Monterosa, το «κύκνειο άσμα» της Isotta-Fraschini…

Το τέλος του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου (1945) βρήκε την Isotta-Fraschini αποδυναμωμένη, καθώς στη διάρκειά του οι εγκαταστάσεις της χρησιμοποιήθηκαν από το καθεστώς του Μουσολίνι αποκλειστικά για την κατασκευή πολεμικών μέσων και υλικών, αφήνοντας κατά μέρος τη βιομηχανική της παραγωγή. Η ιταλική εταιρεία, που ιδρύθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα στο Mιλάνο από τον Cesare Isotta και τα αδέλφια Vincenzo, Antonio και Oreste Fraschini, είχε ζήσει στο παρελθόν καλύτερες ημέρες. Για περισσότερα από είκοσι χρόνια, τα ποιοτικά και πολυτελή μοντέλα της, είχαν κατακτήσει την καρδιά της αριστοκρατίας. Και το έκαναν αυτό χωρίς να περιοριστούν στο γνώριμο ευρωπαϊκό κοινό με τους μακραίωνους τίτλους ευγενείας, αφού η επιτυχημένη απόβασή τους στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού επιβραβεύτηκε και από την διείσδυσή τους στη νέα αριστοκρατική τάξη, που είχε σχηματιστεί εν τω μεταξύ στην αμερικανική ήπειρο.

Από το Hollywood στον εφιάλτη…

H Isotta-Fraschini έγινε παγκοσμίως αναγνωρίσιμη και μέσω του αμερικανικού κινηματογράφου, που χρησιμοποίησε τα αυτοκίνητά της σε αρκετές ταινίες, ορισμένες από τις οποίες συνέπεσαν με τη μετάβαση της έβδομης τέχνης από τον βωβό στον ομιλούντα κόσμο. Σε ένα από τα film της εποχής εκείνης, η γοητευτική Clara Bow και ο σαγηνευτικός Rudolph Valentino οδηγούσαν Isotta Fraschini. Της ιταλικής εταιρείας ήταν και το αυτοκίνητο που οδηγούσε ο John Wayne στο «Without Reservations» του 1946, ενώ στο «Sunset Boulevard» του 1950 εμφανίζεται μια «Tipo 8A Transformable» της Carrozzeria Castagna του 1929. Οι πολυτελείς εκδόσεις των Μιλανέζων είχαν παρουσία και στη λογοτεχνία, με πιο ξεχωριστά παραδείγματα την νουβέλα «Tender is the Night» του F. Scott Fitzgerald (1933) και το μυθιστόρημα του Raymond Chandler «Farewell, My Lovely» (1940, που μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο τέσσερα χρόνια αργότερα με πρωταγωνιστές τον Dick Powell και την Claire Trevor). Τη θετική για την εταιρεία εικόνα έκτισε η μακρόχρονη σταδιοδρομία της «Tipo 8»στα ανώτερα στρώματα του επιχειρηματικού κόσμου και στην υψηλή κοινωνία, παρά το γεγονός πως το καλύτερο μοντέλο στην ιστορία της συμβίωσε μέχρι το 1935 με τις επιπτώσεις από το οικονομικό «Κραχ» του 1929. Η δυσμενέστερη όλων, ήταν η οριστική απώλεια της αμερικανικής αγοράς. Στη συνέχεια, η Isotta-Fraschini άφησε στην άκρη τον τομέα των αυτοκινήτων και επικεντρώθηκε στην κατασκευή κινητήρων για αεροπλάνα και σκάφη θαλάσσης. Ύστερα ήρθε ο πόλεμος κι έκανε τα πράγματα ακόμη πιο δύσκολα, «παγώνοντας» τελικά όλες τις εξελίξεις.

Monterosa με «όλα πίσω»

Το 1947 η Isotta-Fraschini επιχείρησε να επιστρέψει στον χάρτη της Αυτοκίνησης, βγάζοντας στην παραγωγή ένα εξαθέσιο μοντέλο που οι άνθρωποί της σχεδίαζαν κρυφά στην διάρκεια του πολέμου. Το αυτοκίνητο βασίστηκε σε ένα εξελιγμένο πλαίσιο της παλιάς, καλής «Tipo 8». Από εκεί και πέρα όμως, η προσέγγιση που προτιμήθηκε ήταν αντισυμβατική για μοντέλο της μεγάλης κατηγορίας των καιρών εκείνων (και δεν αναφερόμαστε φυσικά στην ανεξάρτητη ανάρτηση σε όλους τους τροχούς, ούτε στα ταμπούρα των φρένων με την υδραυλική υποβοήθηση). Την κίνηση αναλάμβανε ένα οκτακύλινδρο μηχανικό σύνολο διάταξης V, με χωρητικότητα 3.4 λίτρων και ισχύ 125 ίππων. Ο κινητήρας αυτός συνδυαζόταν με χειροκίνητο κιβώτιο ταχυτήτων των πέντε σχέσεων, το οποίο μετέδιδε την κίνηση στους πίσω τροχούς. Σύμφωνα με την εταιρεία, η «Tipo 8C Monterosa» όπως ονομάστηκε, ανέπτυσσε τελική ταχύτητα 170 χλμ./ώρα και κατανάλωνε κατά μέσο όρο σε καύσιμο 15 λτ./100 χλμ. Ο κινητήρας, το κιβώτιο ταχυτήτων και το διαφορικό συνδυάστηκαν σε ένα ενιαίο μπλοκ, που κατασκευάστηκε από ένα ειδικό κράμα ελαφρού μετάλλου. Η ιδιαιτερότητα όμως που ακολουθεί τα προαναφερθέντα ήταν το γεγονός ότι το μοτέρ της πρώτης μεταπολεμικήςIsotta-Franschini, τοποθετήθηκε στο πίσω μέρος. Αναμφίβολα, η επιλογή «όλα πίσω» ήταν ασυνήθιστη για ένα μοντέλο που στόχευε να καθιερωθεί στα μεγάλα, ωστόσο υπήρχε το προηγούμενο με το αεροδυναμικό Tatra 77 του 1934, το οποίο πολλοί θεώρησαν πως εν μέρει αντέγραψε. Αρκετοί είναι επίσης όσοι πιστεύουν ότι αυτή ήταν που έδωσε το τελειωτικό χτύπημα στο τμήμα αυτοκινήτων της εταιρείας.

Τα πρωτότυπα

Η πιο ενδιαφέρουσα εκδοχή της «Monterosa» σχεδιάστηκε από τoν Luigi Rapiκαι παρουσιάστηκε σε πρωτότυπη μορφή ως αεροδυναμικό sedan από την Carrozzeria Zagato, τον Οκτώβριο του 1947 στο Παρίσι. Oι εντυπωσιακές της αναλογίες, σε συνδυασμό με το χυτό πίσω μέρος, προδίδουν τη συστηματική μελέτη κορυφαίων μηχανολόγων και αεροδυναμιστών, όπως οι ξεχωριστοί Hans Ledwinka και Paul Jaray. Πάνω από όλα όμως παραπέμπoυν σε σύγχρονο μεγάλο τετράθυρο coupe, πολλές δεκαετίες πριν την πρώτη εμφάνιση της «εγγονής» Porsche Panamera. Αργότερα, ο Zagato εξέλιξε περαιτέρω το πρωτότυπό του, γεγονός που θεωρήθηκε λανθασμένα ως ολοκλήρωση και δεύτερης «Monterosa» στις εγκαταστάσεις του. Αυτό θα ήταν σωστό αν αναφέρονταν στην Carrozzeria Touring, η οποία έδωσε σάρκα και οστά στα πρωτότυπα μιας τετράθυρης berlina με έξι πλευρικά παράθυρα και μιας δίθυρης coupe έκδοσης, με την δεύτερη να δίνει σχεδιαστικά στοιχεία στην Ferrari «166 by Touring», που ακολούθησε λίγο αργότερα. Αφήσαμε για το τέλος την δίχρωμη convertible παραλλαγή της «Monterosa», που επιμελήθηκε κατά το δοκούν η συχνά εκκεντρική στις στιλιστικές επιλογές της Carrozzeria Boneschi, την οποία μπορείτε ακόμη να θαυμάσετε, σε όσες διεθνείς εκδηλώσεις αυτοκινήτου υψηλού κύρους δηλώνει το «παρών».

Το τέλος…

Η αποτυχία ήταν απόλυτη, αφού κανένα «Tipo 8C Monterosa» δεν πουλήθηκε ως το 1949, που η Isotta Fraschini διέκοψε οριστικά την παραγωγή αυτοκινήτων, αναγορεύοντας το (τυπικά) μοντέλο ως «κύκνειο άσμα» της. Παρά τη σύγχιση που υπάρχει σχετικά με το πόσες μονάδες του κατασκευάστηκαν (άλλοι μιλούν για λιγότερες από είκοσι, κάποιοι για έξι και ορισμένοι για πέντε), όλα δείχνουν ότι μιλάμε για τα τέσσερα πρωτότυπα και μόνο. Δεν πειράζει, ήταν μια καλή προσπάθεια, οι αριθμοί άλλωστε δεν μπορούν να κρίνουν τα πάντα…