Το ολιγάριθμης παραγωγής sport μοντέλο μικρού κυβισμού με την ονομασία Sonett κατασκευαζόταν από τη Saab Automobile AB σε δύο από τις πιο δραστήριες περιόδους της ιστορίας της (1955-1957, 1966-1974).
Το αυτοκίνητο μοιραζόταν τα ίδια μηχανικά σύνολα με τα πολύ πιο γνωστά σε εμάς 95 και 96, που αποτελούσαν τις εποχές εκείνες την αιχμή του δόρατος στη γκάμα της εταιρείας. Αν και στη φάση του πρωτοτύπου παρουσιάστηκε ως δίθυρο roadster (Sonett I), στη συνέχεια απέκτησε coupe αμάξωμα και τελικά παρήχθη σε τρεις σειρές (Sonett II, V4, III), όταν μετά από αρκετά χρόνια παραμονής των σχεδίων του στο συρτάρι δόθηκε το πράσινο φως από τους Σουηδούς.
Sonett I
Στο πρώτο μισό της δεκαετίας του ’50 ο Rolf Mellde, σχεδιαστής κινητήρων της Saab και φίλος των αγώνων αυτοκινήτου, συνεργάστηκε με τους Lars Olov Olsson, Olle Linkdvist και Gotta Svensson στην απο κοινού δημιουργία ενός πρωτότυπου roadster, που όταν θα έβγαινε στην αγορά θα κόστιζε μόνο 75.000 σουηδικές κορόνες. Για την κωδικοποίησή του στον κόσμο των τεσσάρων τροχών χρησιμοποιήθηκε η τυπική σουηδική φράση Sa natt, η οποία μεταφράζεται ως how neat it is ή ως so neat they are. Tο Saab Sonett Ι, που άκουγε επίσης και στα ονόματα Super Sport ή 94, παρουσιάστηκε για πρώτη φορά δημόσια στο ευρύ κοινό στην έκθεση της Στοκχόλμης, στις 16 Μαρτίου 1956. Κάτω από το κάλυμμα του κινητήρα του βρισκόταν ο δίχρονος τρικύλινδρος των 748 κ.εκ., που για την περίσταση απέδιδε 58 ίππους.
Ένα από τα πιο εντυπωσιακά στοιχεία του ήταν το μόλις 70 κιλών αλουμινένιο πλαίσιό του, που σχεδιάστηκε από τον Sixten Sason με βάση την αεροπορική τεχνογνωσία. Η όλη κατασκευή ήταν πανάλαφρη, με χρήση πολυεστέρα για τη διαμόρφωση του αμαξώματος, βάρος μόλις 600 κιλά και τελική ταχύτητα που ανερχόταν στα 190 χιλιόμετρα την ώρα. Αυτές του οι ιδιότητες δεν άφησαν ασυγκίνητη την εταιρεία, αφού έδιναν πολλές υποσχέσεις και για επιτυχημένη συμμετοχή στα ευρωπαϊκά circuits. Ωστόσο, το πλάνο των 2.000 μονάδων παραγωγής το 1957 δεν εκτελέστηκε ποτέ, αφού οι κανονισμοί διεξαγωγής των αγώνων άλλαξαν και κατά την κρίση της Saab δεν ευνοούσαν πλέον την ανάπτυξή του. Έτσι, το Sonett I αρίθμησε μόνο έξι μονάδες παραγωγής, από το 1955 έως τις αρχές του 1957. Δύο από αυτές κατέληξαν στις ΗΠΑ, εκ των οποίων η μια τοποθετήθηκε ως εξεζητημένο έκθεμα στο Heritage Center της General Motors. Τον Σεπτέμβριο του 1996 η παλιά δόξα των ευρωπαϊκών ράλλυ Erik Carlsson, οδηγώντας το πλήρως αποκατεστημένο πρώτο πρωτότυπο του Sonett I κατέρριψε το σουηδικό ρεκόρ ταχύτητας για αυτοκίνητα με κινητήρα κάτω των 750 κ.εκ. (159,4 χλμ./ώρα)…
Sonett II
Στις αρχές της δεκαετίας του ’60 ο αεροναυπηγός Björn Karlström και ο μηχανικός του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Μασσαχουσέτης Walter Kern, επανέφεραν το πρόγραμμα του Sonett στην επικαιρότητα. Για το σκοπό αυτό, εξελίχθηκαν παράλληλα δύο πρωτότυπα: To MFI13 από τον Malmö Flygindustri και το Catherina από τον Sixten Sason. Ύστερα από κάποιες αλλαγές, το MFI13 έφθασε το 1966 σε μια ολιγάριθμη παραγωγή 28 μονάδων, με το τρικύλινδρο μηχανικό σύνολο των 841 κ.εκ. Το Sonett II, που στους κύκλους της Saab είχε αρχειοθετηθεί ως 97, δεν ήταν δυνατό να ταξιδέψει προς πώληση στις ΗΠΑ με τον δίχρονο κινητήρα. Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού υπήρχαν πλέον αυστηροί όροι στις εκπομπές καυσαερίων, που το μικρό σουηδικό sport μοντέλο δε μπορούσε να εκπληρώσει. Έτσι, τα 230 Sonett II που πήγαν στην Αμερική το 1967 είχαν κάτω από το καπό τους τον V4 κινητήρα του Ford Taunus (αυτός ήταν και ο λόγος που μετονομάστηκαν σε Sonett V4).
Mε τον τρικύλινδρο κινητήρα της Saab να αποδίδει πια 60 ίππους, το αυτοκίνητο επιτάχυνε από στάση έως τα 100 χλμ./ώρα σε 12,5 δευτερόλεπτα, ενώ η τελική του ταχύτητα έφτανε τα 170 χλμ./ώρα. Σχεδιασμένο ως αγωνιστικό μπόρεσε το 1966 να ξεπεράσει με επιτυχία μερικά από τα καλύτερα μικρά ευρωπαϊκά roadsters της εποχής, όπως τα Austin-Healey Sprite και Triumph Spitfire, στους δημοφιλείς αγώνες της σειράς Sports Car Club America (SCCA). Αξίζει να αναφερθεί ότι στο σουηδικό μικρό μοντέλο ήταν βασισμένο και το Skoda 1100 GT, ενώ το 2011 στη Bonneville ένα Sonett II με τον δίχρονο κινητήρα κάτω από το καπό ανέπτυξε την ταχύτητα των 175 χλμ./ώρα.
Sonett V4
Από τα μέσα του 1967, ο V4 της Ford των 1.5 λίτρων που προαναφέραμε, αντικατέστησε οριστικά τον δίχρονο τρικύλινδρο που χρησιμοποιούσε μέχρι τότε το Sonett. Ο σχεδιαστής Gunnar A. Sjögren διαμόρφωσε εκ νέου το καπό του αυτοκινήτου, προκειμένου ο νέος κινητήρας να έχει τον απαραίτητο χώρο κάτω από αυτό. Οι επιλογές του όμως δεν έτυχαν καλής υποδοχής από όλους και το αποτέλεσμα θεωρήθηκε αμφιλεγόμενο από αισθητικής πλευράς, ενώ δέχθηκε και τη σκληρή κριτική του Τύπου. Η ισχύς του Sonett V4 έφτανε τώρα τους 65 ίππους, ενώ το ελαφρύ πλαίσιο και το αμάξωμα από πολυεστέρα συνέβαλαν ώστε το αυτοκίνητο να μπορεί να επιταχύνει από στάση έως τα 100 χλμ./ώρα σε 12,2 δευτερόλεπτα, με την ανώτατη ταχύτητα να βρίσκεται στα 161 χλμ./ώρα.
Σχεδόν ολόκληρη η παραγωγή του αυτοκινήτου πουλήθηκε στις ΗΠΑ, σε τιμές που κυμαίνονταν από 3.200 έως 3.800 δολάρια. Το 1967 κατασκευάστηκαν 70 μονάδες του μοντέλου, το 1968 900 και το 1969 640. Το Sonett V4 είχε πολύ υψηλά επίπεδα προστασίας για την εποχή του, καθώς ήταν εφοδιασμένο με ζώνες ασφαλείας τριών σημείων, roll-bar και καθίσματα τύπου bucket. Το 1970, οι αλλαγές των κανονισμών για τις εκπομπές καυσαερίων στις ΗΠΑ (Clear Air Act) ανάγκασε τους ανθρώπους της Saab σε κατασκευαστικές τροποποιήσεις στον κινητήρα V4, ακυρώνοντας παράλληλα και την αμφιλεγόμενη διόγκωση στο καπό. Κατόπιν όλων αυτών, δεν άργησε και ένας γενικός ανασχεδιασμός, από τον οποίο προέκυψε το Sonett III.
Sonett III
Ο Sergio Coggiola ήταν ο άνθρωπος που ανέλαβε να ανανεώσει την εμφάνιση του αυτοκινήτου, στην οποία είχε σημαντική συμβολή και ο Gunnar A. Sjögren. Η διόγκωση στο εμπρός καπό εξαφανίστηκε πλέον και έπαψε να ενοχλεί όσους μέχρι τότε διαμαρτύρονταν, με κόστος όμως την όχι πια εύκολη πρόσβαση στον κινητήρα. Στο εξής, αν θα χρειαζόταν να γίνει κάποια πολύ σοβαρή δουλειά στο μοτέρ, το καπό έπρεπε προσωρινά να αφαιρεθεί εντελώς. Όσο για τα εμπρός φωτιστικά σώματα, έγιναν χωνευτά, ακολουθώντας το παράδειγμα του Opel GT. Η μετακίνησή τους από τη θέση της κατάκλισης σε εκείνη της λειτουργίας ήταν χειροκίνητη, με τη χρήση ενός μοχλού δίπλα από το τιμόνι, όπως ακριβώς και στο γερμανικό μοντέλο. Οι νέοι προφυλακτήρες, που επιβλήθηκαν από τους κανονισμούς στις ΗΠΑ το 1972, αφαίρεσαν κάτι από το ιταλικής έμπνευσης design του Sonett III. Ήδη τότε, ο επιλογέας των ταχυτήτων του μοντέλου είχε απομακρυνθεί από την αρχική του θέση και είχε τοποθετηθεί χαμηλά στο πάτωμα. Το 1971 ο κυβισμός του αυτοκινήτου αυξήθηκε στα 1.7 λίτρα, στα οποία παρέμεινε έως το τέλος της σταδιοδρομίας του. Όμως, το πιο ολοκληρωμένο Sonett, δεν έμελλε να έχει καλή τύχη: Η πετρελαϊκή κρίση του 1973 έφερε απογοητευτικές πωλήσεις, οδηγώντας τη Saab στη σκληρή απόφαση να διακόψει οριστικά την παραγωγή του τον επόμενο χρόνο.
SAAB SONETT I Aμάξωμα: δίθυρο coupe Κινητήρας: δίχρονος 3κύλινδρος σε σειρά Κυβισμός: 748 κ.εκ. Διάμετρος x διαδρομή: 66 mm x 72 mm Σχέση συμπίεσης: 10.0:1 Καρμπιρατέρ: 1 Solex Μέγιστη ισχύς: 58 ίπποι στις 5.000 σ.α.λ. Μέγιστη ροπή: 8,6 χλγμ. Κιβώτιο ταχυτήτων: χειροκίνητο 4 σχέσεων Μετάδοση κίνησης: στους εμπρός τροχούς Μήκος: 3.490 χλστ. Ύψος: 826 χλστ. Μεταξόνιο: 2.210 χλστ. Mετατρόχιο εμπρός: 1.219 χλστ. Μετατρόχιο πίσω: 1.219 χλστ. Ελαστικά εμπρός: 5.00-15 Ελαστικά πίσω: 5.00-15 Βάρος: 500 κιλά Περίοδος δράσης: 1955-1957 Μονάδες κατασκευής: 6
SAAB SONETT IΙ Aμάξωμα: δίθυρο coupe Κινητήρας: δίχρονος 3κύλινδρος σε σειρά Κυβισμός: 841 κ.εκ. Διάμετρος x διαδρομή: 70 mm x 72.9 mm Σχέση συμπίεσης: 9.0:1 Καρμπιρατέρ: 3 Solex Μέγιστη ισχύς: 60 ίπποι στις 5.200 σ.α.λ. Μέγιστη ροπή: 9,5 χλγμ. στις 4.000 σ.α.λ. Κιβώτιο ταχυτήτων: χειροκίνητο 4 σχέσεων Μετάδοση κίνησης: στους εμπρός τροχούς Ανώτατη ταχύτητα: 170 χλμ/ώρα 0-100 χλμ./ώρα: 12,5 δλ. Μέση κατανάλωση: 9,7 λτ./100 χλμ. Μήκος: 3.770 χλστ. Πλάτος: 1.490 χλστ. Ύψος: 1.160 χλστ. Μεταξόνιο: 2.151 χλστ. Mετατρόχιο εμπρός: 1.220 χλστ. Μετατρόχιο πίσω: 1.220 χλστ. Ελαστικά εμπρός: 155 x 15 Ελαστικά πίσω: 155 x 15 Βάρος: 710 κιλά Περίοδος παραγωγής: 1966-1967 Μονάδες παραγωγής: 258
SAAB SONETT V4 1967 Aμάξωμα: δίθυρο coupe Κινητήρας: 4χρονος V4 της Ford Κυβισμός: 1.498 κ.εκ. Διάμετρος x διαδρομή: 90 mm x 58.86 mm Σχέση συμπίεσης: 9.0:1 Καρμπιρατέρ: 1 Solex Μέγιστη ισχύς: 65 ίπποι στις 4.700 σ.α.λ. Μέγιστη ροπή: 11,7 χλγμ. στις 2.500 σ.α.λ. Κιβώτιο ταχυτήτων: χειροκίνητο 4 σχέσεων Μετάδοση κίνησης: στους εμπρός τροχούς Ανώτατη ταχύτητα: 161 χλμ/ώρα 0-100 χλμ./ώρα: 12,2 δλ. Μήκος: 3.785 χλστ. Πλάτος: 1.448 χλστ. Ύψος: 1.161 χλστ. Μεταξόνιο: 2.149 χλστ. Βάρος: 770 κιλά Περίοδος παραγωγής: 1967-1969 Μονάδες παραγωγής: 1.610
SAAB SONETT IΙI Aμάξωμα: δίθυρο coupe Κινητήρας: 4χρονος V4 της Ford Κυβισμός: 1.698 κ.εκ. Διάμετρος x διαδρομή: 90 mm x 66.8 mm Σχέση συμπίεσης: 8.0:1 Μέγιστη ισχύς: 65 ίπποι στις 4.700 σ.α.λ. Μέγιστη ροπή: 85 lb ft στις 4.000 σ.α.λ. Κιβώτιο ταχυτήτων: χειροκίνητο 4 σχέσεων Μετάδοση κίνησης: στους εμπρός τροχούς Ανώτατη ταχύτητα: 177 χλμ/ώρα 0-100 χλμ./ώρα: 12,3 δλ. Μήκος: 3.900 χλστ. Πλάτος: 1.500 χλστ. Ύψος: 1.191 χλστ. Μεταξόνιο: 2.149 χλστ. Βάρος: 810 κιλά Ελαστικά εμπρός: Pirelli Cinturato 155 x 15 Ελαστικά πίσω: Pirelli Cinturato 155 x 15 Περίοδος παραγωγής: 1970-1974 Μονάδες παραγωγής: 8.368