Τα τρία πειραματικά πρωτότυπα της GM, στα οποία εφαρμόστηκε για την κίνησή τους η τεχνολογία των αεριοστροβίλων, εντυπωσιάζουν ακόμη, παρά την παρέλευση έξι και πλέον δεκαετιών από την πρώτη τους παρουσίαση.
Το τμήμα έρευνας και εξέλιξης της General Motors, γοητευμένο από την τεχνολογία των αεριωθούμενων κινητήρων για τα μαχητικά αεροσκάφη, αποφάσισε να την ενσωματώσει στο πρόγραμμά της ακολουθώντας το παράδειγμα της Rover Cars στη Μεγάλη Βρετανία. Από την πλευρά της, είχε διεξάγει κάποιες έρευνες σχετικά με τη σκοπιμότητα των αεριοστροβίλων στα αυτοκίνητα, ήδη από τη δεκαετία του ’30. Τα πλεονεκτήματά τους (απουσία ταλαντώσεων, μικρότερο βάρος, χαμηλότερες εσωτερικές πιέσεις) ήταν πολύ σημαντικά γι αυτούς, ενώ παράλληλα πίστευαν πως θα έβρισκαν τον τρόπο να αντιμετωπίσουν με επιτυχία τα μειονεκτήματά τους (πολύ μεγάλη κατανάλωση καυσίμου, σημαντική καθυστέρηση στην απόκριση).
Όταν το Rover «Jet 1» κύλησε για πρώτη φορά στους τροχούς του στο Μεγάλο Νησί, το Μάρτιο του 1950, εκείνοι ξεκινούσαν τις δικές τους προσπάθειες με επικεφαλής τους τον γεμάτο ιδέες μηχανικό Έμετ Κόκλιν. Ωστόσο, θα ακολουθούσαν διαφορετικό δρόμο και για την εφαρμογή της συγκεκριμένης τεχνολογίας δεν θα βασίζονταν σε κάποιο από τα ήδη υπάρχοντα μοντέλα παραγωγής του Ομίλου. Ο χαρισματικός σχεδιαστής Χάρλει Ερλ, «άσσος στο μανίκι» της General Motors από τα τέλη της δεκαετίας του ’20, θα χρησιμοποιούσε ολόκληρη τη δημιουργική του φαντασία για να επινοήσει κάτι εντελώς νέο.
Στην εταιρεία είχαν αποφασίσει να «φλερτάρουν» με την ακρότητα, παραχωρώντας του απεριόριστες ελευθερίες στον τομέα του σχεδιασμού. Άλλωστε, τα πειραματικά οχήματα που θα προέκυπταν δε θα έφθαναν ποτέ έως την αλυσίδα παραγωγής, αφού και μόνο η επίδειξη μιας τέτοιας τεχνολογίας αρκούσε για να ανεβάσει στα ύψη το γόητρο του αμερικανικού κολοσσού.
«Firebird Ι»
Το project με την κωδική ονομασία «ΧΡ-21» μετουσιώθηκε σε αυτό που όλοι αναγνωρίζουμε σήμερα ως «Firebird Ι» και παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο κοινό στη δημοφιλή έκθεση «Motorama» το 1954. «Ένα αεροπλάνο με ρόδες!» ήταν η πρώτη σκέψη όσων το αντίκρυσαν από κοντά, καθώς ο σχεδιασμός του παρέπεμπε κατευθείαν σε μαχητικό αεριωθούμενο αεροσκάφος. Ήταν μονοθέσιο με μια διάφανη κάψουλα-στέγαστρο επάνω από το κάθισμα του οδηγού, ενώ επιπλέον διέθετε κάθετο πτερύγιο στην ουρά του, πλαϊνά φτερά και μακρύ επιβλητικό ρύγχος. Το αεροπορικού τύπου αμάξωμά του ήταν κατασκευασμένο εξ ολοκλήρου από fiberglass. Ο στροβιλοκινητήρας του απέδιδε 370 ίππους και το συνολικό του βάρος ανερχόταν στα 1.134 κιλά.
Όσο για τα φρένα του, ήταν τοποθετημένα στην εξωτερική πλευρά των τροχών, με σκοπό να είναι ταχύτερη η ψύξη τους. Ο πρώτος άνθρωπος που οδήγησε το «Firebird I» ήταν ο διευθυντής του προγράμματος Έμετ Κόκλιν. Δοκιμάζοντας όμως να αναπτύξει την ταχύτητα των 160 χλμ/ώρα και επιλέγοντας τη δεύτερη σχέση στο κιβώτιο ταχυτήτων, ένοιωσε τον κόσμο να χάνεται κάτω από τα πόδια του, αφού οι τροχοί του αυτοκινήτου απώλεσαν την πρόσφυσή τους και τον υποχρέωσαν να επιβραδύνει τρομοκρατημένος. Ύστερα από αυτό το συμβάν, κλήθηκε να το οδηγήσει ο πολύπειρος νικητής των 500 μιλίων της Ινδιανάπολης Μάουρι Ρόουζ, καθώς ήταν σίγουρο ότι εκείνος θα τα κατάφερνε καλύτερα. Το ζητούμενο βέβαια δεν ήταν να ανιχνευτεί η ισχύς ή η ταχύτητα του αυτοκινήτου, αλλά να διαπιστωθεί η πρακτική σκοπιμότητα της χρήσης του.
«Firebird ΙΙ»
Το δεύτερο πρωτότυπο, το «Firebird ΙΙ» που παρουσιάστηκε στο «Motorama» το 1956, ήταν ένα πιο πρακτικό σχέδιο: ένα τετραθέσιο, οικογενειακό αυτοκίνητο. Η κάψουλα-στέγαστρο συμπεριλάμβανε πλέον ολόκληρη την καμπίνα επιβατών, ενώ η ισχύς του είχε περιοριστεί στους 200 ίππους, για περισσότερο εύρυθμη λειτουργία. Διέθετε δισκόφρενα σε όλους τους τροχούς και ανεξάρτητη ανάρτηση, ενώ είχε και δύο τεράστιες εισαγωγές αέρα στο εμπρός μέρος. Το κάθετο πτερύγιο της ουράς είχε διατηρηθεί, ενώ τα δύο πλαϊνά φτερά είχαν σχεδόν εξαφανιστεί, μετατοπισμένα πλέον επάνω από τους θόλους των πίσω τροχών. Ιδιαίτερα εντυπωσιακή ήταν και η διαμόρφωση της πίσω απόληξής του, που θύμιζε αρκετά τους πυραύλους που έφεραν αριστερά και δεξιά στο κάτω μέρος τους τα μαχητικά αεροσκάφη.
«Firebird III»
Η τρίτη εκδοχή του «Firebird» παρουσιάστηκε και πάλι στο «Motorama», το 1959. Το αμάξωμα του «ΙΙΙ», με τη χρήση και τιτανίου αυτή τη φορά, ήταν αρκετά διαφορετικό από τις δύο προηγούμενες κατασκευές. Τώρα ήταν διαμορφωμένο ως διθέσιο, με δύο κάψουλες-στέγαστρα, για οδηγό και συνοδηγό ξεχωριστά. Το κάθετο πτερύγιο παρέμεινε στη γνωστή του θέση, έχοντας αυξηθεί σε ύψος, με τα περισσότερα σε αριθμό πλαϊνά φτερά να επιστρέφουν τοποθετημένα υπό γωνία και αρκετά πιο πίσω σε σχέση με το «Firebird I». Όλα αυτά είχαν δοκιμαστεί εκτενώς σε αεροδυναμική σήραγγα, ενώ ο στροβιλοκινητήρας των 225 ίππων συνοδευόταν κι από ένα συμβατικό μηχανικό σύνολο βενζίνης ισχύος 10 ίππων, του οποίου προορισμός ήταν να κινεί τα περιφερειακά συστήματα. Ο εξοπλισμός του αυτοκινήτου ήταν επίσης καινοτόμος. Μεταξύ των νεωτεριστικών του στοιχείων ξεχώριζαν ο σταθεροποιητής ταχύτητας, ένα σύστημα για να μη μπλοκάρουν οι τροχοί, ο κλιματισμός, το αυτόματο σύστημα καθοδήγησης για την αποφυγή ατυχημάτων και το τηλεχειριζόμενο κλειδί για το άνοιγμα των θυρών.
Απόηχος
Η General Motors πέτυχε το σκοπό της με τα τρία «Firebirds», καθώς έδειξε τις τεχνολογικές της δυνατότητες σε ολόκληρο τον κόσμο και ενίσχυσε περαιτέρω τη φήμη της στον αυτοκινητιστικό χάρτη. Τα στροβιλοπροωθούμενα οχήματά της συνεχίζουν να λαμβάνουν μέρος σε ξεχωριστές εκδηλώσεις, παραμένοντας στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος. Το 2003 συμπληρώθηκαν 50 χρόνια από την πρώτη δημόσια παρουσίασή τους στο κοινό και, όπως ήταν φυσικό, η επέτειος αυτή γιορτάστηκε στην Αμερική με ιδιαίτερη λαμπρότητα.
GM FIREBIRD I (XP-21)
Κινητήρας: GT-302 Ισχύς: 370 ίπποι στις 26.000 σ.α.λ. Σχέση συμπίεσης: 3.5:1 Κιβώτιο ταχυτήτων: δύο σχέσεων Καύσιμο: Kηροζίνη Μήκος: 5.656 χλστ. Πλάτος: 2.032 χλστ. Ύψος: 1.041 χλστ. Μεταξόνιο: 2.540 χλστ. Μετατρόχιο εμπρός: 1.372 χλστ. Μετατρόχιο πίσω: 1.270 χλστ. Βάρος: 1.134 κιλά
GM FIREBIRD II
Κινητήρας: GT-304 Ισχύς: 200 ίπποι στις 35.000 σ.α.λ. Σχέση συμπίεσης: 3.5:1 Κιβώτιο ταχυτήτων: τεσσάρων σχέσεων Καύσιμο: Bενζίνη, κηροζίνη Μήκος: 5.961 χλστ. Πλάτος: 1.793 χλστ. Ύψος: 1.340 χλστ. Μεταξόνιο: 3.048 χλστ. Μετατρόχιο εμπρός: 1.524 χλστ. Μετατρόχιο πίσω: 1.448 χλστ.
GM FIREBIRD III
Κινητήρας: GT-305 Ισχύς: 225 ίπποι στις 33.000 σ.α.λ. Σχέση συμπίεσης: 3.5:1 Κιβώτιο ταχυτήτων: τεσσάρων σχέσεων Καύσιμο: Βενζίνη, κηροζίνη Μήκος: 6.304 χλστ. Πλάτος: 1.793 χλστ. Ύψος: 1.455 χλστ. Μεταξόνιο: 3.020 χλστ. Μετατρόχιο εμπρός: 1.448 χλστ. Μετατρόχιο πίσω: 1.448 χλστ. Ελαστικά εμπρός: 8.00 x 14 Eλαστικά πίσω: 8.50 x 14
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: GENERAL MOTORS
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
