Το 1896 η Mercedes παρουσίασε και διέθεσε το πρώτο όχημα τύπου van στην ιστορία της αυτοκίνησης, το οποίο διέθετε για την περίσταση έναν μονοκύλινδρο κινητήρα εσωτερικής καύσης με χωρητικότητα 2,9 λίτρων με απόδοση μόλις 5 ίππους.
Τα επαγγελματικά οχήματα τύπου van της Mercedes είναι σήμερα κάτι παραπάνω από πολυχρηστικά στοχεύοντας σε κάθε είδους εμπορικές μεταφορές – και σε αρκετές περιπτώσεις, σε ταξίδια και αναψυχή. Ωστόσο, το success story των οχημάτων διανομής αγαθών ξεκίνησε για την Mercedes πριν από 125 χρόνια με την πρεμιέρα ενός αυτοκινήτου που αποτέλεσε «το πρώτο μηχανοκίνητο van στον κόσμο με κινητήρα εσωτερικής καύσης».
Το 1896 ήταν μια χρονιά γεμάτη σημαντικά γεγονότα για τη Rheinische Gasmotorenfabrik Benz & Cie. στο Mannheim, με την γκάμα των προϊόντων της, η οποία μέχρι τότε χαρακτηριζόταν από ανοιχτού τύπου επιβατικά αυτοκίνητα, να επεκτείνεται για να συμπεριλάβει όχι μόνο το πρώτο κουπέ όχημα με κινητήρα εσωτερικής καύσης, αλλά και το πρώτο στην ιστορία van όχημα.
Το «όχημα παράδοσης της Benz» εισήχθη για πρώτη φορά στον προϊοντικό κατάλογο της Benz & Cie τον Μάιο του 1896. Το νέο αυτό είδος «μηχανοκίνητου οχήματος ανώτερης σχεδίασης για την παράδοση αγαθών, με κινητήρα 5 ίππων», βρήκε αμέσως μεγάλη απήχηση. Ωστόσο, δεν ήταν πελάτες από τη Γερμανία αυτοί που ενδιαφέρθηκαν περισσότερο για το πρωτοποριακό αυτό όχημα, με το γνωστό την εποχή εκείνη πολυκατάστημα «Du Bon Marché» στο Παρίσι να είναι αυτό που αποτέλεσε τον πρώτο επίσημο πελάτη.
Το γεγονός ότι ο πρώτος «ενδιαφερόμενος» του van οχήματος της γερμανικής εταιρείας προερχόταν από τη Γαλλία είχε απόλυτη σχέση με την εξέλιξη της αγοράς αυτοκινήτου την εποχή εκείνη. Παρά το γεγονός ότι τα νέα «μέσα μετακίνησης» εφευρέθηκαν στη Γερμανία το 1886 – τόσο από τον Carl Benz όσο και από τον Gottlieb Daimler – οι πρωτοποριακές καινοτομίες στο χώρο της αυτοκίνησης της εποχής εκείνης έτυχαν μεγαλύτερης αποδοχής τόσο στη Γαλλία όσο και στη Μ. Βρετανία. Έτσι, ήταν πολύ λογικό το «πρώτο μηχανοκίνητο van όχημα με κινητήρα εσωτερικής καύσης», που παρήχθη από έναν κατασκευαστή αυτοκινήτων, να κυκλοφορήσει για πρώτη φορά στις 5 Δεκεμβρίου του 1896 στην πόλη του φωτός.
Το εν λόγω όχημα είχε ωφέλιμο φορτίο 300 κιλών και βασίζονταν σ’ ένα πλαίσιο που η Benz χρησιμοποιούσε επίσης στα μοντέλα Victoria και Vis-à-Vis. Οι σχεδιαστές του van οχήματος έκαναν τη βέλτιστη χρήση του συνολικού του μήκους, τοποθετώντας τον κινητήρα κάτω από την επιφάνεια φόρτωσης, στοιχείο που αποτέλεσε μια ακόμα πρωτιά. Ο οδηγός του οχήματος κάθονταν ακριβώς πάνω από τον εμπρός άξονα, ο οποίος ήταν εφοδιασμένος με τροχούς με ξύλινες ακτίνες και ελαστικά από συμπαγές καουτσούκ που ήταν μικρότεροι από εκείνους του πίσω άξονα.
Τόσο ο οδηγός όσο και η επιφάνεια φόρτωσης βρίσκονταν σχεδόν στο ίδιο επίπεδο, κάτι που δεν ήταν άμεσα εμφανές καθώς το αυτοκίνητο είχε τη μορφή ενός panel van οχήματος, με μια υπέροχη διαφήμιση για το παριζιάνικό πολυκατάστημα με το λεκτικό «Grands Magasins Du Bon Marché. Livraison des Marchandises» να φιγουράρει στις πλευρικές επιφάνειές του.
Αστικές μεταφορές με ισχύ 5 ίππων από την Mercedes
Το van όχημα της Benz τροφοδοτούνταν από έναν οριζόντια τοποθετημένο μονοκύλινδρο κινητήρα με χωρητικότητα 2,9 λίτρων, ο οποίος απέδιδε μόλις 3,7 kW (5 ίπποι). Το σύστημα μετάδοσης αποτελούνταν από τρεις σχέσεις με δύο αλυσίδες και ένα γρανάζι να μεταφέρουν την κίνηση στους πίσω τροχούς. Με αυτόν τον συνδυασμό κινητήρα και συστήματος μετάδοσης, το van όχημα μπορούσε να φτάσει σε τελική ταχύτητα με μέγιστο φορτίο τα 15 χλμ./ώρα, όντας ικανό να ανταπεξέλθει με επιτυχία ανωφέρειες με κλίση έως και 10%.
Η τιμή πώλησης του οχήματος ήταν 4.500 μάρκα. Από αυτά, το ένα τρίτο έπρεπε να πληρωθεί σε μετρητά κατά την παραγγελία, ενώ το υπόλοιπο εξοφλούνταν με την παράδοση του οχήματος στο Mannheim.
Ο ακριβής αριθμός των πελατών που επέλεξε να αγοράσει το καινοτόμο van της γερμανικής εταιρείας – πέραν από το ως άνω πολυκατάστημα του Παρισιού – δεν είναι γνωστός.
Το Benz Coupé
Το 1896, παράλληλα με το van όχημα, η Benz παρουσίασε επίσης ένα νέο… στιλ αμαξώματος στην κατηγορία των επιβατικών: ο λόγος για το Benz Coupé, ένα όχημα με κοντό, κλειστού τύπου αμάξωμα. Όπως συνέβη και με το πρώτο van όχημα, το Coupé παραδόθηκε σε έναν πελάτη στη γαλλική πρωτεύουσα πριν από 125 χρόνια.
Benz Coupé
Μολαταύτα, και παρά τη… διάσωση της σχετικής φωτογραφίας του, το Coupé δεν συμπεριελήφθη ποτέ σε κανέναν τιμοκατάλογο (ή σε άλλα έντυπα) της Benz εκείνης της περιόδου.
Οι συγκρίσεις ωστόσο με φωτογραφίες άλλων αυτοκινήτων της Benz από τα μέσα της δεκαετίας του 1890 δείχνουν ότι το Coupé βασίστηκε στο Benz Victoria (βλ. σχετική φωτογραφία στη συνέχεια), το οποίο κατασκευάστηκε το 1893 και, εκείνη την εποχή, αντικατέστησε το τρίτροχο Benz Patent Motor Car. Το μοντέλο Vis-à-Vis αποτελεί την τετραθέσια έκδοση, διαθέτοντας δυο πάγκους για την φιλοξενία των επιβατών εγκατεστημένους ο ένας απέναντι από στον άλλο.
Benz Victoria / Carl Benz
Μια ιδιαίτερα εντυπωσιακή διαφορά μεταξύ αυτού του οχήματος και του Victoria είναι το κυρτό παρμπρίζ του Coupé – το οποίο δεν διέθετε υαλοκαθαριστήρα, μιας και ο τελευταίος εφευρέθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα. Το γεγονός αυτό καθιστούσε την οδήγηση του «κλειστού» Coupé στη βροχή κάτι παραπάνω από δύσκολη.
Όπως και στο van όχημα, το σύστημα κίνησης αποτελούνταν από τον ίδιο μονοκύλινδρο κινητήρα, ο οποίος φέρεται να εξασφάλιζε στο Coupé τελική ταχύτητα 32 χλμ./ώρα.
