Stanley Rocket – η «ιπτάμενη τσαγιέρα» των 204 χλμ./ώρα

Η Stanley Motor Carriage Company ήταν μια αμερικανική εταιρεία που κατασκεύαζε ατμοκίνητα οχήματα από το 1902 μέχρι το 1924. Όλες οι τετράτροχες δημιουργίες της έφεραν την ονομασία Stanley Steamer, παρά το γεγονός ότι παρήγαγε πολυάριθμα μοντέλα που διέφεραν μεταξύ τους. Οι ιδρυτές της Francis Edgar Stanley (1849–1918) και Freelan O. Stanley (1849–1940) χρηματοδότησαν το ξεκίνημά της, από την πώληση στην Eastman Kodak μιας εταιρείας φωτογραφικών ειδών, που είχαν συστήσει παλαιότερα. Οι αδελφοί Stanley είχαν ήδη κατασκευάσει το πρώτο τους αυτοκίνητο το 1897, ενώ την περίοδο 1898-1899 πούλησαν περισσότερα από 200, τα περισσότερα ίσως από κάθε άλλον στις ΗΠΑ εκείνη την τόσο πρώιμη για την Αυτοκίνηση εκπομπή. Την ίδια εποχή ο Freelan και η σύζυγός του Flora οδήγησαν ένα από τα αυτοκίνητά τους προς την κορυφή του όρους Washington στο New Hampshire, την υψηλότερη στις βορειοανατολικές Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, από μια πολύ δύσκολη διαδρομή μήκους 12,2 χλμ. Το γεγονός ήταν ένα από τα αξιοσημείωτα των ημερών εκείνων, όπου όλοι εξερευνούσαν σε εδάφη πρωτόγνωρα τεχνολογικά.

Η μύτη του φερέτρου και οι ιπτάμενες τσαγιέρες

Τα πρώτα αυτοκίνητα της Stanley είχαν ανοιχτόχρωμα ξύλινα αμαξώματα, τοποθετημένα σε σωληνοειδή πλαίσια από χάλυβα. Ο κινητήρας ήταν δικύλινδρος με πλευρικές βαλβίδες, ενώ η κίνηση διαβιβαζόταν απευθείας από τον στροφαλοφόρο άξονα σε ένα προσαρμοσμένο στο πίσω μέρος διαφορικό, μέσω μιας αλυσίδας. Αργότερα τα μοντέλα των αδελφών Stanley απέκτησαν αμάξωμα από αλουμίνιο, μοιάζοντας πλέον με τα αυτοκίνητα εσωτερικής καύσης της εποχής, διατηρώντας συνάμα τα χαρακτηριστικά του ατμοκίνητου οχήματος (απουσία μετάδοσης, συμπλέκτη και ημιαξονίου). Είχαν επίσης περισσότερο τελειοποιημένο σωληνωτό ατσάλινο πλαίσιο. Όταν αργότερα μετατοπίστηκε ο ατμολέβητας στο μπροστινό μέρος του οχήματος (προηγούμενα βρισκόταν κάτω από το κάθισμα του οδηγού) στο ιδιαίτερο σχήμα που προέκυψε δόθηκε το υποκοριστικό η μύτη του φερέτρου. Κι αν αυτό ήταν ένα μάλλον ανατριχιαστικό προσωνύμιο, δεν ίσχυε το ίδιο για ένα ακόμη, που αφορούσε τα περισσότερο sport μοντέλα της εταιρείας και ήταν χιουμοριστικό: Ιπτάμενες τσαγιέρες.

Ο πύραυλος των 204 χιλιομέτρων

Το 1906 ένα ατμοκίνητο Stanley με αεροδυναμική διαμόρφωση και τη χαρακτηριστική μύτη του φερέτρου επιχείρησε να καταρρίψει το παγκόσμιο ρεκόρ της ταχύτερης κάλυψης του μιλίου. Στο τέλος της ημέρας η προσπάθεια αποδείχτηκε απόλυτα επιτυχημένη στην παραλία της Daytona, αφού το Rocket (ανεπίσημη ονομασία του ειδικά προετοιμασμένου οχήματος) με οδηγό τον Fred Marriott κάλυψε την απόσταση σε 28,2 δευτερόλεπτα, χρόνος που μεταφράζεται σε ταχύτητα 204 χιλιομέτρων την ώρα. Ασφαλώς ήταν μια επίδοση εξωπραγματική για την εποχή, η οποία έμεινε ακατάρριπτη ως τις 27 Αυγούστου 2009. Tην ημέρα εκείνη ο Βρετανός πιλότος Charles Burnett, στην αεροπορική βάση Edwards στην Πολιτεία της California έφτασε τα 223 χιλιόμετρα την ώρα και έκανε δικό του το ρεκόρ. Ο πύραυλος της Stanley έμεινε στο θρόνο για 103 χρόνια, όμως σε όλο αυτό το διάστημα κανείς δεν δοκίμασε να τον γκρεμίσει, καθώς η Αυτοκίνηση είχε εγκαταλείψει οριστικά τον ατμό ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του ’20…