Οι τρεις ταξιδιωτικές εκστρατείες της Citroen κατά την διάρκεια του Μεσοπολέμου, στα πιο αφιλόξενα γεωγραφικά «ανάγλυφα» της Γης, ήταν ένα τολμηρό εγχείρημα για την εποχή.
Όλα άρχισαν ελάχιστα χρόνια ύστερα από την ίδρυση της εταιρείας (1919), όταν ο Andre Citroen άρχισε να επεξεργάζεται στο μυαλό του την ιδέα: Tαξίδια εξερευνητικού χαρακτήρα σε μέρη απάτητα, σε ερήμους και ψηλά βουνά, με κατάλληλα διαμορφωμένα για την περίσταση αυτοκίνητα. Πηγή έμπνευσης γι αυτού του είδους τις περιπέτειες αποτέλεσαν οι ριψοκίνδυνες ταξιδιωτικές προσπάθειες του 19ου αιώνα στην αφρικανική ήπειρο και, αναμφίβολα, η αίγλη από την νίκη της Ιtala του Scipione Borghese στη διαδρομή Πεκίνο–Παρίσι το 1907.
Η κατάκτηση της ερήμου
Στις αρχές της δεκαετίας του 1920 η Σαχάρα ήταν μια περιοχή ανεξερεύνητη. Κατά τον ιδρυτή της Citroen, οι δυσκολίες στη διάσχισή της μπορούσαν να υπερνικηθούν με αυτοκίνητα που κατά το ήμισυ θα είχαν χαρακτηριστικά φορτηγού (half–tracks). Έτσι, για τις αμμώδεις εκτάσεις που έπρεπε να υποταχθούν από τους «σιδερένιους ταξιδιώτες» κρίθηκε απαραίτητη η χρήση ερπυστριών, λύση δοκιμασμένη με επιτυχία στα λασπώδη μέτωπα του πρώτου παγκοσμίου πολέμου. Αφού μελετήθηκε και οργανώθηκε καλά η υποστήριξη των ιδιαίτερων απαιτήσεων της διαδρομής -μήκους 3.500 χλμ.- από την Ταγγέρη ως το Τιμπουκτού, το ταξίδι ξεκίνησε στις 17 Δεκεμβρίου 1922. Τα αυτοκίνητα, είχαν το καθένα το δικό του όνομα: «Flying Turtle», «Crowling Caterpillar», «Golden Beetle», «Ox» και «Silver Crescent». Tα «B2 Type» των 20 ίππων της εκστρατείας στην έρημο, είχαν ειδικά διαμορφωμένο αμάξωμα, με δύο θέσεις εμπρός και άλλη μία στο κέντρο. Οι δέκα άνδρες που στελέχωναν τα half–tracks χρειάστηκαν 21 ημέρες για να τα οδηγήσουν ως το Τιμπουκτού, διανύοντας περίπου 150 χλμ. ημερησίως. Στον προορισμό τους έφθασαν στις 7 Ιανουαρίου 1923. Tην 1η Φεβρουαρίου τα αυτοκίνητα ξεκίνησαν για το ταξίδι της επιστροφής στην Ταγγέρη, μέσα από ίδια δυσκολότατη διαδρομή, όπου και έφθασαν στις 6 Μαρτίου 1923. Το ζεύγος Citroen τους περίμενε εκεί για να γιορτάσει μαζί τους, προσδίδοντας ιδιαίτερο βάρος στην ολοκλήρωση της προσπάθειας.
Croisiere Noire
Το επιτυχημένο πέρασμα από την Σαχάρα διαδέχθηκε δύο χρόνια αργότερα ένα ακόμη τολμηρότερο εγχείρημα, ξανά στην ήπειρο της Αφρικής: Οκτώ αυτοκίνητα –του ιδίου πάλι τύπου- με 16 άνδρες πλήρωμα, ξεκίνησαν από το ακρωτήριο Κολόμπ και, διασχίζοντας την Κεντρική Αφρική έφθασαν ως τον Ινδικό ωκεανό και στο νησί της Μαδαγασκάρης. Τα 20.000 χλμ. της νέας περιπέτειας διανύθηκαν σε οκτώ μήνες, από τις 28 Οκτωβρίου 1924 ως τις 26 Ιουνίου 1925. Αρχηγός της αποστολής ήταν, όπως και στην έρημο της Σαχάρα στα τέλη του 1922, ο George-Marie Haardt. Η εκστρατεία διέσχισε χώρες όπως το Βελγικό Κονγκό, η Κένυα, η Πορτογαλική Ανατολική Αφρική και η Μοζαμβίκη. Απρόοπτα υπήρξαν πολλά, καθώς η «μαύρη ήπειρος» συνταρασσόταν από αντι–αποικιοκρατικές εκδηλώσεις και τοπικές επαναστάσεις, ενώ προβλήματα δημιούργησαν και οι περιστασιακά αντίξοες –πλην όμως έντονες- καιρικές συνθήκες. Η Καμπάλα, η Στάνλεϊβιλ και η Μπομπάσα ήταν οι κυριότεροι σταθμοί αυτής της περιπέτειας, που έμεινε στην ιστορία του γαλλικού εργοστασίου ως «Μαύρη Αποστολή».
Croisiere Jaune
Πέρασαν έξι χρόνια ώσπου να ξεκινήσει ο τρίτος και δυσκολότερος μαραθώνιος, που αυτή τη φορά είχε εμπνευστή του τον Μάρκο Πόλο και την εκστρατεία του Genghis Khan: O George-Marie Haardt είχε κατά νου να διασχίσει την Κεντρική Ασία, από την Δύση προς την Ανατολή. Οι προετοιμασίες είχαν αρχίσει από το 1928, όμως, λίγες εβδομάδες πριν την έναρξη του εγχειρήματος, οι πληροφορίες που έφθασαν από την Σοβιετική Ένωση έδειξαν πως η διέλευση όλων των οχημάτων από τα εδάφη της ήταν θα συναντούσε αρκετά απρόοπτα. Έτσι, η διαδρομή σχεδιάστηκε από την αρχή. Η αποστολή χωρίστηκε σε δύο σκέλη, εκ των οποίων το ένα (Pamir Group) θα ξεκινούσε από την Βυρηττό με προορισμό την Κίνα. H ομάδα αυτή είχε στη διάθεσή της ένα αυτοκίνητο «P14» και έξι του τύπου «Ρ17-Kegresse», με κινητήρα 30 ίππων, βασισμένα στο μοντέλο παραγωγής «C4». Στις 4 Απριλίου 1931 το ταξίδι ξεκίνησε, με ενδιάμεσες στάσεις την Τεχεράνη και την Καμπούλ. Την 24η Ιουνίου έφθασαν στο Σριναγκάρ, στους πρόποδες των Ιμαλαίων. Απίστευτες ήταν οι δυσκολίες αυτής της διαδρομής, στην «στέγη του κόσμου», ανάμεσα σε παγετώνες, γκρεμούς και βράχια. Όμως, το σθένος των ανθρώπων και η αντοχή των μηχανών υπερνίκησαν κάθε εμπόδιο: στις 12 Φεβρουαρίου 1932, ύστερα από 12.115 χλμ., η αποστολή έφθασε στη δυτική πύλη του Πεκίνου.
Διασχίζοντας την έρημο Γκόμπι
Το δεύτερο σκέλος (China Group) της «Κίτρινης Αποστολής» μεταφέρθηκε με τον Υπερσιβηρικό σιδηρόδρομο ως τον κινεζικό σταθμό Τιέν–Τσιν. To αποτελούσαν επτά αυτοκίνητα του τύπου «C6 F», με 6κύλινδρο κινητήρα χωρητικότητας 2.5 λίτρων και ισχύ 40 ίππων, τα οποία στις 6 Απριλίου 1931 ξεκίνησαν το δικό τους οδοιπορικό. Στις 20 Μαΐου περίμενε την «αγέλη» των γαλλικών half –tracks η αδυσώπητη έρημος Γκόμπι, μπροστά στην οποία η Σαχάρα ήταν… αμμόλακκος: Φοβερές διαφορές θερμοκρασίας ανάμεσα στην ημέρα και τη νύχτα καταταλαιπώρησαν ανθρώπους και μηχανές επί εβδομάδες. Ωστόσο και στη συνέχεια δεν έλειψαν τα απρόοπτα, αφού η αποστολή αντιμετώπισε κινδύνους από ληστρικές επιδρομές κι αυθαιρεσίες τοπικών αρχόντων, που επί πολλές ημέρες δεν τους επέτρεπαν να συνεχίσουν την προσπάθειά τους. Μόλις στις 30 Νοεμβρίου το China Group κατόρθωσε να απαγκιστρωθεί από το Ουρουμτσί, έχοντας όμως να αντιμετωπίσει και τον βαρύ χειμώνα. Υστερα από ολονυκτίες «συναγερμού» για να μη παγώσουν οι κινητήρες από το κρύο, η ομάδα κατάφερε ενοποιημένη πια να φθάσει στο Πεκίνο και να ολοκληρώσει την αποστολή της. Όλοι πλέον ετοιμάζονταν να γυρίσουν στο σπίτι, φορτώνοντας τα αυτοκίνητα στα πλοία, όμως ο αρχηγός της «Citroen Central Asia Expedition» δεν ήταν γραφτό να επιστρέψει μαζί τους: O George-Marie Haardt προσβλήθηκε από πνευμονία, με αποτέλεσμα να αφήσει την τελευταία του πνοή σε νοσοκομείο του Χονγκ Κονγκ στα μέσα του Μάρτη.
Ακόμη και σήμερα, δύσκολα τέτοια ταξίδια μπορούν να πραγματοποιηθούν: Οι εκτεταμένες άνυδρες περιοχές, τα μεγάλα υψόμετρα και οι ακραίες ανθρώπινες συμπεριφορές –για πολιτικούς, θρησκευτικούς ή και για άλλους λόγους- τα καθιστούν εξαιρετικά πολυέξοδα και σχεδόν απαγορευτικά.