εργαζόμενους στη Ferrari, με επικεφαλής τον Dany Bahar, γνωρίζει πολύ καλά τα κέρδη που αποφέρει η εκμετάλλευση αυτού του ονόματος.
Στη συνέντευξη Τύπου που διοργανώθηκε για την ανακοίνωση της αλλαγής του ονόματος της ομάδας ενόψει του 2011, οι ιθύνοντες της ομάδας κάθονταν κάτω από το κλασικό λογότυπο της Team Lotus, με τα αρχικά ACBC (Anthony Colin Bruce Chapman).
Ωστόσο, σε ανακοίνωσή της, η Proton αναφέρει ότι η 1Malaysia F1 Team δεν έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιήσει το όνομα Lotus το 2011. Η Proton είχε δώσει την άδεια στην 1Malaysia F1 Team να χρησιμοποιήσει το όνομα Lotus Racing, σε μια πολυετή αρχικά συμφωνία, η οποία όμως θα διακοπεί στο τέλος αυτής της χρονιάς. Αυτό που ίσως δε γνώριζε το Group Lotus, ήταν ότι ο Fernandes είχε τον άσο του Hunt και της Team Lotus στο μανίκι του.
Η Proton ισχυρίζεται ότι η 1Malaysia F1 Team πραγματοποίησε «κατάφωρες και επίμονες» παραβάσεις των όρων της άδειας χρήσης του ονόματος, που ζημίωναν τη φήμη της Lotus, για αυτό και τερμάτισε την παροχή δικαιωμάτων χρήσης. Δεδομένου του τερματισμού της συμφωνίας χρήσης του ονόματος, η Proton ισχυρίζεται ότι η 1Malaysia F1 Team δεν έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιήσει το όνομα TeamLotus. Επίσης, η Proton ισχυρίζεται ότι τα δικαιώματα χρήσης του ονόματος Team Lotus δεν έχουν στέρεο νομικό υπόβαθρο και ότι ο Fernandes το γνώριζε πολύ καλά αυτό όταν τα αγόρασε. Η Proton συμπλήρωσε ότι «θα κάνει όλα τα απαραίτητα βήματα» για να προστατεύσει τα δικαιώματά της όσον αφορά τη χρήση του ονόματος Lotus, συμπεριλαμβανομένου να αντισταθεί στις απόπειρες του Fernandes, τις εταιρίες του ή οποιοδήποτε μη εξουσιοδοτημένου ατόμου να χρησιμοποιήσει το όνομα Lotus στη σεζόν του 2011 της Formula 1.
Ωστόσο, τα δικαιώματα χρήσης του ονόματος Team Lotus δεν ανήκαν ποτέ στην Proton. Mάλιστα, όταν η μαλαισιανή εταιρία αγόρασε το Group Lotus το 1996, νόμιζε ότι είχε αγοράσει και μια ομάδα της F1 και οι ιθύνοντές της εξεπλάγησαν όταν διαπίστωσαν ότι αυτό δεν ίσχυε. Τότε, είχε προσεγγίσει τον Hunt και προσπάθησε να αγοράσει τα δικαιώματα χρήσης του ονόματος Team Lotus. O Ηunt δεν ενέδωσε και ακολούθησε δικαστική μάχη, την οποία η Group Lotus έχασε.
Όταν στο τέλος του 1994 η TeamLotus χαροπάλευε οικονομικά, ο Hunt, στην προσπάθειά του να τη σώσει, την αγόρασε για λογαριασμό Ιαπώνων επενδυτών που δεν ήθελαν να γίνει γνωστή η ταυτότητά τους. Ωστόσο όταν αυτοί υποχώρησαν από το σχέδιο, ο Hunt έμεινε με την ομάδα στα χέρια, χωρίς προμηθευτές και μονάχα χρέη, με 96 άτομα προσωπικό… Αναγκάστηκε να βάλει λουκέτο και έκτοτε, πάλευε με νύχια και με δόντια να προστατεύσει το όνομα Team Lotus, επενδύοντας χρήματα και χωρίς να έχει κέρδη. Η αξία του ονόματος της Team Lotus έχει καταχωρηθεί ως 277.000 ευρώ και ο Hunt δεν αποκάλυψε πόσο το πούλησε στον Fernandes, ωστόσο δήλωσε ότι το έδωσε για πολύ λιγότερο απ’ όσο αξίζει.
H αναβίωση της Lotus ξεκίνησε στις αρχές του 2009, όταν οι ιδρυτές της ομάδας Formula 3 Litespeed, Nino Judge και Steve Kenchington (πρώην μηχανικοί της Lotus) συνεργάστηκαν με τον Mike Gascoyne και βρίσκονταν σε διαπραγματεύσεις με τον Hunt, καταθέτοντας, υπό αυτό αίτηση συμμετοχής στο Πρωτάθλημα Formula 1 του 2010 για τις τρεις θέσεις του grid που ανοίγονταν από τη FIA.
To Group Lotus, απάντησε με ανακοίνωσή του, μόλις δυο ημέρες πριν η FIA δημοσιοποιήσει τα ονόματα των ομάδων που θα γίνονταν δεκτές στο Πρωτάθλημα του 2010, ξεκαθαρίζοντας ότι δε διατηρεί κανένα σύνδεσμο με την ομάδα και θα κάνει τα απαραίτητα βήματα για να προστατεύσει το όνομα, τη φήμη και το image της.
Ωστόσο, εφόσον η Litespeed/Lotus δεν έγινε δεκτή αρχικά στo Πρωτάθλημα του 2010, το θέμα δεν είχε συνέχεια. Ο Gascoyne όμως δεν είχε εγκαταλείψει το όνειρό του και όταν εισήλθε στο παιχνίδι και ο Μαλαισιανός επιχειρηματίας Tony Fernandes, δημιουργήθηκε ο συνδετικός κρίκος με το Group Lotus και την Proton, το 42% των μετοχών της οποίας ανήκουν στην κυβέρνηση της Μαλαισίας.
Ο Fernandes μίλησε με τον τότε πρόεδρο της FIA, Max Mosley, μόλις μια εβδομάδα μετά την ανακοίνωση των τριών ομάδων που θα εισέρχονταν στην F1 το 2010. Ο Mosley υποσχέθηκε ότι θα έκανε ό,τι μπορούσε και όταν η BMW αρνήθηκε να υπογράψει τη Συνθήκη Ομονοίας, η ευκαιρία παρουσιάστηκε.
Η ομάδα ονομαζόταν πλέον Lotus Racing (όχι Team Lotus) με το Group Lotus να έχει συναινέσει στη χρήση του ονόματος. Ο Hunt είχε «μείνει στην απ’ έξω» και ο Fernandes γνώριζε ότι ενδέχεται στο μέλλον ο Βρετανός να αποτελέσει νομική απειλή, για αυτό και ξεκίνησε να επικοινωνεί μαζί του τον Ιούνιο του 2009, αν και δεν υπήρξε καμία συμφωνία μεταξύ τους.
Eκείνη την εποχή έγινε γενικός διευθυντής τoυ Group Lotus ο Dany Bahar, ο οποίος έχει εργαστεί κοντά στον ιδιοκτήτη της Red Bull, Dietrich Mateschitz πριν τα δυο χρόνια που πέρασε στη Ferrari και αντιλήφθηκε αμέσως τι είχε καταφέρει ο Fernandes. O Bahar ότι ακολουθεί τη στρατηγική της Ferrari και στο Group Lotus, προβάλλοντας το όνομα της εταιρίας μέσω του μηχανοκίνητου αθλητισμού και απώτερος σκοπός είναι πιθανότατα η Formula 1.
Για αυτούς τους λόγους η Lotus Racing ενημερώθηκε από το Group Lotus ότι διακόπτεται η -κανονικά πολυετής- παροχή άδειας χρήσης του ονόματος. Ίσως αυτό να είναι καλό για τον Fernandes που συνέβη τώρα, καθώς θα μπορούσε να συμβεί σε μερικά χρόνια, με πολύ μεγαλύτερες επιπτώσεις. Ο Μαλαισιανός επιχειρηματίας είχε διατηρήσει επαφές με τον Hunt και συμφώνησε την πώληση (που ολοκληρώθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου), το σαββατοκύριακο του Βρετανικού GP (11 Ιουλίου).
Συνεπώς, ο Fernandes από εκεί που είχε άδεια για να χρησιμοποιήσει το όνομα, είναι ιδιοκτήτης πλέον του ονόματος της ιστορικής ομάδας, η οποία ως οντότητα ήταν ξεχωριστή από την εταιρία που εξελίχθηκε στην αυτοκινητοβιομηχανία, πριν καν εισέλθει στη Formula 1 το 1958. Ο Μαλαισιανός είχε ένα κρυφό χαρτί το οποίο ο ίδιος ισχυρίζεται ότι το Group Lotus δεν το είχε προβλέψει. «Προφανώς, δεν υπογράφεις ποτέ μια συμφωνία ενός έτους και ξεκινάς μια ομάδα F1 για να αλλάξεις μετά το όνομα σε Fernandes Racing! Ήθελαν να λήξει. Την τερμάτισαν, οπότε είπαμε εντάξει. Η συμφωνία υπήρχε, αλλά πάντοτε λέγαμε ότι θέλαμε να είμαστε ιδιοκτήτες» (του ονόματος), δήλωσε ο Fernandes.
Η ολοκλήρωση της συμφωνίας με τον Hunt ήταν αυτονόητη κίνηση όπως ανέφερε ο Fernandes: «Απλά ένιωσα ότι θα ήμασταν ιδιοκτήτες του μέλλοντός μας αντί να λαμβάνουμε άδεια για το μέλλον μας. Ένιωσα ότι νομικά βρισκόμασταν σε αδύναμη θέση, εάν το Group Lotus απέσυρε την άδεια ή ο David Hunt αποφάσιζε ότι μπορεί να μας μηνύσει. Ήταν πολύ αβέβαιη κατάσταση για να πάμε να ξοδέψουμε τόσα χρήματα». Αρκεί να φανταστεί κανείς ότι αν ο Hunt είχε συμφωνήσει με το Group Lotus, ο Fernandes θα ήταν χαμένος από χέρι, με αμφότερα τα ονόματα να βρίσκονται στο ίδιο στρατόπεδο…
Ο πρόεδρος της Proton, Dato‘ Sri Mohd. Nadzmi Mohd δήλωσε ότι το όνομα της Lotus είναι ένα από τα πιο πολύτιμα στη Formula 1 σήμερα και προειδοποίησε ότι η εταιρία του θα κάνει τα πάντα για να το «προστατεύσει». Ο Μαλαισιανός δήλωσε: «Για να το θέσουμε απλά, το Group Lotus είναι τα πάντα της Lotus. Το γεγονός ότι η 1Malaysia F1 Team έκανε συμφωνία με το Group Lotus για να χρησιμοποιήσει το όνομα σημαίνει ότι ο κος Fernandes και η 1Malaysia F1 Team αναγνωρίζουν και αποδέχονται τα δικαιώματα του Group Lotus».
Απαντώντας, ο γενικός διευθυντής της 1Malaysia F1 Team, Riad Asmat δήλωσε: «Καθώς η Tune Group έχει πλέον αγοράσει την Team Lotus Ventures, αυτό σημαίνει ότι μπορούμε τώρα να χρησιμοποιήσουμε το όνομα Team Lotus για το 2011 και ύστερα. Είμαστε ευτυχείς που μπορούμε να πορευτούμε προς το 2011 με πλήρη αυτοπεποίθηση στις ιδιοκτησίες μας και τι μπορούμε να κάνουμε στην πίστα. Ωστόσο, δεδομένου ότι αυτό αμφισβητείται από το Group Lotus, πιστεύουμε ότι τώρα είναι η ώρα να ξεκαθαρίσουμε αυτό το ζήτημα ώστε να μη μπορούν να υπάρξουν περαιτέρω διαφωνίες. Συνεπώς, καταθέσαμε αγωγή στο Αγγλικό Ανώτατο Δικαστήριο για την διασάφηση του ότι η Team Lotus Ventures έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιήσει το όνομα Team Lotus και οτιδήποτε σχετίζεται με αυτό, σε ό,τι αφορά τη Formula 1».
«Στην πραγματικότητα, αυτό δεν έχει τίποτα να κάνει με το πως θα αγωνιστούμε το 2011, καθώς η ιδιοκτησία της Team Lotus έχει καθοριστεί ξεκάθαρα εδώ και πολλά χρόνια. O David προσεγγίστηκε πολλές φορές για να πουλήσει τα δικαιώματα της Team Lotus Ventures, συμπεριλαμβανομένης μιας επίσημης πρότασης από την ίδια την Proton/Group Lotus. Αυτό θα πρέπει να ήταν δελεαστικό για τον David, ως νόμιμου ιδιοκτήτη της Team Lotus. Παραξένως, το Group Lotus επίσης προσπάθησε να καταθέσει το σήμα κατατεθέν της Team Lotus στο Μητρώο Πνευματικών Δικαιωμάτων, χωρίς επιτυχία. Υποψιάζομαι ότι οι ενδοιασμοί του David όσον αφορά την προηγούμενη προσφορά τους να το αγοράσουν δικαιολογήθηκαν από αυτήν την πράξη».
«Η διαμάχη για την άδεια δεν αποτελεί ζήτημα. Ήταν μια απλή άδεια, συνοδευόμενη από συμφωνία χορηγίας ενός έτους για το 2010 μονάχα η οποία μάλιστα αποτελούσε μονάχα ένα μικροσκοπικό ποσοστό του ποσού που επένδυσαν οι μέτοχοι στην ομάδα, περίπου το 1,5% του συνολικού budget. Δυστυχώς δε φτάσαμε ποτέ στο σημείο να συζητήσουμε την επέκταση αυτής της μονοετούς συμφωνίας. Όταν υπογράψαμε την άδεια να αγωνιστούμε ως Lotus Racing με το Group Lotus, ήταν πολύ σαφείς ότι δε μπορούσαμε να κάνουμε καμία αναφορά στην Team Lotus, καθώς δεν είχαν τα δικαιώματα του ονόματος Team Lotus. Μάλιστα, στη συμφωνία άδειας μεταξύ της 1Malaysia F1 Team και του Group Lotus, η χρήση του ονόματος Team Lotus απαγορεύεται ρητά, όπως είχαν συμφωνήσει μέσω συμβολαίου παλιά, το 1985, ότι δεν είχαν δικαιώματα να χρησιμοποιήσουν αυτό το όνομα. Αυτό ήταν προφανώς κάτι για το οποίο είχαμε μεγάλο σεβασμό και δεν κάναμε προσπάθεια να αλλάξουμε όνομα έως ότου μπορούσαμε να κάνουμε κάτι τέτοιο δικαιωματικά και με μια πολύ ξεκάθαρη κατανόηση αυτού που αγοράσαμε με την Team Lotus Ventures».
«Θα πρέπει να υπάρξουν μερικές συζητήσεις με την Proton και το Group Lotus όσον αφορά τους λόγους τερματισμού της άδειας. Ειλικρινά, προσπαθούν να πουν ότι μερικά εξαιρετικά ασήμαντα πράγματα, όπως εγκρίσεις σχεδίων σε t-shirt, απ’ όλα τα πράγματα, τους έδωσε το δικαίωμα να τερματίσουν, αλλά το αρνούμαστε κατηγορηματικά αυτό. Οι λεπτομέρειες του τι συμβαίνει στο παρασκήνιο έχουν αρχίσει να βλέπουν το φως και αυτό είναι καλό διότι σημαίνει ότι οι μέτοχοι της Proton, η κυβέρνηση, θα γνωρίζει τώρα την αλήθεια για ό,τι έχει συμβεί. Προσωπικά, πιστεύω ότι είναι παράξενο που οι συνάδελφοί μας στο Group Lotus δεν έχουν καλωσορίσει αυτό που τους προσφέρουμε, μια παγκόσμια πλατφόρμα δημιουργίας τεράστιας αναγνωρισιμότητας και εξαιρετικής αξίας για τις επιχειρήσεις τους και όλα χωρίς κόστος για αυτούς», κατέληξε ο Asmat.
Αντ’ αυτού όμως, το Group Lotus, δεδομένων των δεσμών του Dany Bahar με τον Nicolas Todt, θα συνεργαστεί με την ομάδα της ART (στην οποία είναι συνιδιοκτήτης ο Γάλλος γιος του προέδρου της FIA), για τη συμμετοχή στα Πρωταθλήματα του GP2 και του GP3. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, ο Nicolas Todt δεν ήθελε να μπλεχτεί στη διαμάχη χρήσης του ονόματος, αλλά όταν του προσφέρθηκε οικονομική ενίσχυση 5 εκατομμυρίων ευρώ από το Group Lotus, δε μπορούσε να αρνηθεί.
Η ART δεν έκρυψε ποτέ την επιθυμία της να εισέλθει στην F1. Mάλιστα, ήταν από τις ομάδες που είχαν καταθέσει αρχικά αίτηση συμμετοχής στο Πρωτάθλημα του 2011, πριν την αποσύρει λόγω έλλειψης budget. Παράλληλα, σε συνέντευξη Τύπου, ένας από τους συνεργάτες του Bahar που πήγαν μαζί του από τη Ferrari στο Group Lotus, ο Gino Rosato, δήλωσε: «H F1 δε βρίσκεται στα σχέδιά μας για το εγγύς μέλλον, καθώς μια διαφορετική εταιρία κατέχει την άδεια. Αλλά πιθανώς στα επόμενα χρόνια…»
Η F1 πρέπει να βρίσκεται στην άκρη του μυαλού του Bahar και των συνεργατών του, ενώ το Group Lotus κατέθεσε αιτήσεις στη βρετανική κυβέρνηση στις 15 Ιουλίου να χρησιμοποιήσει το όνομα Team Lotus, χωρίς επιτυχία… Σύμφωνα με τις φήμες, το Group Lotus και η ART αξιολογούν το ενδεχόμενο αγοράς της Toro Rosso ή της Sauber, αμφότερες ομάδες προς πώληση, εφόσον βρεθεί σοβαρός αγοραστής.
Με το στρατόπεδο της Sauber, φαίνεται να φλερτάρει αυτή τη στιγμή ο Μεξικανός επιχειρηματίας Carlos Slim (ιδιοκτήτης της εταιρίας τηλεπικοινωνιών, Telmex, που είναι φέτος σπόνσορας του Sergio Perez στο GP2, ο οποίος βρίσκεται στη 2η θέση της βαθμολογίας), που αποτελεί τον πιο πλούσιο άνθρωπο του κόσμου. Σύμφωνα με τις φήμες, ο αγωνιστικός σύμβουλος του Slim, o παλαίμαχος οδηγός Adrian Hernandez (είχε έρθει 2ος το 2000 στο CART), έχει δημιουργήσει για τον εαυτό του μια βάση κοντά στο εργοστάσιο της Sauber, στο Hinwil της Ελβετίας.
Από την άλλη πλευρά, σε συνομιλίες με τον Dietrich Mateschitz για την αγορά της Τoro Rosso βρίσκεται ο Πρωταθλητής του 1997, Jacques Villeneuve, έπειτα από την αποτυχία της απόπειράς του να εισέλθει στην F1 με την ομάδα της Durango το 2011. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, ο Mateschitz ζητάει 30 εκατομμύρια ευρώ για την ιταλική ομάδα και θέτει ως προϋπόθεση πώλησής της ότι η βάση της θα παραμείνει στη Faenza. Kάποιοι υποστηρίζουν ότι ο Slim εξετάζει και το εναλλακτικό ενδεχόμενο αγοράς της Toro Rosso.
Ο πόλεμος για το όνομα της Lotus ενδέχεται να φτάσει ακόμα και σε πολιτικό επίπεδο, καθώς το σχέδιο ενότητας του Fernandes υπό την κοινή ομπρέλα της 1Malaysia F1 Team κατέρρευσε. Παρά το γεγονός ότι ένα μεγάλο μέρος της Proton ανήκει στην κυβέρνηση της Μαλαισίας, ο Fernandes έχει πολύ καλές σχέσεις με τον πρώην πρωθυπουργό της χώρας (από το 1981 έως το 2003), DrMahathirMohamad, ο οποίος ήταν παρών στα εγκαίνια του εργοστασίου της LotusRacing το Φεβρουάριο. OMohamad ελέγχει ακόμα πολλά πράγματα στο πολιτικό παρασκήνιο της χώρας, καθώς ηγήθηκε της καθαίρεσης του διαδόχου του στην πρωθυπουργία, AbdullahAhmadBadawi τον Απρίλιο του 2009 και υποστήριξε την άνοδο του νυν πρωθυπουργού NajibRazak. Ο Fernandes έχει εντυπωσιάσει τον Mohamad έχοντας καταφέρει να αγοράσει την παραλίγο χρεωκοπημένη AirAsia από την μαλαισιανή κυβέρνηση το 2001 και να επεκτείνει το στόλο της από δυο σε 86 αεροσκάφη!
Αξίζει να αναφερθεί πως στην αντίπαλη πλευρά, πέραν του ότι μεγάλο μέρος του Group Lotus ανήκει στην κυβέρνηση της Μαλαισίας, o Dany Bahar αν θέλει, μπορεί να ζητήσει τη βοήθεια του Jean Todt, ο οποίος έχει ισχυρές διασυνδέσεις στη χώρα, όπου χαίρει εξαιρετικού σεβασμού.
Πέραν της διαμάχης, για κατακλείδα, η ομάδα της Lotus ανακοίνωσε και την πενταετή (μέχρι το 2015) ανανέωση του συμβολαίου του επικεφαλής τεχνικού στελέχους της, Mike Gascoyne, o οποίος διαδραμάτισε καταλυτικό ρόλο στη διαδικασία δημιουργίας και επάνδρωσής της.
Φ.Λ.
fab@4troxoi.gr
fab@4troxoi.gr